Bảo đảm tranh tụng trong xét xử

	Chưa thông qua Pháp lệnh xử lý hành chính các hành vi cản trở hoạt động tố tụng
	Cần nhìn thẳng vào hoạt động tố tụng

Theo Phó Chánh án TAND tối cao Bùi Ngọc Hòa để tháo gỡ những khó khăn, bất cập trong công tác giải quyết các khiếu kiện hành chính thì việc sửa đổi Luật Tố tụng hành chính hiện hành là hết sức cần thiết.

Dự thảo Luật TTHC sửa đổi gồm 22 chương, 340 điều. So với Luật TTHC hiện hành, dự thảo luật tăng thêm 75 điều, trong đó giữ nguyên 123 điều, sửa đổi, bổ sung 141 điều của Luật TTHC hiện hành và bổ sung 88 điều mới. Dự thảo luật tập trung vào cụ thể hóa nguyên tắc tranh tụng nhằm bảo đảm tranh tụng trong xét xử để tòa án thực sự là chỗ dựa của dân về công lý, góp phần tích cực vào việc bảo vệ và khôi phục những quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân bị xâm phạm; làm rõ khái niệm “quyết định hành chính” là đối tượng khởi kiện vụ án hành chính (VAHC) để khắc phục cách hiểu và áp dụng không thống nhất trong thực tiễn xét xử của các TAND trong thời gian qua.

Đồng thời, bổ sung qui định về giải quyết VAHC theo thủ tục rút gọn, qui định về việc trong quá trình giải quyết vụ án, tòa án có quyền kiến nghị sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ văn bản pháp luật trái với Hiến pháp và pháp luật để bảo đảm công lý, quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức. Sửa đổi, bổ sung qui định về thẩm quyền của từng cấp tòa án, phân định thẩm quyền kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm để phù hợp với các qui định của Luật Tổ chức TAND mới; bổ sung qui định thủ tục giải quyết VAHC có yếu tố nước ngoài. Dự thảo luật cũng sửa đổi, bổ sung các qui định về thủ tục giám đốc thẩm để khắc phục những bất cập trong thực tiễn.

Một trong những nội dung được cho ý kiến tại hội thảo là quyết định buộc thôi việc đối với viên chức có là đối tượng khởi kiện vụ án hành chính hay không? Các ý kiến cho rằng, viên chức không chịu sự điều chỉnh của Bộ luật Lao động nên không thể khởi kiện theo thủ tục tố tụng dân sự. Theo cơ quan soạn thảo, Luật Viên chức quy định “tranh chấp liên quan đến việc ký kết, thực hiện hoặc chấm dứt hợp đồng làm việc liên quan được giải quyết theo quy định pháp luật về lao động” và “buộc thôi việc” là một trong các trường hợp bị đơn phương chấm dứt hợp đồng làm việc đối với viên chức. Do đó, đối với việc khởi kiện quyết định buộc thôi việc viên chức được thực hiện theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự và pháp luật về lao động. Vì vậy, Ban soạn thảo không bổ sung quyết định buộc thôi việc viên chức là đối tượng khởi kiện vụ án hành chính.

Theo Luật TTHC hiện hành, toà án cấp huyện được giao giải quyết các quyết định hành chính và hành vi hành chính của UBND cấp huyện, chủ tịch UBND huyện. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, đa số vụ việc này là khiếu kiện về đất đai, đây là việc khó, phức tạp, số vụ án bị huỷ, sửa cao, còn tình trạng nể nang cùng cấp. Để khắc phục tình trạng này, Ban soạn thảo giao cho TAND cấp tỉnh giải quyết sơ thẩm khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính của UBND cấp huyện, Chủ tịch UBND cấp huyện…Theo ý kiến các đại biểu nếu không giao cho tòa án cấp huyện xét xử thì vô hình chung tạo ra sự phân biệt, đồng thời không phù hợp với chủ trương định hướng cải cách tư pháp theo hướng tăng thẩm quyền cho TAND cấp huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh.

L.Khánh