--> -->

Người “giữ lửa”cho đồ chơi Trung thu truyền thống

Mỗi dịp Trung thu, nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến, người thôn Hậu Ái, xã Vân Canh, Hoài Đức, Hà Nội lại tất bật vừa làm vừa dậy con cháu làm đồ chơi trung thu truyền thống. Gia đình nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến là gia đình hiếm hoi đến nay vẫn giữ nghề làm đồ chơi Trung thu truyền thống ở Thủ đô.
Những người giữ nét đẹp đồ chơi Trung thu truyền thống Trung thu ở Hà Nội: Tìm trăng trên phố Gìn giữ những nét đẹp của Trung thu xưa

Nhiều năm về trước, cứ mỗi dịp gần đến Tết Trung thu, người người, nhà nhà tại làng Hậu Ái, xã Vân Canh, huyện Hoài Đức, Hà Nội lại tất bật sản xuất đèn lồng phục vụ khách hàng, xe vào tấp nập lấy đèn ông sao, đèn cá chép và các đồ chơi truyền thống để giao đi khắp nơi.

Nhắc đến làng Hậu Ái là những người dân Hà Nội gốc và Hà Tây cũ đều biết đến nơi đây như cái nôi sản xuất đèn lồng của xứ Kinh Kỳ xưa.

Tuy nhiên, ngày nay, khoa học công nghệ phát triển, đồ chơi công nghiệp gắn tiếng nhạc, màu sắc bắt mắt nhiều nên làng nghề truyền thống Hậu Ái ngày càng mai một. Hiện, chỉ còn duy nhất nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến vẫn đang ngày đêm lặng lẽ, miệt mài với nghề, nhất là mỗi dịp Trung thu.

Người “giữ lửa” thắp sáng đồ chơi trung thu truyền thống
Với bà Tuyến, đây không chỉ là nghề truyền thống gia đình mà đó là sự đam mê, yêu thích, mong muốn gìn giữ những giá trị văn hoá truyền thống cho thế hệ sau.

Gắn bó với nghề từ hơn nửa thế kỷ, với bà Tuyến việc làm ra những đồ chơi Trung thu không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là giữ nét văn hóa của làng trước “cơn bão” đô thị hóa. Trung bình mỗi chiếc đèn ông sao truyền thống được gia đình bán với giá 40 nghìn đồng/chiếc, trừ nguyên, vật liệu thì lãi được một nửa. Trong khi đó mỗi ngày, bà chỉ làm được từ 6-7 cái, như vậy ngày công chưa đến 150 nghìn đồng.

“Nói chung tôi lấy công làm lãi, chứ lợi nhuận không thể sống được. Lý do mà suốt mấy chục năm qua chưa khi nào tôi bỏ nghề là nhận được sự quan tâm, động viên của chính quyền và nhân dân trong xã, thôn. Gần đây, nhiều trường học ở khu vực nội thành Hà Nội cũng đã tổ chức các đoàn đưa các em nhỏ đến nhà tôi để tham quan, tìm hiểu và trực tiếp học cách làm đèn ông sao.

Đặc biệt, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam, Ban Quản lý phố cổ và hồ Hoàn Kiếm cũng đã mời tôi đến để giới thiệu về cách làm cũng như giá trị của đồ thủ công truyền thống với du khách”, bà Tuyến chia sẻ.

Trong lúc tranh thủ vừa làm vừa trò chuyện với chúng tôi, bà Nguyễn Thị Tuyến kể, bà làm đồ chơi trung thu từ năm 8 tuổi, ban đầu chỉ dán giấy màu cho bố, sau lớn dần thì làm khung, rồi tự tay hoàn thiện những món đồ chơi từ đầu đến cuối. Bà vẫn nhớ ngày đầu dán những mảnh giấy màu lên đuôi con cá chép, vậy mà từ đó đến nay đã hơn 50 năm làm nghề.

“Tôi còn làm nghề này vì yêu nghề, vì giữ nghề truyền thống của làng, của tổ tiên. Tính đến tôi bây giờ là đã 3 đời làm đồ chơi trung thu truyền thống. Công việc này như một phần máu thịt của tôi”, bà Tuyến tâm sự.

Người “giữ lửa” thắp sáng đồ chơi trung thu truyền thống
Với đồ chơi truyền thống này khéo tay thôi chưa đủ mà cần sự tỉ mỉ, kiên nhẫn trong từng chi tiết nhỏ.

Bà Tuyến cho biết thêm, để làm được những sản phầm thủ công thì cần sự kiên trì, tỉ mỉ và khéo tay, tuyệt đối không được đốt cháy giai đoạn. Bởi mỗi loại đồ chơi đều gắn với những câu chuyện dân gian, gắn với sự giáo dục truyền thống của cha ông ta để lại.

Chỉ tay vào ông tiến sĩ giấy vừa được hoàn thiện, bà Tuyến kể rằng, sở dĩ xưa kia trong mâm cỗ trung thu dành cho trẻ nhỏ luôn có ông tiến sĩ giấy là vì cha ông ta muốn giáo dục và mong muốn con cháu học hành giỏi giang, đỗ đạt, tương lai sáng lạng. Đi kèm với ông tiến sĩ giấy luôn có hai ông đánh gậy trông trăng đi cùng, bởi xưa đỗ tiến sĩ là ra làm quan và quan là phải có quân lính đi cùng.

Về mặt ý nghĩa là vậy, nhưng để tạo ra được sản phẩm lại không hề đơn giản. Trước đó, bà Tuyến cùng chồng phải chuẩn bị nguyên vật liệu từ tháng 5 Âm lịch. Đó là những cây nứa đạt tiêu chuẩn, rồi về chẻ nan, tạo khung rất mất thời gian, sau đó mới đến công đoạn cắt giấy.

Theo bà Tuyến, nghề làm đồ chơi trung thu không giống các nghề khác là cả năm chỉ làm việc cật lực trong vòng chưa đầy 1 tháng, giáp dịp Tết Trung thu. Để đảm bảo hàng cho khách, bà đã phải huy động chồng, con cùng hỗ trợ làm việc. Mỗi người thực hiện một công đoạn từ làm nan, cắt giấy, dán đèn,…

Người  “giữ lửa”cho đồ chơi Trung thu truyền thống
Hầu hết các sản phẩm đồ chơi Trung thu bà Tuyết làm ra phục vụ cho trường học, cơ quan làm quà tặng cho các em nhỏ.

Bên cạnh việc làm đồ chơi trung thu bán, bà Tuyến còn đón học sinh các trường tại Hà Nội đến nhà bà học làm thủ công, hoặc cũng có thể bà đến các trường để hướng dẫn các cháu thực hiện.

Với người phụ nữ này, việc làm đồ chơi Trung thu chỉ là để thỏa lòng đam mê và yêu nghề, hơn thế nữa là có nơi để giáo dục truyền thống văn hóa cho các cháu nhỏ trong thời đại 4.0. Bởi nếu ai cũng bỏ nghề, trẻ nhỏ lớn lên chỉ biết những đồ chơi hiện đại với nhiều màu sắc sặc sỡ, thì dần dần chúng sẽ không biết được ý nghĩa của chiếc đèn ông sao 5 cánh, hay ông tiến sĩ giấy trong mâm cỗ trông trăng…

“Tôi cảm thấy rất vui khi những năm gây đây, chính quyền các địa phương, các trường học đang dần quan tâm đến đồ chơi truyền thống. Bằng chứng là các trường học, đoàn thể khu dân cư đặt đèn lồng nhiều hơn. Ngoài ra, cũng có nhiều nơi diễn ra các hoạt động văn hóa trưng bày đèn lồng, đồ chơi truyền thống để khách đến tham quan. Đây chính là cách giáo dục thiết thực nhất và cũng là mục đích tôi hướng tới khi làm nghề”, bà Tuyến bộc bạch.

Người “giữ lửa” thắp sáng đồ chơi trung thu truyền thống
Làng Hậu Ái trước đây là thủ phủ cung cấp đèn Trung thu lớn nhất cho Thủ đô và một số tỉnh lân cận, tuy nhiên, hiện nay chỉ còn duy nhất nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến vẫn đang miệt mài giữ nghề truyền thống của làng.

Là đơn vị thường xuyên cộng tác với bà Tuyến, Tiến sĩ Vũ Hồng Nhi, Phó Trưởng phòng Truyền thông và Giáo dục, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam đánh giá, bà Tuyến luôn có những sáng tạo trên văn hóa dân gian như làm đèn con công, đèn cá chép, đèn trống… mà gần như trên các gian hàng Trung thu không thấy nữa.

“Việc bà Tuyến đến giới thiệu và hướng dẫn cách làm đồ chơi Trung thu cho du khách đã làm các hoạt động của Bảo tàng thêm phong phú, hấp dẫn. Chính những hoạt động này đã có sức lan tỏa sâu rộng để nhiều người tìm đến Bảo tàng tham quan và được đắm mình trong không gian văn hóa làng nghề truyền thống. Đấy chính là cách làm cho Bảo tàng vừa có tính tĩnh, lại có tính động”, Tiến sĩ Vũ Hồng Nhi nhấn mạnh.

Ông Trần Xuân Toàn, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Vân Canh cũng cho biết: “Những năm qua, Đảng bộ, chính quyền xã Vân Canh đã có kế hoạch phục hồi làng nghề Hậu Ái và rất mong muốn nghề làm đồ chơi Trung thu truyền thống sẽ là sản phẩm OCOP của địa phương. Tuy nhiên, do thu nhập từ nghề quá thấp, lại làm theo thời vụ nên không thu hút được người dân tham gia.

Hiện nay, chúng tôi vẫn động viên, khuyến khích đoàn thanh niên, nhà trường và các hộ gia đình đưa các cháu nhỏ đến học tập, tìm hiểu về nghề làm đồ chơi Trung thu để các em thêm hiểu, tự hào về truyền thống quê hương”, ông Trần Xuân Toàn cho hay.

Hà Phong

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Hội đồng nhân dân Thành phố Hà Nội thăm và làm việc tại xã đảo Minh Châu

Hội đồng nhân dân Thành phố Hà Nội thăm và làm việc tại xã đảo Minh Châu

Ngày 25/7, Đoàn khảo sát của Hội đồng nhân dân (HĐND) và Đoàn đại biểu Quốc hội (ĐBQH) thành phố Hà Nội do đồng chí Phạm Thị Thanh Mai - Phó Chủ tịch HĐND Thành phố, Phó Trưởng đoàn ĐBQH Thành phố làm Trưởng đoàn đã có buổi làm việc tại xã Minh Châu nhằm khảo sát tình hình tổ chức hoạt động của HĐND xã và thăm, tặng quà tri ân các gia đình chính sách nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025).
Đại hội đại biểu Đảng bộ xã Thanh Trì lần thứ I: Khẳng định khát vọng đổi mới

Đại hội đại biểu Đảng bộ xã Thanh Trì lần thứ I: Khẳng định khát vọng đổi mới

Sáng nay (26/7), Đảng bộ xã Thanh Trì (thành phố Hà Nội) tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Đại hội diễn ra trong bối cảnh đặc biệt, thể hiện quyết tâm chính trị cao trong xây dựng xã vững mạnh toàn diện, là sự kiện chính trị trọng đại, đánh dấu bước ngoặt lịch sử sau sắp xếp đơn vị hành chính và thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Vinamilk “viết tiếp câu chuyện hòa bình” bằng tranh và hành động

Vinamilk “viết tiếp câu chuyện hòa bình” bằng tranh và hành động

“Bức tranh nhỏ, nhưng tình cảm thì lớn lắm. Thế hệ sau vẫn nhớ đến chúng tôi, thế là đủ ấm lòng rồi”, thượng sĩ Nguyễn Chí Tường - cựu chiến binh đang điều dưỡng tại Trung tâm Điều dưỡng Thương binh và Người có công Long Đất (xã Long Điền, TP.HCM) xúc động chia sẻ khi nhận được bức tranh do chính con em nhân viên Vinamilk vẽ tặng.
Chuỗi hoạt động tri ân người có công với cách mạng tại xã Phúc Thọ

Chuỗi hoạt động tri ân người có công với cách mạng tại xã Phúc Thọ

Thiết thực kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025), Đảng ủy - Hội đồng nhân dân - Ủy ban nhân dân - Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Phúc Thọ đã tổ chức chuỗi hoạt động tri ân người có công với cách mạng.
Cầu mây Việt Nam vào chung kết thế giới sau màn hạ đẹp Thái Lan và Hàn Quốc

Cầu mây Việt Nam vào chung kết thế giới sau màn hạ đẹp Thái Lan và Hàn Quốc

Tại giải vô địch cầu mây thế giới 2025 đang diễn ra ở Songkhla (Thái Lan), cả đội tuyển nam và nữ Việt Nam đã cùng tạo nên chiến tích ấn tượng khi giành chiến thắng thuyết phục tại vòng bán kết nội dung 4 người, qua đó xuất sắc ghi tên mình vào trận chung kết của giải đấu uy tín nhất hành tinh ở môn thể thao này.
U23 Indonesia vượt Thái Lan sau loạt luân lưu, tái ngộ U23 Việt Nam ở chung kết U23 Đông Nam Á 2025

U23 Indonesia vượt Thái Lan sau loạt luân lưu, tái ngộ U23 Việt Nam ở chung kết U23 Đông Nam Á 2025

U23 Indonesia xuất sắc đánh bại U23 Thái Lan 7-6 trên chấm luân lưu sau khi hai đội hòa 1-1 trong 120 phút thi đấu tại bán kết U23 Đông Nam Á 2025. Với chiến thắng nghẹt thở này, đội bóng xứ vạn đảo giành vé vào chung kết và sẽ đối đầu U23 Việt Nam trong trận tranh cúp vô địch diễn ra ngày 29/7 tới.
Trận đấu Liverpool vs AC Milan: Sự khởi đầu của một kỷ nguyên mới

Trận đấu Liverpool vs AC Milan: Sự khởi đầu của một kỷ nguyên mới

Trận đấu giao hữu giữa Liverpool và AC Milan vào lúc 18h30 ngày 26/7 tại Hồng Kông không chỉ là một màn chạm trán kinh điển gợi nhớ về hai trận chung kết Champions League hào hùng giữa thập niên 2000, mà còn là cơ hội để cả hai “ông lớn” của bóng đá châu Âu thử nghiệm đội hình, chiến thuật dưới triều đại huấn luyện viên mới. Đặc biệt, với Liverpool, đây là trận đấu đầu tiên trên đất châu Á, đánh dấu sự khởi đầu của một kỷ nguyên mới dưới thời HLV Arne Slot.

Tin khác

“Bữa cơm Công đoàn” ấm áp, gắn kết yêu thương tại Tập đoàn Thái Bình Dương

“Bữa cơm Công đoàn” ấm áp, gắn kết yêu thương tại Tập đoàn Thái Bình Dương

Hướng tới chào mừng các ngày lễ lớn của đất nước và kỷ niệm 96 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam (28/7/1929 - 28/7/2025), ngày 25/7, Công đoàn Công ty Cổ phần Tập đoàn Thái Bình Dương (thuộc Liên đoàn Lao động thành phố Hà Nội) đã tổ chức chương trình “Bữa cơm Công đoàn” 2025 - một hoạt động ý nghĩa, thiết thực chăm lo đời sống tinh thần, tạo không gian giao lưu, gắn bó giữa đoàn viên, người lao động và Ban lãnh đạo Tập đoàn.
Lưu ý về ủy quyền nhận lương hưu từ tháng 7/2025

Lưu ý về ủy quyền nhận lương hưu từ tháng 7/2025

Sau ngày 1/7/2025, người hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội (BHXH) phải xác lập lại việc ủy quyền hoặc làm thủ tục chứng thực theo quy định kịp thời để không bị gián đoạn trong việc nhận lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng.
Đề xuất chế độ đặc biệt cho tổng công trình sư và kiến trúc sư trưởng quốc gia

Đề xuất chế độ đặc biệt cho tổng công trình sư và kiến trúc sư trưởng quốc gia

Bộ Nội vụ đang xây dựng dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định về tuyển chọn, sử dụng tổng công trình sư và kiến trúc sư trưởng trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đây là bước cụ thể hóa yêu cầu của Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị và các kế hoạch hành động chiến lược của Ban Chỉ đạo Trung ương, nhằm thu hút, sử dụng hiệu quả nhân lực chất lượng cao phục vụ phát triển đất nước trong giai đoạn mới.
Gần 1.300 công nhân cùng dự “Bữa cơm Công đoàn”

Gần 1.300 công nhân cùng dự “Bữa cơm Công đoàn”

Thiết thực chào mừng kỷ niệm 96 năm Thành lập Công đoàn Việt Nam, ngày 25/7, Công đoàn Công ty TNHH phụ tùng xe máy - ô tô Goshi Thăng Long phối hợp với người sử dụng lao động tổ chức “Bữa cơm Công đoàn” với sự tham gia của gần 1.300 công nhân lao động.
Hội nghị Chi bộ Báo Lao động Thủ đô nhiệm kỳ 2025 - 2027

Hội nghị Chi bộ Báo Lao động Thủ đô nhiệm kỳ 2025 - 2027

Được sự đồng ý của Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam thành phố Hà Nội, sáng 25/7, Chi bộ Báo Lao động Thủ đô tổ chức Hội nghị Chi bộ nhiệm kỳ 2025 - 2027. Đồng chí Nguyễn Văn Bình - Bí thư Chi bộ, Tổng Biên tập Báo Lao động Thủ đô chủ trì hội nghị.
Người lao động phấn khởi gia nhập tổ chức Công đoàn

Người lao động phấn khởi gia nhập tổ chức Công đoàn

Chiều 24/7, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội đã tổ chức Lễ ra mắt Công đoàn cơ sở Công ty TNHH thương mại xuất nhập khẩu FANI. Hoạt động thiết thực này diễn ra trong không khí chào mừng kỷ niệm 96 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam và trong niềm vui mừng, phấn khởi của toàn thể người lao động Công ty TNHH thương mại xuất nhập khẩu FANI.
Gần 700 công nhân lao động chung vui “Bữa cơm Công đoàn năm 2025”

Gần 700 công nhân lao động chung vui “Bữa cơm Công đoàn năm 2025”

Ngày 24/7, Ban Chấp hành Công đoàn phối hợp với Ban Giám đốc 2 Công ty TNHH Giày Trường Xuân và Công ty TNHH SX&TM Xuân Ngọc tổ chức “Bữa cơm Công đoàn năm 2025”.
Công đoàn cơ sở NHCSXH tỉnh Nghệ An thăm hỏi, tặng quà người có công

Công đoàn cơ sở NHCSXH tỉnh Nghệ An thăm hỏi, tặng quà người có công

Ngày 23/7, Công đoàn cơ sở Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) tỉnh Nghệ An đã đến thăm hỏi và tặng quà các thương binh, bệnh binh tại Khu điều dưỡng thương binh tâm thần kinh Nghệ An.
Gần 1.000 vận động viên tham gia Giải thể thao Khu kinh tế Đông Nam năm 2025

Gần 1.000 vận động viên tham gia Giải thể thao Khu kinh tế Đông Nam năm 2025

Chiều ngày 24/7, Ban Tổ chức Giải thể thao Khu kinh tế Đông Nam và các Khu công nghiệp tỉnh Nghệ An năm 2025 đã tổ chức Lễ bốc thăm, chia bảng và phổ biến một số nội dung liên quan đến Giải đấu.
Ra mắt Điểm sinh hoạt văn hóa công nhân Công ty Cổ phần Dịch vụ Kỹ thuật Hàng không

Ra mắt Điểm sinh hoạt văn hóa công nhân Công ty Cổ phần Dịch vụ Kỹ thuật Hàng không

Hướng tới chào mừng kỷ niệm 96 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam (28/7/1929 - 28/7/2025), sáng 24/7, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội tổ chức ra mắt Điểm sinh hoạt văn hóa công nhân tại Công ty Cổ phần Dịch vụ kỹ thuật Hàng không.
Xem thêm
Phiên bản di động