Cần chính sách đột phá cho doanh nghiệp xây dựng nhà ở xã hội

Hiện nay, tại Việt Nam, nhà ở trong phân khúc thương mại giá cao thì dư thừa nhưng nhà ở xã hội lại thiếu. Năm 2021, chính phủ Việt Nam đã đặt mục tiêu xây dựng thêm ít nhất 12,5 triệu m2 sàn nhà ở xã hội, đến năm 2020 hướng tới tầng lớp dân cư có mức thu nhập thấp.

Mặc dù vậy, đến nay cả nước mới hoàn thành hơn 5,21 triệu m2 sàn, chỉ đạt 41,7% so với mục tiêu đề ra. Các khu đô thị nhà ở xã hội cũng phát triển manh mún, chất lượng của nhiều khu đã xây dựng cũng rất thấp, thiếu đồng bộ và xuống cấp nhanh chóng, gây tâm lý lo ngại cho người mua nhà, tiềm ẩn nguy cơ bất bình đẳng xã hội.

Với tốc độ đô thị hóa nhanh, các nghiên cứu dự báo Việt Nam trong giai đoạn 2021-2030 sẽ cần ít nhất 70 triệu m2 nhà ở đô thị mỗi năm, tương đương 700 triệu m2 nhà ở. Trong đó, Việt Nam sẽ cần ít nhất 35 triệu m2 sàn nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp tại đô thị và 22 triệu m2 sàn nhà ở xã hội cho công nhân các khu công nghiệp trên toàn quốc.

Chuyên gia phát biểu tại cuộc tọa đàm.

Tại sự kiện, ông Nguyễn Quang Huy, Chủ tịch HĐQT Công ty Đầu tư và Phát triển Nhà ở xã hội 5 sao Việt Nam, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn APEC chia sẻ, hiện nay có một thực tế là nhà ở thương mại cho người giàu thì dư thừa, nhà ở cho người thu nhập thấp thì thiếu trầm trọng.

Bên cạnh đó, theo ông Huy, sau tác động của đại dịch Covid-19, vấn đề nhà ở xã hội trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Hàng triệu người lao động di cư ngược từ các thành phố lớn như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh quay trở về quê hương của họ là những vùng nông thôn, miền núi. Đây là 1 vấn đề mà toàn xã hội cần chung tay giải quyết.

Phát biểu tại tọa đàm, chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực - Cố vấn cao cấp Chủ tịch HĐQT Ngân hàng BIDV đánh giá hiện nay quá trình phát triển nhà ở xã hội của chúng ta còn nhiều tồn tại. Tại Singapore những mô hình nhà ở "Low cost", "Affortable housing" được chính phủ bảo trợ và phát triển rất đồng bộ.

"Tại Việt Nam, trong vòng 10 năm chúng ta đặt ra một kế hoạch rất tham vọng là xây dựng 22 triệu m2 nhà ở xã hội nhưng hiện chúng ta chỉ xây dựng hơn 17 triệu m2, tương đương 78%. Tuy nhiên, số lượng căn nhà xã hội đưa vào sử dụng còn lãng phí, nhiều dự án bỏ hoang, xuống cấp nhanh", ông Lực nhấn mạnh.

Ông Lực giải thích nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là chính sách chưa đồng bộ, chồng chéo lẫn nhau. Đặc biệt, nguồn vốn cho nhà ở xã hội chỉ đáp ứng được 20% tổng nhu cầu vốn cho Nhà ở xã hội gặp nhiều khó khăn. Chính vì thế, các doanh nghiệp không mặn mà khi đặt chiến lược phát triển Nhà ở xã hội.

Đánh giá về mô hình nhà ở xã hội trong tương lai, ông Lực cho rằng đây là yếu tố rất quan trọng. Ở các quốc gia như Singapore họ chia ra hai phân khúc "Social Housing" nhà nước đứng ra xây dựng thông qua quỹ nhà ở xã hội và một phân khúc doanh nghiệp có thể tự lực xây dựng, tự phát triển.

Bàn về giải pháp cho nhà ở xã hội, ông Nguyễn Đỗ Lăng - Chủ tịch Apec Group cho biết hiện nay nhu cầu nhà ở xã hội, đặc biệt công nhân tại các khu công nghiệp đang rất lớn khi họ phải sống trong những khu nhà trọ chật chội chỉ trên dưới 10m2. Khởi phát từ mong muốn đem lại cuộc sống an cư cho hàng triệu người thu nhập thấp, Apec mong muốn tạo quỹ nhà ở giá rẻ ở phục vụ.

"Chúng ta nhìn thấy tại Singapore những khu nhà ở xã hội còn đẹp hơn nhà ở thương mại. Tại sao chúng ta không làm được. Tôi cho rằng, tại Hà Nội và Sài Gòn chúng ta cần quy hoạch những khu đô thị quy mô xây dựng nhà ở xã hội. Nếu quyết tâm chúng ta có thể xây dựng những đại đô thị nhà ở xã hội giá chỉ từ 12-16 triệu đồng/m2", ông Lăng khẳng định.