Khi rác vẫn “tung tăng” xuống phố

Ra ngõ là gặp rác

Thùng một bên và rác một bên

Ghi nhận của phóng viên, trên các tuyến phố như Xuân Thủy (Q.Cầu Giấy), đường Nguyễn Hữu Thọ (Hoàng Mai)… có rất nhiều túi ni-lon đựng rác, vật liệu xây dựng, phế thải được chất đầy gốc cây, cột điện, ngay trước cổng nhà kể cả khi có thùng rác ngay cạnh, có biển báo cấm kèm theo quy định hình phạt đối với những người vi phạm.

Rác vẫn hồn nhiên vứt ngay cạnh biển cấm.

Cụ thể, tại đường Nguyễn Hữu Thọ, khu vực ven hồ Linh Đàm, mặc dù đã được thiết kế khá nhiều thùng, xe chứa rác được đặt bên cạnh những gốc cây ven hồ nhưng vẫn còn xuất hiện những túi rác được để bừa bãi, không đúng quy định. Đó là những túi rác thải sinh hoạt xanh, đỏ đủ màu, rác từ những quán nước ven hồ thậm chí là những món vật dụng bỏ đi trong gia đình như giường, tủ, ghế sofa... cũng được người dân khuân đến khu vực này để tập kết. Dường như đối với những người cố tình vi phạm việc xả rác bừa bãi - hành động đã trở thành thói quen khó bỏ của không ít người.

Thậm chí một số chủ một quán nước ven hồ Linh Đàm cho biết, do không phải giờ thu gom rác nên rác tràn ra ngoài hoặc có những thứ rác thải là những vật dụng cũ, cồng kềnh nên không bỏ lọt vào trong thùng... Những hình ảnh nhếch nhác này đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến cảnh quan môi trường đô thị cũng như không gian công cộng của người dân mỗi lần đi tập thể dục hay dạo bộ quanh hồ.

Ngoài ra, tình trạng vứt rác bừa bãi còn len lỏi vào từng con ngõ nhỏ gây cản trở hoạt động tham gia giao thông và ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân. Tình trạng này được ghi nhận tại ngõ 184 (phố Hoa Bằng) thuộc Tổ dân phố 12 (phường Yên Hòa). Mặc dù có biển cấm đổ rác và chất phế thải nhưng cách cách đó chưa đầy 1 mét, bọc rác được người dân ngang nhiên đem vứt. Còn đối diện biển cấm là một vài bọc rác nữa cùng bãi đổ phế thải ngập ngụa.
Tình trạng sống chung với rác không chỉ diễn ra ở nội thành mà dọc trên các trục đường huyện, đường xã, đường liên thôn vùng ngoại thành không khó để chúng ta bắt gặp những đống rác hiện hữu hai bên đường. Điều nhận thấy rõ nhất là ở những nơi có đất trống, vắng vẻ thường là nơi tập kết rác "lý tưởng" của nhiều hộ dân. Đó là thực tế đang diễn ra tại tuyến đường Bằng Liệt (Phường Hoàng Liệt – Quận Hoàng Mai – Hà Nội).

Mặc dù thời gian gần đây, tuyến đường này đã đươc làm lại nên có phần sạch sẽ, phong quang hơn so với trước đây nhưng tình trạng đổ trộm rác và phế thải vẫn chưa chấm dứt. Thậm chí, theo tìm hiểu, thực trạng trên đã diễn ra nhiều tháng nay, mặc dù chính quyền địa phương đã cắm biển "cấm đổ rác". Thế nhưng tấm biển cứ đứng trơ giữa mưa nắng, không có tác dụng. Trong khi đó rác vẫn đổ hàng ngày xung quanh biển cấm. Rác thải các loại được các đối tượng đổ trộm tại đoạn đường nói trên, chất lên thành đống cao, tràn xuống cả lòng đường, chiếm gần hết 1 làn xe. "Đây là đoạn đường cách xa khu dân cư, nên không ai để ý. Nhiều người thường chạy xe đến đây vào những giờ vắng người qua lại rồi vứt rác bừa ra ngoài” - một người dân sống gần khu vực này cho biết.

Hay như tuyến đường chính dẫn vào xã Tả Thanh Oai (Thanh Trì – Hà Nội), cứ mỗi buổi chiều, hàng chục bao rác lại nằm rải rác dọc tuyến đường. Nhà này thấy nhà kia đổ được thì cũng "hồn nhiên" đổ theo. Các khẩu hiệu, pa-nô, áp phích tuyên truyền về nếp sống văn hóa, văn minh, bảo vệ môi trường được treo rất nhiều trên các tuyến giao thông. Thế nhưng rác thải mỗi nhà tự xử lý theo cách riêng của mình. Và cách xử lý được áp dụng nhiều nhất và triệt để nhất là vứt xuống bất cứ chỗ nào có thể vứt được. Đặc biệt tại khu vực gần cầu Hữu Hòa lại đúng khúc cua nên nhiều người đi không quen, nhất là vào buổi tối thường xuyên đâm vào đống rác thải ngã ra đường.

Ý thức ở đâu?

Có thể thấy, việc đổ rác đúng nơi quy định không phải là việc khó thực hiện. Tuy nhiên do tập quán sinh hoạt, thói quen bỏ rác bừa bãi đã hình thành rất lâu, nên việc thay đổi nhận thức của người dân cũng gặp nhiều khó khăn. Một khi mà ý thức bảo vệ môi trường của người dân không thay đổi, thì bài toán môi trường vẫn là một vấn đề nan giải.

Nhìn nhận trên thực tế, Hà Nội còn thực trạng trạng xả rác bừa bãi gây ô nhiễm. Nhiều tuyến phố vẫn ngập sâu sau những đợt mưa lớn… Theo đánh giá của một số chuyên gia về môi trường, bên cạnh nguyên nhân do sự yếu kém trong công tác quản lý bảo vệ môi trường thì nguyên nhân chính của tình trạng này là ý thức của người dân trong việc bảo vệ môi trường sống còn quá kém. Bên cạnh đó, mặc dù quy định về việc vứt rác thải sinh hoạt trên vỉa hè, đường phố sẽ bị phạt hàng triệu đồng đã chính thức có hiệu lực từ 1/2/2017, nhưng do làm chưa nghiêm, việc cưỡng chế tuân thủ kém dẫn đến thực trạng có một bộ phận người dân vẫn xả rác ra đường phố.

Trước thực tế trên, người dân cần nhận thức được mối nguy hại của việc vứt rác bừa bãi mà rác thải là thủ phạm gây ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe đời sống của con người. Mỗi người phải tự trang bị cho mình vốn kiến thức cơ bản về bảo vệ môi trường, phải thay đổi thói quen, tập quán sinh hoạt lạc hậu để bảo vệ cộng đồng và hơn hết là những người thân xung quanh và chính bản thân mình. Đồng thời, chính quyền địa phường cần vào cuộc quyết liệt hơn để người dân có những nhận thức đúng đắn về công tác bảo vệ môi trường.

Tuệ Liên