Luật Thư viện: Thúc đẩy văn hóa đọc trong tương lai

	Thư viện của “thầy giáo” ngồi xe lăn
	Thư viện “mượn sách, đặt cọc niềm tin” đặc biệt tại Hà Nội

Pháp lệnh Thư viện có hiệu lực thi hành từ năm 2001 đã mở ra thời kỳ phát triển mới của thư viện Việt Nam. Tuy nhiên, theo Bà Vũ Dương Thúy Ngà - Vụ trưởng Vụ Thư viện (Bộ VHTT&DL) - Phó trưởng Ban Soạn thảo dự án Luật Thư viện, sau 17 năm thi hành đã bộc lộ nhiều bất cập, không còn phù hợp với thực tiễn.

Quy định về chính sách của Nhà nước đối với thư viện còn chung chung; chưa đưa ra chính sách tập trung phát triển loại thư viện cần được ưu tiên đầu tư như thư viện công cộng - một thiết chế rất cần thiết phục vụ cho việc học tập suốt đời, liên tục của người dân, hoặc thư viện trong các trường phổ thông nhằm xây dựng, hình thành thói quen đọc cho trẻ em ngay từ lúc biết đọc, biết viết...

Thư viện Hà Nội luôn đông người đọc. Ảnh Bảo Thoa

Hai chức năng cơ bản lâu nay của thư viện là lưu trữ, cung cấp thông tin, tư liệu và tổ chức hướng dẫn, thúc đẩy văn hóa đọc cho nhân dân. Hệ thống thư viện công lập và một số thư viện tư nhân cơ bản đã hoàn thành tốt chức năng thứ nhất, riêng với chức năng thứ hai thì chưa có nhiều chuyển động tích cực.

Đây là một trong những nguyên nhân để lý giải vì sao Nhà nước đã cố gắng đầu tư hệ thống cơ sở vật chất, vốn tài liệu cho ngành thư viện nhưng hiệu quả chưa tương xứng, chưa đạt mục tiêu nâng cao dân trí, việc đọc sách và tra cứu thông tin chưa trở thành nếp sống đẹp, thời lượng dành cho đọc sách của người dân Việt Nam rất thấp (không đến 10 giờ/tuần) so với các nước trong khu vực.

Dự thảo Luật Thư viện đã có những điều khoản đáng chú ý để nâng cao vị trí thư viện là “nhạc trưởng” cùng các ngành liên quan và toàn xã hội nâng cao văn hóa đọc. Theo đó, Dự thảo đã có nhiều điểm đổi mới mang tính đột phá, đó là: Chú trọng quan tâm đến các dạng tài liệu điện tử; cho phép thành lập thư viện tư nhân; tổ chức, cá nhân nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam được phép thành lập thư viện; đánh giá hiệu quả hoạt động làm căn cứ để đầu tư, hỗ trợ kinh phí…

Bên cạnh đó, đổi mới quản lý, phương thức hoạt động nhằm phát huy hiệu quả của mạng lưới thư viện theo hướng đảm bảo tính minh bạch, cơ chế xử lý toàn diện đối với thư viện và bảo vệ vốn tài liệu thư viện thông qua các điều kiện thành lập, giải thể, chấm dứt hoạt động của thư viện. Mở rộng chức năng và hoạt động của thư viện nhằm tăng cường năng lực cung ứng dịch vụ công của thư viện…

Tán thành với sự cần thiết của việc xây dựng Luật và đề xuất những điểm mới này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa giáo dục thanh niên, thiếu niên & nhi đồng của Quốc hội Hoàng Thị Hoa cho rằng, Dự Luật cần tiếp tục làm rõ các vấn đề như cơ chế, chính sách cho hoạt động thư viện để đảm bảo đáp ứng được yêu cầu thực tiễn hiện nay.

Bà Vũ Dương Thúy Ngà cho biết: “Dự thảo Luật Thư viện có 6 chương 52 điều nhằm tăng cường sự đầu tư của Nhà nước và xã hội đối với một thiết chế văn hóa đặc thù không thể thiếu. Luật Thư viện cũng sẽ gián tiếp thúc đẩy việc xây dựng các thế hệ bạn đọc tương lai, để việc đọc sách, báo trở thành một phong trào trong xã hội”.

Bảo Thoa