Chuyện ngài Đại sứ - Công dân danh dự Thủ đô

Chia sẻ với chúng tôi khi đã hết nhiệm kỳ Đại sứ Rumani tại Việt Nam và đã trở về nước, nhưng Nguyên Đại sứ Valeriu Arteni vẫn dành cho Việt Nam tình cảm hết sức trân trọng. Nhiều thập kỷ gắn bó với mảnh đất này, ông từng chia sẻ Việt Nam như là quê hương thứ hai của mình.

Nguyên Đại sứ Romania tại Việt Nam Valeriu Arteni được trao tặng danh hiệu Công dân danh dự Thủ đô Hà Nội.

Nói về cơ duyên gắn bó với Việt Nam, nguyên Đại sứ Rumani tại Việt Nam Valeriu Arteni cho biết, vào những năm 1970, Chính phủ Rumani có chính sách cử học sinh đi du học theo hiệp định trao đổi văn hóa với các nước, bao gồm cả Việt Nam. Thời điểm đó, ông đã phải trăn trở nhiều đêm để lựa chọn điểm đến giữa những đất nước phát triển và có môi trường, điều kiện học tập tốt hơn Việt Nam. Nhưng cuối cùng ông đã chọn mảnh đất châu Á xa xôi đang chìm trong bom đạn và chia cắt.

Ông quyết định trở thành sinh viên Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội vào năm 1971, bắt đầu làm quen với môi trường mới, ngôn ngữ mới – tiếng Việt. Sau này, tiếng Việt cũng chính là một trong bốn ngôn ngữ mà ông thông thạo. Giai đoạn là sinh viên Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội đã để lại cho ông những ấn tượng sâu đậm không thể quên. Trong thời gian đất nước có chiến tranh, ông phải tản cư về vùng làng quê quanh Hà Nội, ông đã cùng thầy cô, bạn bè trải qua những tháng ngày “đồng cam cộng khổ”. Sau đó là những ngày chứng kiến những khoảnh khắc “đắt giá” của lịch sử Việt Nam, từ việc cùng bạn bè ngóng tin tức về đàm phán Hiệp định Paris qua chiếc radio nhỏ tới việc sống trong niềm vui vỡ òa của ngày giải phóng miền Nam.

Đến năm 1977, ông Valeriu Arteni nhận nhiệm vụ ở Bộ Ngoại Giao Rumani, làm việc ba nhiệm kỳ tại Việt Nam (từ 1977 -1982) với vị trí là tùy viên văn hóa và báo chí. Năm 1994, ông trở thành Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Runmani tại Việt Nam và đảm nhiệm vị trí này trong hai nhiệm kỳ (1994 -1999 và 2012 - 2019). Suốt 22 năm làm việc, ông đã cống hiến hết mình để phục vụ quan hệ Việt Nam - Rumani, được coi là kiến trúc sư quan hệ giữa hai nước và là một chuyên gia hàng đầu của EU về Việt Nam và Châu Á.

Trên cương vị của mình, ông đã có nhiều hoạt động nổi bật góp phần củng cố tăng cường hữu nghị và hợp tác truyền thống hai nước. Trong đó có thể kể đến như việc phối hợp tổ chức thành công các chuyến thăm chính thức và làm việc cấp cao của lãnh đạo hai nước; thúc đẩy thời sự hóa khung cảnh về pháp lý của quan hệ Việt Nam - Rumani sau thay đổi chính trị ở Rumani vào tháng 12 năm 1989; đàm phán ký kết các hiệp định, văn bản hợp tác song phương mới để làm cơ sở phát triển và mở rộng quan hệ hợp tác và hữu nghị giữa hai nước trong giai đoạn mới; thúc đẩy các hoạt động Ngoại giao kinh tế như xúc tiến đầu tư thương mại, tiếp xúc, vận động các đối tác, doanh nghiệp, góp phần tăng trao đổi thương mại hai chiều…

Không dừng lại ở đó, trong nhiệm kỳ 2012-2019, ông đã có vai trò quan trọng trong việc phối hợp tổ chức thành công các chuyến thăm chính thức và làm việc cấp cao và của lãnh đạo của các Bộ, ngành, cơ quan đoàn thể hai nước. Đặc biệt là chuyến thăm chính thức Rumani của Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc (năm 2019); chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Rumani Dacian Ciolos (năm 2016)…Thúc đẩy việc đàm phán ký kết các hiệp định, văn bản hợp tác song phương và đa phương (EU) làm cơ sở phát triển quan hệ hợp tác và hữu nghị giữa hai nước. Tích cực góp phần mở rộng lĩnh vực hợp tác như lao động - MoU hợp tác trong lĩnh vực lao động; an ninh – Hiệp định về hợp tác chống khủng bố, chống tội phạm có tổ chức; tư pháp, quốc phòng, nông nghiệp, tài nguyên và môi trường, quản lý nước, khoa học và công nghệ, thể thao…

Trong lĩnh vực kinh tế, Nguyên Đại sứ Rumaniđã góp phần thúc đẩy các hoạt động Ngoại giao kinh tế như xúc tiến đầu tư thương mại, tiếp xúc, vận động các đối tác, doanh nghiệp, góp phần tăng kim ngạch trao đổi thương mại hai chiều. Lần đầu tiên trao đổi thương mại giữa hai nước đã vượt quá 300 triệu USD và Rumani đã đạt con số kỷ lục về xuất khẩu sang Việt Nam vượt 200 triệu USD (năm 2016, khi chưa có tham tán kinh tế và Đại sứ phải đảm nhiệm luôn trách nhiệm đó).

Cũng theo theo yêu cầu và những nỗ lực của ngài Đại sứ, hoạt động lãnh sự cấp visa của Đại sứ quán Rumani đã được mở lại năm 2016 sau 3 năm gián đoạn vì những lý do tổ chức, tài chính và nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công dân Việt Nam và các đối tác Rumani.Liên quan đến những lĩnh vực lao động, du lịch và đào tạo, việc mở lại văn phòng lãnh sự, trao đổi đã khiến mối quan hệ khăng khít giữa hai nước tăng đáng kể. Năm 2018, số visa được Đại sứ quán Rumani cấp cho công dân Việt Nam đã đạt con số kỷ lục là hơn 3000, tập trung ở lĩnh vực lao động - một ưu tiên chiến lược mới trong quan hệ giữa hai nước.

Với những đóng góp và tình cảm với Hà Nội, năm 2019, ông Valeriu Arteni được Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội trao tặng danh hiệu Công dân danh dự Thủ đô Hà Nội.Đây là sự kiện nhằm vinh danh các cá nhân nước ngoài có đóng góp lớn cho sự phát triển cũng như mở rộng, tăng cường tình hữu nghị và hợp tác quốc tế giữa thành phố Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung với các nước trên thế giới. Xúc động trước sự ghi nhận của chính quyền thành phố Hà Nội, nguyên Đại sứ Rumani khẳng định coi Hà Nội là ngôi nhà của mình, nơi ông có thời gian dài học tập làm việc trong hơn hai thập kỷ.

Mặc dù đã kết thúc nhiệm kỳ của mình nhưng tình cảm của nguyên Đại sứ Rumani dành cho mảnh đất hình chữ S vẫn vô cùng lớn. “Hơn bất kỳ một nhà ngoại giao nào, tôi là một nhân chứng lịch sử đương đại của Việt Nam, được chứng kiến các sự kiện quan trọng diễn ra trong thời gian một nửa thế kỷ qua, được tận mắt thấy một Việt Nam bất khuất, anh hùng trong chiến đấu, sáng suốt trong việc thực hiện cải cách từng bước hệ thống chính trị và chuyển đổi kinh tế, cần mẫn trong lao động, tiến những bước vững chắc xây dựng và hiện đại hóa đất nước và có những bước tiến vượt bậc đáng ngưỡng mộ trong mọi lĩnh vực.Rời Việt Nam sau nhiều năm sống và làm việc, tôi coi Việt Nam là Tổ quốc thứ hai vì tình cảm hữu nghị và những ngày tháng không bao giờ quên. Những tình cảm cao quý, chúng tôi sẽ lưu giữ và đem về Rumani”, nguyên Đại sứ Rumani tại Việt Nam Valeriu Arteni chia sẻ.

P. Ngân