--> -->

Người “giữ lửa”cho đồ chơi Trung thu truyền thống

Mỗi dịp Trung thu, nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến, người thôn Hậu Ái, xã Vân Canh, Hoài Đức, Hà Nội lại tất bật vừa làm vừa dậy con cháu làm đồ chơi trung thu truyền thống. Gia đình nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến là gia đình hiếm hoi đến nay vẫn giữ nghề làm đồ chơi Trung thu truyền thống ở Thủ đô.
Những người giữ nét đẹp đồ chơi Trung thu truyền thống Trung thu ở Hà Nội: Tìm trăng trên phố Gìn giữ những nét đẹp của Trung thu xưa

Nhiều năm về trước, cứ mỗi dịp gần đến Tết Trung thu, người người, nhà nhà tại làng Hậu Ái, xã Vân Canh, huyện Hoài Đức, Hà Nội lại tất bật sản xuất đèn lồng phục vụ khách hàng, xe vào tấp nập lấy đèn ông sao, đèn cá chép và các đồ chơi truyền thống để giao đi khắp nơi.

Nhắc đến làng Hậu Ái là những người dân Hà Nội gốc và Hà Tây cũ đều biết đến nơi đây như cái nôi sản xuất đèn lồng của xứ Kinh Kỳ xưa.

Tuy nhiên, ngày nay, khoa học công nghệ phát triển, đồ chơi công nghiệp gắn tiếng nhạc, màu sắc bắt mắt nhiều nên làng nghề truyền thống Hậu Ái ngày càng mai một. Hiện, chỉ còn duy nhất nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến vẫn đang ngày đêm lặng lẽ, miệt mài với nghề, nhất là mỗi dịp Trung thu.

Người “giữ lửa” thắp sáng đồ chơi trung thu truyền thống
Với bà Tuyến, đây không chỉ là nghề truyền thống gia đình mà đó là sự đam mê, yêu thích, mong muốn gìn giữ những giá trị văn hoá truyền thống cho thế hệ sau.

Gắn bó với nghề từ hơn nửa thế kỷ, với bà Tuyến việc làm ra những đồ chơi Trung thu không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là giữ nét văn hóa của làng trước “cơn bão” đô thị hóa. Trung bình mỗi chiếc đèn ông sao truyền thống được gia đình bán với giá 40 nghìn đồng/chiếc, trừ nguyên, vật liệu thì lãi được một nửa. Trong khi đó mỗi ngày, bà chỉ làm được từ 6-7 cái, như vậy ngày công chưa đến 150 nghìn đồng.

“Nói chung tôi lấy công làm lãi, chứ lợi nhuận không thể sống được. Lý do mà suốt mấy chục năm qua chưa khi nào tôi bỏ nghề là nhận được sự quan tâm, động viên của chính quyền và nhân dân trong xã, thôn. Gần đây, nhiều trường học ở khu vực nội thành Hà Nội cũng đã tổ chức các đoàn đưa các em nhỏ đến nhà tôi để tham quan, tìm hiểu và trực tiếp học cách làm đèn ông sao.

Đặc biệt, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam, Ban Quản lý phố cổ và hồ Hoàn Kiếm cũng đã mời tôi đến để giới thiệu về cách làm cũng như giá trị của đồ thủ công truyền thống với du khách”, bà Tuyến chia sẻ.

Trong lúc tranh thủ vừa làm vừa trò chuyện với chúng tôi, bà Nguyễn Thị Tuyến kể, bà làm đồ chơi trung thu từ năm 8 tuổi, ban đầu chỉ dán giấy màu cho bố, sau lớn dần thì làm khung, rồi tự tay hoàn thiện những món đồ chơi từ đầu đến cuối. Bà vẫn nhớ ngày đầu dán những mảnh giấy màu lên đuôi con cá chép, vậy mà từ đó đến nay đã hơn 50 năm làm nghề.

“Tôi còn làm nghề này vì yêu nghề, vì giữ nghề truyền thống của làng, của tổ tiên. Tính đến tôi bây giờ là đã 3 đời làm đồ chơi trung thu truyền thống. Công việc này như một phần máu thịt của tôi”, bà Tuyến tâm sự.

Người “giữ lửa” thắp sáng đồ chơi trung thu truyền thống
Với đồ chơi truyền thống này khéo tay thôi chưa đủ mà cần sự tỉ mỉ, kiên nhẫn trong từng chi tiết nhỏ.

Bà Tuyến cho biết thêm, để làm được những sản phầm thủ công thì cần sự kiên trì, tỉ mỉ và khéo tay, tuyệt đối không được đốt cháy giai đoạn. Bởi mỗi loại đồ chơi đều gắn với những câu chuyện dân gian, gắn với sự giáo dục truyền thống của cha ông ta để lại.

Chỉ tay vào ông tiến sĩ giấy vừa được hoàn thiện, bà Tuyến kể rằng, sở dĩ xưa kia trong mâm cỗ trung thu dành cho trẻ nhỏ luôn có ông tiến sĩ giấy là vì cha ông ta muốn giáo dục và mong muốn con cháu học hành giỏi giang, đỗ đạt, tương lai sáng lạng. Đi kèm với ông tiến sĩ giấy luôn có hai ông đánh gậy trông trăng đi cùng, bởi xưa đỗ tiến sĩ là ra làm quan và quan là phải có quân lính đi cùng.

Về mặt ý nghĩa là vậy, nhưng để tạo ra được sản phẩm lại không hề đơn giản. Trước đó, bà Tuyến cùng chồng phải chuẩn bị nguyên vật liệu từ tháng 5 Âm lịch. Đó là những cây nứa đạt tiêu chuẩn, rồi về chẻ nan, tạo khung rất mất thời gian, sau đó mới đến công đoạn cắt giấy.

Theo bà Tuyến, nghề làm đồ chơi trung thu không giống các nghề khác là cả năm chỉ làm việc cật lực trong vòng chưa đầy 1 tháng, giáp dịp Tết Trung thu. Để đảm bảo hàng cho khách, bà đã phải huy động chồng, con cùng hỗ trợ làm việc. Mỗi người thực hiện một công đoạn từ làm nan, cắt giấy, dán đèn,…

Người  “giữ lửa”cho đồ chơi Trung thu truyền thống
Hầu hết các sản phẩm đồ chơi Trung thu bà Tuyết làm ra phục vụ cho trường học, cơ quan làm quà tặng cho các em nhỏ.

Bên cạnh việc làm đồ chơi trung thu bán, bà Tuyến còn đón học sinh các trường tại Hà Nội đến nhà bà học làm thủ công, hoặc cũng có thể bà đến các trường để hướng dẫn các cháu thực hiện.

Với người phụ nữ này, việc làm đồ chơi Trung thu chỉ là để thỏa lòng đam mê và yêu nghề, hơn thế nữa là có nơi để giáo dục truyền thống văn hóa cho các cháu nhỏ trong thời đại 4.0. Bởi nếu ai cũng bỏ nghề, trẻ nhỏ lớn lên chỉ biết những đồ chơi hiện đại với nhiều màu sắc sặc sỡ, thì dần dần chúng sẽ không biết được ý nghĩa của chiếc đèn ông sao 5 cánh, hay ông tiến sĩ giấy trong mâm cỗ trông trăng…

“Tôi cảm thấy rất vui khi những năm gây đây, chính quyền các địa phương, các trường học đang dần quan tâm đến đồ chơi truyền thống. Bằng chứng là các trường học, đoàn thể khu dân cư đặt đèn lồng nhiều hơn. Ngoài ra, cũng có nhiều nơi diễn ra các hoạt động văn hóa trưng bày đèn lồng, đồ chơi truyền thống để khách đến tham quan. Đây chính là cách giáo dục thiết thực nhất và cũng là mục đích tôi hướng tới khi làm nghề”, bà Tuyến bộc bạch.

Người “giữ lửa” thắp sáng đồ chơi trung thu truyền thống
Làng Hậu Ái trước đây là thủ phủ cung cấp đèn Trung thu lớn nhất cho Thủ đô và một số tỉnh lân cận, tuy nhiên, hiện nay chỉ còn duy nhất nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến vẫn đang miệt mài giữ nghề truyền thống của làng.

Là đơn vị thường xuyên cộng tác với bà Tuyến, Tiến sĩ Vũ Hồng Nhi, Phó Trưởng phòng Truyền thông và Giáo dục, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam đánh giá, bà Tuyến luôn có những sáng tạo trên văn hóa dân gian như làm đèn con công, đèn cá chép, đèn trống… mà gần như trên các gian hàng Trung thu không thấy nữa.

“Việc bà Tuyến đến giới thiệu và hướng dẫn cách làm đồ chơi Trung thu cho du khách đã làm các hoạt động của Bảo tàng thêm phong phú, hấp dẫn. Chính những hoạt động này đã có sức lan tỏa sâu rộng để nhiều người tìm đến Bảo tàng tham quan và được đắm mình trong không gian văn hóa làng nghề truyền thống. Đấy chính là cách làm cho Bảo tàng vừa có tính tĩnh, lại có tính động”, Tiến sĩ Vũ Hồng Nhi nhấn mạnh.

Ông Trần Xuân Toàn, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Vân Canh cũng cho biết: “Những năm qua, Đảng bộ, chính quyền xã Vân Canh đã có kế hoạch phục hồi làng nghề Hậu Ái và rất mong muốn nghề làm đồ chơi Trung thu truyền thống sẽ là sản phẩm OCOP của địa phương. Tuy nhiên, do thu nhập từ nghề quá thấp, lại làm theo thời vụ nên không thu hút được người dân tham gia.

Hiện nay, chúng tôi vẫn động viên, khuyến khích đoàn thanh niên, nhà trường và các hộ gia đình đưa các cháu nhỏ đến học tập, tìm hiểu về nghề làm đồ chơi Trung thu để các em thêm hiểu, tự hào về truyền thống quê hương”, ông Trần Xuân Toàn cho hay.

Hà Phong

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Khai mạc Đại hội Đảng bộ Công an Hà Nội nhiệm kỳ 2025 - 2030: Hướng tới kỷ nguyên đổi mới và phát triển

Khai mạc Đại hội Đảng bộ Công an Hà Nội nhiệm kỳ 2025 - 2030: Hướng tới kỷ nguyên đổi mới và phát triển

Sáng 23/7, Đại hội Đại biểu Đảng bộ Công an thành phố Hà Nội lần thứ XXIX, nhiệm kỳ 2025 - 2030 đã chính thức khai mạc. Với chủ đề "Phát huy truyền thống anh hùng; đoàn kết, kỷ cương, sáng tạo, gương mẫu đi đầu...", Đại hội tập trung kiểm điểm, đánh giá toàn diện kết quả nhiệm kỳ qua và đề ra phương hướng đổi mới cho giai đoạn 2025 - 2030, góp phần xây dựng lực lượng Công an Thủ đô trong sạch, vững mạnh, hiện đại, bảo vệ vững chắc an ninh quốc gia.
Xây dựng và phát triển xã Phúc Thọ trở thành đô thị sinh thái của Thủ đô

Xây dựng và phát triển xã Phúc Thọ trở thành đô thị sinh thái của Thủ đô

Ngày 23/7, Đảng bộ xã Phúc Thọ đã tổ chức phiên chính thức Đại hội đại biểu lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Đây là Đại hội điểm cấp xã của thành phố Hà Nội.
Nhiều công nghệ tiên tiến sẽ được giới thiệu trong Tuần lễ ngành nước Việt Nam 2025

Nhiều công nghệ tiên tiến sẽ được giới thiệu trong Tuần lễ ngành nước Việt Nam 2025

Tuần lễ ngành nước Việt Nam - Vietnam water week 2025, với chủ đề “Ngành nước Việt Nam trong kỷ nguyên mới: Thách thức và cơ hội” sẽ diễn ra từ 20-22/8, tại Cung Văn hóa Lao động Hữu nghị Việt Xô, Hà Nội.
MTTQ Việt Nam Thành phố: Triển khai nhiệm vụ Hội đồng tư vấn Văn hóa - Xã hội 6 tháng cuối năm 2025

MTTQ Việt Nam Thành phố: Triển khai nhiệm vụ Hội đồng tư vấn Văn hóa - Xã hội 6 tháng cuối năm 2025

Thực hiện chương trình công tác năm 2025, ngày 23/7/2025, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam thành phố Hà Nội tổ chức sơ kết hoạt động 6 tháng đầu năm, triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025 của Hội đồng tư vấn Văn hóa - Xã hội.
Phường Chương Mỹ khám, chăm sóc sức khỏe cho đối tượng chính sách

Phường Chương Mỹ khám, chăm sóc sức khỏe cho đối tượng chính sách

Vừa qua, phường Chương Mỹ tổ chức khám, chăm sóc sức khỏe miễn phí cho đối tượng chính sách nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025).
Nam thanh niên bị di chứng thần kinh nghiêm trọng vì viêm não Nhật Bản

Nam thanh niên bị di chứng thần kinh nghiêm trọng vì viêm não Nhật Bản

Các bác sĩ Trung tâm Hồi sức tích cực - Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương vừa tiếp nhận và điều trị một trường hợp viêm não Nhật Bản nặng ở nam sinh 17 tuổi, với tổn thương sâu trong mô não và di chứng thần kinh nghiêm trọng, dù đã trải qua hơn một tháng điều trị tích cực.
LĐLĐ thành phố Hà Nội trao “Mái ấm Công đoàn” cho công nhân môi trường

LĐLĐ thành phố Hà Nội trao “Mái ấm Công đoàn” cho công nhân môi trường

Ngày 23/7, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội đã tổ chức trao hỗ trợ “Mái ấm Công đoàn” cho đoàn viên Nguyễn Thị Ngọc - Công đoàn Công ty TNHH Môi trường đô thị Xuân Mai. Đây là hoạt động thiết thực nằm trong chuỗi hoạt động chào mừng kỷ niệm 96 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam của tổ chức Công đoàn Thủ đô.

Tin khác

LĐLĐ thành phố Hà Nội trao “Mái ấm Công đoàn” cho công nhân môi trường

LĐLĐ thành phố Hà Nội trao “Mái ấm Công đoàn” cho công nhân môi trường

Ngày 23/7, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội đã tổ chức trao hỗ trợ “Mái ấm Công đoàn” cho đoàn viên Nguyễn Thị Ngọc - Công đoàn Công ty TNHH Môi trường đô thị Xuân Mai. Đây là hoạt động thiết thực nằm trong chuỗi hoạt động chào mừng kỷ niệm 96 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam của tổ chức Công đoàn Thủ đô.
Tăng lương tối thiểu nhưng không cắt giảm các chế độ hiện hành của người lao động

Tăng lương tối thiểu nhưng không cắt giảm các chế độ hiện hành của người lao động

Bộ Nội vụ yêu cầu không xoá bỏ hoặc cắt giảm các chế độ tiền lương khi lao động làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm, chế độ bồi dưỡng bằng hiện vật và các chế độ khác khi tăng lương tối thiểu vùng.
Phát triển kinh tế bằng đồng vốn nghĩa tình

Phát triển kinh tế bằng đồng vốn nghĩa tình

Với thủ tục vay đơn giản, lãi suất thấp, giải ngân nhanh chóng, thời gian qua, những đồng vốn nghĩa tình từ Quỹ Trợ vốn công nhân, viên chức, lao động (CNVCLĐ) nghèo Thủ đô phát triển kinh tế gia đình (gọi tắt là Quỹ Trợ vốn) đã thực sự trở thành điểm tựa tin cậy, mang lại cơ hội phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống cho nhiều đoàn viên công đoàn, CNVCLĐ Thủ đô.
Hơn 1,4 triệu lượt đoàn viên được Công đoàn hỗ trợ trên 265 tỷ đồng

Hơn 1,4 triệu lượt đoàn viên được Công đoàn hỗ trợ trên 265 tỷ đồng

Trong Tháng Công nhân năm 2025, công tác chăm lo cho đoàn viên, người lao động được các cấp Công đoàn triển khai bài bản với quy mô rộng khắp. Kết quả, có hơn 1,4 triệu lượt đoàn viên được hỗ trợ với tổng kinh phí trên 265 tỷ đồng; 1.010 Mái ấm Công đoàn được xây dựng, sửa chữa; hàng triệu lượt đoàn viên hưởng phúc lợi về y tế, học tập, chăm sóc con nhỏ…
Gia tăng nhu cầu nhân sự trong lĩnh vực thương mại dịch vụ

Gia tăng nhu cầu nhân sự trong lĩnh vực thương mại dịch vụ

Trong số 26 doanh nghiệp tham gia tuyển dụng tại Phiên giao dịch việc làm do Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội tổ chức ngày 21/7 có 18 doanh nghiệp thuộc lĩnh vực thương mại dịch vụ, chiếm tỷ lệ cao nhất: 69,2%.
Không để gián đoạn việc chi trả quyền lợi của người tham gia bảo hiểm xã hội

Không để gián đoạn việc chi trả quyền lợi của người tham gia bảo hiểm xã hội

Ngày 21/7, Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam đã chỉ đạo toàn hệ thống khẩn trương triển khai ứng phó với cơn bão số 3 (Wipha), trên tinh thần sẵn sàng hỗ trợ người dân, tổ chức, giao dịch, làm việc với cơ quan BHXH, không để gián đoạn trong việc chi trả quyền lợi của người tham gia.
Tổng LĐLĐ Việt Nam gặp mặt cán bộ chủ chốt Công đoàn qua các thời kỳ

Tổng LĐLĐ Việt Nam gặp mặt cán bộ chủ chốt Công đoàn qua các thời kỳ

Nhân kỷ niệm 96 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam (28/7/1929 - 28/7/2025), chiều nay (21/7), Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam Nguyễn Đình Khang đã chủ trì buổi gặp mặt cán bộ chủ chốt Công đoàn qua các thời kỳ.
Tháng Công nhân 2025: Khẳng định vai trò tổ chức Công đoàn, lan tỏa tinh thần tiên phong, sáng tạo

Tháng Công nhân 2025: Khẳng định vai trò tổ chức Công đoàn, lan tỏa tinh thần tiên phong, sáng tạo

Kết thúc Tháng Công nhân năm 2025, có 27.075 Công đoàn cơ sở trong doanh nghiệp tổ chức ít nhất một hoạt động hưởng ứng Tháng Công nhân năm 2025, vượt chỉ tiêu Tổng Liên đoàn giao năm 2025; có 40 địa phương, ngành ghi nhận 100% Công đoàn cơ sở khối hành chính sự nghiệp có hoạt động cụ thể hưởng ứng Tháng Công nhân năm 2025.
Hà Nội: Một số ngành có nhu cầu nhân lực cao

Hà Nội: Một số ngành có nhu cầu nhân lực cao

Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội nhận định, thị trường lao động Hà Nội trong tháng 7/2025 tăng trưởng ổn định nhờ sự tăng trưởng tích cực của các nhóm ngành dịch vụ, du lịch lữ hành, đầu tư công và FDI. Dự báo một số ngành sẽ có nhu cầu nhân lực cao như dịch vụ du lịch, lữ hành, y tế - chăm sóc sức khỏe, công nghiệp chế biến chế tạo, thương mại dịch vụ.
Cả nước hiện còn hơn 8,6 triệu đoàn viên công đoàn

Cả nước hiện còn hơn 8,6 triệu đoàn viên công đoàn

Sau sắp xếp tổ chức bộ máy theo Nghị quyết số 60-NQ/TW đến ngày 15/7/2025, cả nước còn 8.642.169 đoàn viên công đoàn, giảm 3.665.175 đoàn viên, trong đó có 2.513.569 người thuộc đối tượng thôi là đoàn viên công đoàn, giảm khác là 1.151.606 đoàn viên.
Xem thêm
Phiên bản di động