Xử lý môi trường ao hồ ô nhiễm có trở lại

Điệp khúc ô nhiễm

Vài năm trở lại đây, UBND TP Hà Nội luôn đặc biệt quan tâm đến việc xử lý ô nhiễm cũng như chống san lấp các ao hồ. Đến nay, lực lượng chức năng đã xử lý ô nhiễm được 12 hồ trên địa bàn nội đô. Biện pháp chủ yếu để xử lý ô nhiễm hồ là sử dụng các chế phẩm vi sinh, chế phẩm sinh học đổ xuống hồ để làm giảm chỉ số ô nhiễm hoặc kết hợp với các bè nuôi một số loại thủy sinh như lục bình, thủy trúc…  giúp cải thiện đáng kể chất lượng nước hồ. Kết quả thu được là khá khả quan, chất lượng nước tại các hồ được cải thiện: giảm mùi hôi, giảm hiện tượng cá chết, vệ sinh môi trường và cảnh quan hồ được cải thiện. Những hồ đã được thử nghiệm xử lý thành công là hồ Ngọc Khánh, Xã Đàn, Hai Bà Trưng, Kim Liên, Thanh Nhàn, Văn Quán, Đền Lừ... Đa phần các hồ này trước kia đều là những hồ ô nhiễm, bốc mùi hôi thối. Sau khi được áp dụng các biện pháp xử lý thì ô nhiễm đã giảm, trở thành những nơi phục vụ sinh hoạt cộng đồng.

Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều hồ sau khi được cải tạo một thời gian lại đối mặt với tình trạng ô nhiễm trở lại. Hồ Ngọc Khánh sau vài năm duy trì được mặt nước trong xanh, cảnh quan sạch đẹp, nước hồ bắt đầu chuyển mầu và bốc mùi. Người dân ven hồ phản ánh, mặc dù đã giảm ô nhiễm so với trước đây nhưng thỉnh thoảng có ngày nước hồ vẫn bốc mùi hôi. Tương tự, hồ Trúc Bạch cũng đã được cải tạo, tuy nhiên hiện nay, một phần hồ thuộc khu cầu Ngũ Xã vẫn bị ô nhiễm, bốc mùi do nước thải và rác từ các hộ dân và hộ kinh doanh quanh hồ xả xuống. Đại diện Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội cho biết: Từ năm 2011 đến nay, công ty đã tiếp nhận và tiến hành xử lý 8 hồ, trung bình 3-4 tháng, đơn vị này lại định kỳ tái xử lý ô nhiễm nước hồ theo công nghệ được hướng dẫn, chuyển giao. Trong khi đó, một trong những khó khăn trong việc duy trì chất lượng nước hồ hiện nay là nhiều hồ (Ngọc Khánh, Xã Đàn...) vẫn đang nuôi thả cá. Mật độ nuôi cá dày đặc, cộng thêm thức ăn chăn nuôi là một nguyên nhân gây ô nhiễm nước hồ. Ngoài ra, do phần lớn hồ trong nội thành Hà Nội đều là hồ điều hòa, có chức năng chứa nước, nhiều nguồn nước thải, đặc biệt là nước thải sinh hoạt vẫn xả thẳng xuống hồ, khiến hồ nhanh chóng ô nhiễm trở lại.

57414

Mô hình cộng đồng

Để khuyến khích cộng đồng tham gia bảo vệ hồ, Hà Nội tiến hành triển khai thí điểm “Mô hình tập thể dục kết hợp bảo vệ môi trường hồ” ở 2 hồ Ngọc Khánh và Thanh Nhàn 1. Trước mắt đã lắp đặt 2 bộ thiết bị gồm 4 máy tại hồ Ngọc Khánh và 1 bộ thiết bị gồm 2 máy tại hồ Thanh Nhàn. Thiết bị được lắp đặt bao gồm 2 bộ phận: Máy tập thể dục và bể lọc. Người dân tham gia vừa có thể tập thể dục nâng cao sức khỏe, vừa tham gia xử lý chất lượng nước hồ. Việc làm này, nhằm mục đích nâng cao nhận thức của người dân sống và làm việc xung quanh hồ về trách nhiệm bảo vệ môi trường, từng bước thay đổi những hành vi, thói quen xấu ảnh hưởng đến môi trường hồ và cảnh quan môi trường Thủ đô. Theo kế hoạch, sắp tới sẽ lắp tại hồ Nghĩa Đô, Giảng Võ, bộ thiết bị gồm 4 máy tập.

Để làm tốt hơn công tác cải tạo, duy trì môi trường hồ, thành phố đã xây dựng đề án xã hội hóa kêu gọi doanh nghiệp trên địa bàn đóng góp để cải tạo 45 hồ. Đến nay, hàng chục doanh nghiệp đã hưởng ứng và cam kết đóng góp 296 tỷ đồng và đăng ký 430 tỷ đồng vốn đầu tư theo hình thức BT, BOT cho các dự án cải tạo hồ Hà Nội. Tuy nhiên, việc triển khai vẫn còn gặp khó khăn bởi việc khai thác hồ, nuôi thả cá không được thành phố khuyến khích, trong khi đó việc tổ chức kinh doanh khu vực hồ cũng khó được chấp nhận do có thể là nguồn gây ô nhiễm môi trường hồ. Để bảo vệ các hồ hiệu quả, hồi sinh bền vững không gian mặt nước, bên cạnh sự nỗ lực của chính quyền, rất cần cộng đồng người dân ủng hộ bằng việc không vứt phế thải, rác xuống hồ.

Tuấn Trần