Y án chung thân đối với Huỳnh Thị Huyền Như

Sót người, lọt tội

Theo HĐXX, dù bị cáo Huỳnh Thị Huyền Như (SN 1978, nguyên Phó phòng quản lý rủi ro Vietinbank - chi nhánh TPHCM) không kháng cáo liên quan đến hành vi phạm tội nhưng qua các kháng cáo của các ngân hàng, doanh nghiệp và đề nghị của công tố viên (đại diện Viện Phúc thẩm 3, Viện KSND Tối cao) về trách nhiệm bồi thường của bị cáo cũng như trách nhiệm bồi thường của Vietinbank, xét thấy, bị cáo có dấu hiệu phạm tội tham ô nên tuyên hủy một phần bản án sơ thẩm, chuyển hồ sơ cho Viện KSND Tối cao để giao cho Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an điều tra làm rõ.

Theo đó, HĐXX nhận định, nhóm 5 doanh nghiệp có kháng cáo gồm: Công ty Cổ phần chứng khoán Saigonbank – Berjaya (SBBS), Công ty bảo hiểm Toàn Cầu, Công ty chứng khoán Phương Đông, Công ty An Lộc và Công ty Hưng Yên buộc Vietinbank phải bồi thường cho họ toàn bộ số tiền đã gửi vào các tài khoản của Vietinbank với tổng số tiền 1.085 tỷ đồng, bởi tài khoản của nhóm doanh nghiệp mở tại Vietinbank là hợp pháp. Với các tài khoản này, lãnh đạo Vietinbank TPHCM đều có xác nhận và thông báo số tài khoản rõ ràng. Song, Huyền Như đã làm giả tài liệu để chiếm đoạt nên có dấu hiệu của tội tham ô và Vietinbank phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại. Cấp sơ thẩm đã xét xử sai quy định tố tụng cũng như bản chất vụ việc. Thực tế, giao dịch của nhóm doanh nghiệp trên với Vietinbank đều là giao dịch gửi tiền hợp pháp. Huyền Như được bổ nhiệm trưởng phòng giao dịch Điện Biên Phủ của Vietinbank và có quyền kiểm soát, ký các chứng từ giao dịch, vay vốn, cầm cố sổ tiết kiệm, trái phiếu... theo ủy quyền của giám đốc Vietinbank TPHCM trong từng thời kỳ. Kết hợp với các lời khai tại tòa, cho thấy Huyền Như đã làm trái hoàn toàn với quy trình. HĐXX xét thấy Như là người có chức vụ quyền hạn và có dấu hiệu phạm tội tham ô. “Trong quá trình điều tra nếu làm rõ tội danh tham ô của Huyền Như, đề nghị làm rõ sự thiếu trách nhiệm của  những người có trách nhiệm liên quan ở Vietinbank vì đã thiếu kiểm tra, giám sát và cũng phải làm rõ vì sao đã để vụ việc xảy ra trong suốt thời gian dài, gây hậu quả rất nghiêm trọng mà không xử lý”, Chủ tọa phiên tòa nói.  

HĐXX tuyên y án chung thân đối với Huỳnh Thị Huyền Như cho hai tội  “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan,  tổ chức”. Nếu tội tham ô của Huyền Như được làm rõ sẽ tách ra vụ án khác xét xử tiếp. HĐXX cũng bác kháng cáo của Huyền Như về việc xin bỏ kê biên căn biệt thự trị giá trên 40 tỷ đồng tại khu du lịch biển ở Quảng Nam vì không có căn cư chứng minh tài sản trên là sở hữu của bà Nguyễn Thị Lang - mẹ Như.   

Kiến nghị xử lý hình sự cán bộ Vietinbank

HĐXX đề nghị Viện KSND Tối cao xem xét khởi tố bị can điều tra hành vi thiếu trách nhiệm đối với bà Nguyễn Thị Minh Hương và ông Trương Minh Hoàng là các phó giám đốc Vietinbank – chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh trong vai trò đã ký các hợp đồng tiền gửi với Ngân hàng ACB; kiến nghị khởi tố bà Vũ Hồng Hạnh, nguyên Tổng giám đốc Công ty chứng khoán Phương Đông vì đã có hành vi giúp ký 7 lệnh chi cho Huyền Như lừa đảo chiếm đoạt của Công ty Phương Đông 380 tỷ đồng; kiến nghị làm rõ nếu đủ căn cứ thì khởi tố điều tra, xử lý đối với hành vi của một số đối tượng cho vay lãi nặng vượt  quá 10 lần cho phép của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) nhưng chưa bị truy tố, xử lý trong vụ án này.

Tòa phúc thẩm cũng đồng tình với kiến nghị của cấp sơ thẩm về việc liên quan đến một số vấn đề sơ hở trong quản lý, kinh doanh tiền tệ của ngân hàng các cấp. Thanh tra Chính phủ, Cơ quan điều tra Bộ Công an làm rõ nguyên nhân để xảy ra tình trạng vi phạm kéo dài, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng do các cá nhân, tập thể thuộc hệ thống Vietinbank gây ra để xử lý thỏa đáng. NHNN hủy bỏ quy định huy động vốn có lãi suất ưu đãi (lãi vượt trần) vì khi thực hiện dễ bị lạm dụng dẫn đến cạnh tranh không lành mạnh sẽ tạo ra những kẻ hở để một số người có chức vụ quyền hạn lợi dụng chiếm hưởng.

Xem xét trách nhiệm lãnh đạo ACB và Navibank

Dù cũng bị chiếm đoạt tiền như nhóm 5 doanh nghiệp trên, nhưng HĐXX đã bác kháng cáo yêu cầu xem xét lại tư cách tố tụng của ACB và NaviBank cũng như phần trách nhiệm dân sự đối với số tiền 719 tỷ đồng của ACB và 200 tỷ đồng của NaviBank. Đồng thời, HĐXX kiến nghị cơ quan cảnh sát điều tra xác minh làm rõ trách nhiệm của những người có thẩm quyền của hai ngân hàng này đã ủy thác cho nhân viên gửi tiền vào các ngân hàng hưởng lãi suất vượt trần gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng để xử lý.

HĐXX cho rằng bản án sơ thẩm đã xác định sai tư cách tố tụng của ACB, ACB chỉ là người có quyền và nghĩa vụ liên quan và nguyên đơn dân sự là 19 nhân viên ACB. Tuy nhiên, về bản chất vụ án thì số tiền này vẫn là tiền của ACB. Bởi, biết ACB có nhu cầu ủy thác gửi tiền lấy lãi suất vượt trần, nên Như lấy tư cách huy động vốn cho Vietinbank để chiếm đoạt số tiền 668 tỷ đồng  của ACB thông qua sự ủy thác của ngân hàng này giao cho 17 nhân viên.  ACB trên thực tế không giao dịch gửi tiền với Vietinbank, như vậy ACB không thể là nguyên đơn dân sự, Vietinbank không phải là bị đơn, bởi vậy không có cơ sở chấp nhận kháng cáo của ACB.

Còn với Navibank, HĐXX xét thấy, ngân hàng này đã có chủ trương trái pháp luật khi gửi tiền kiếm lãi suất cao, NaviBank đã cho nhân viên vay tiền tiêu dùng, hợp đồng này là trái pháp luật và giả tạo. Nghịch lý ở chỗ, hợp đồng tín dụng và khế ước nhận nợ của các nhân viên vay tiêu dùng của NaviBank lên tới 16,5%/năm và số tiền này được các nhân viên gửi vào Vietinbank với lãi suất được hưởng chỉ có….14%,. Điều này chứng tỏ có sự giả tạo, “giao dịch ngầm” trong các giao dịch có chủ trương từ Navibank.  Vì thế NaviBank không phải là nguyên đơn, Vietinbank cũng không phải là bị đơn dân sự trong vụ án này. HĐXX không chấp nhận kháng cáo của NaviBank.

Khôi Nguyên