Nỗi niềm phố ‘thợ tiện” thời “hoa quả dầm”

	Chợ Giời Hà Nội xưa và nay
	Hà Nội có bao nhiêu cửa ô?

Trải qua nhiều thăng trầm của lịch sử, bên cạnh một số tuyến phố cổ vẫn bền bỉ với nghề truyền thống thì một số tuyến phố đang dần có xu hướng kinh doanh những sản phẩm, dịch vụ phù hợp với cuộc sống hiện đại. Phố Tô Tịch ngày nay, thay vì tiếng tiện, khắc gỗ là không khí ồn ào náo nhiệt của giới trẻ Hà Thành tìm đến thưởng thức món ăn khoái khẩu mang tên “hoa quả dầm”.

Nghề tiện khắc gỗ trên phố Tô Tịch đang dần mai một.

Nằm trong khu phố cổ ở Hà Nội, Tô Tịch nối giữa phố Hàng Quạt và phố Hàng Gai. Theo sử cũ, Tô Tịch là thôn thuộc tổng Tiền Túc (sau đổi là Thuận Mỹ), huyện Thọ Xương cũ. Thời Pháp thuộc vẫn gọi là ngõ Tố Tịch (Ruelle de Tố Tịch). Phố mới được mở rộng khoảng sau năm 1920. Trước đây trên phố Tô Tịch đêm ngày vang tiếng tiện, khắc. Có giai đoạn, già nửa số hộ dân trên phố theo nghề. Những nghệ nhân miệt mài với những sản phẩm của mình mà chẳng khi nào hết việc. Có thể tìm thấy ở cửa hàng khắc dấu ở phố Tô Tịch một số các sản phẩm khác làm từ gỗ như: Khuôn bánh Trung thu, khuôn đóng xôi oản, chày lăn bột, các loại cờ vua, cờ tướng, gậy ba toong…hay các sản phẩm đồ thờ tự.

Cuộc sống hiện đại khiến nhiều người không còn mặn mà với nghề tiện, khắc gỗ. Những ngôi nhà cao tầng mọc san sát, dần thay thế những mái ngói rêu phong. Thu nhập từ việc kinh doanh nhà hàng, khách sạn, cửa hàng bán đồ lưu niệm cho du khách ghé thăm Hà Nội khiến một số gia đình nơi đây nhanh chóng chuyển nghề.

Từ những năm 1997 - 1998, Tô Tịch bắt đầu xuất hiện nghề kinh doanh mới của các hộ bán hoa quả dầm. Từ đó đến nay, con phố nhỏ dài chưa đầy 100m có tới gần chục cửa hàng kinh doanh nằm sát nhau, bàn ghế nhựa xếp kín 2 bên vỉa hè, biến nơi đây trở thành một địa chỉ ẩm thực luôn thu hút đông giới trẻ, khách thập phương, cả du khách nước ngoài, nhất là vào những ngày hè nóng bức, ngày cuối tuần hay dịp lễ hội.

Nổi tiếng với thương hiệu “Hoa Béo” – bà chủ cửa hàng hoa quả dầm đông khách nhất phố Tô Tịch - bật mí, một số gia đình mặc dù không chuyển hướng kinh doanh mặt hàng ẩm thực hút khách này, nhưng cũng nhanh chóng tăng thu nhập bằng việc trông giữ xe.

Hiện nay, trên tuyến phố này chỉ còn sót lại duy nhất một cửa hàng bán đồ tiện, khắc gỗ của anh Lê Đình Thắng. Cửa hàng rộng khoảng 15m2, nằm khiêm nhường giữa những tòa nhà cao tầng, biển hiệu sáng loáng như một nét chấm phá đơn sơ giữa những ồn ào náo nhiệt. “Cha tôi truyền lại nghề cho các anh em, nay chỉ còn mình tôi giữ nghề, dù có nhiều khó khăn, nhưng đây là nghề cổ truyền của cả dòng họ, cả con phố, nên tôi sẽ cố gắng bám trụ…”- anh Thắng nói.

Hằng năm, chỉ vào những dịp tết Trung thu, tết Nguyên đán..., các món đồ chơi truyền thống như con quay, cái dấu hay những khuôn bánh dẻo, bánh nướng ở phố Tô Tịch mới có đông người tìm mua hơn. Nghề thủ công truyền thống này chỉ thu hút những ánh nhìn tò mò, phần lớn mang tính khám phá của khách du lịch nước ngoài tìm đến mua những sản phẩm thủ công về làm quà.

Việc một số người dân ở đây vẫn gắng giữ lấy nghề mà cha ông để lại, mặc cho thời gian có “xô xệch” bởi những toan tính “cơm, áo, gạo, tiền”, thực đáng quý làm sao…

Tuệ Liên