Quản lý kinh doanh gas còn nhiều lỗ hổng

Đăng ký thương hiệu ở đâu?

Trong dự thảo lần này, Hiệp hội Gas đã có những góp ý chi tiết từng điều, khoản của Nghị định mới. Đơn cử, tại Khoản 8 của dự thảo mới lại chưa đề cập tới quy định đăng ký “Thương hiệu” và đăng ký “nhãn hàng hóa”, mới chỉ đề cập tới đăng ký “nhãn hiệu hàng hóa” để được bảo hộ.

Nếu quy định như dự thảo, theo luật pháp hiện hành của Việt Nam lại không có cơ quan quản lý nhà nước nào có chức năng đăng ký thương hiệu. Hay, Nghị định số 89/2006/NĐ-CP quy định về nhãn hàng hóa, nhưng lại không quy định phải đăng ký. Vì vậy, nhiều ý kiến cho rằng, nếu cần nên quy định “đăng ký lưu hành nhãn hàng hóa” hoặc buộc các thương nhân kinh doanh khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG) phải “đăng ký nhãn hiệu hàng hóa” để được bảo hộ. Từ đó, nếu thương nhân nào vi phạm nhãn hiệu hàng hóa của chủ sở hữu là vi phạm về quyền sở hữu trí tuệ, cần bị xử lý. Khoản 2 trong dự thảo quy định kho LPG với tổng sức chứa các bồn tối thiểu phải là 200m3 để tiếp nhận LPG... Nhưng, nhiều ý kiến kiến nghị cần nâng cao sức chứa các bồn lên tới 800m3 để phù hợp với thực tiễn.

Đặc biệt, đối với “trạm nạp LPG vào chai phải có hàng rào bảo vệ xung quanh, bảo đảm thông thoáng và phải tuân thủ khoảng cách an toàn theo quy định tại quy chuẩn Việt Nam có liên quan. Đồng thời, đơn vị kinh doanh được phép tăng cường thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp kỹ thuật để giảm khoảng cách nạp”.

Đối với Điều 19, Khoản 1, nhiều ý kiến đề nghị bổ sung “chủ sở hữu cửa hàng bán LPG chai” phải có giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, hoặc giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã hoặc giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, trong đó có đăng ký kinh doanh khí. Việc quy định này sẽ không phù hợp, vì thương nhân có những loại giấy tờ trên có thể sẽ có nhiều cửa hàng bán LPG chai

Với sản phẩm LNG quy định “Có bồn chứa LNG chuyên dụng thuộc sở hữu của thương nhân với tổng dung tích tối thiểu 160.000m3...”, con số này quá lớn. Vì hiện nay trên thế giới có nhiều công nghệ sản xuất LNG quy mô nhỏ, với công suất khoảng 4.000m3/giờ, cần bồn chứa khoảng 100m3, hoặc, có thể tiếp nhận qua đường ống có hệ thống công nghệ và được bơm thẳng lên phương tiện vận chuyển giao cho khách hàng. Tuy nhiên, trong dự thảo lần này nhiều ý kiến đề nghị không nên quy định hoặc quy định phù hợp với công nghệ sản xuất, chế biến.

Do đó, không nên để mỗi cửa hàng phải có những loại giấy trên, vì nếu quy định vậy sẽ trái với Nghị định số 43/2010/NĐ-CP. Và chỉ đúng với thương nhân chỉ có 1 cửa hàng bán LPG chai, hay hộ tư nhân có giấy chứng nhận đăng ký hộ tư nhân. Do đó, cần có những sửa đổi cho phù hợp với thực tế.

Đặc biệt, việc quy hoạch, xây dựng đối với trạm cấp LPG còn nhiều bất cập, cần được sửa đổi. Trong thực tế nhiều khu đô thị, khu chung cư cao tầng trước đây không có đầu tư trạm cấp. Tuy nhiên, nay do tính ưu việt, tiện lợi và an toàn, nhiều chủ đầu tư muốn xây dựng thêm một trạm cấp LPG bằng giàn chai, hoặc có bồn chứa dung tích nhỏ, nên các thương nhân cần có sự hỗ trợ tích cực từ cơ quan thẩm quyền.

Mỗi nơi quản lý một kiểu

Những đóng góp trên cho thấy sự bất cập bấy lâu trong lĩnh vực quản lý ga, cái uy của Hiệp hội Gas Việt Nam với các thành viên cũng chưa cao. Tình trạng doanh nghiệp gas cắt tai mài vỏ bình rồi hãng này chiếm giữ vỏ bình gas của hãng kia… vẫn chưa có chế tài xử lý. Tháng 4/2014, Hiệp hội gas Việt Nam đã có công văn gửi Bộ Công Thương, Công an TP Hà Nội đề nghị vào cuộc điều tra hành vi “cắt tai mài vỏ” của một hãng gas có thị phần lớn tại Hà Nội. Bởi hành vi này đe dọa nghiêm trọng đến sự an toàn của người dân.
Thế nhưng, từ câu chuyện này lại hé lộ một câu chuyện khác, hãng gas đang bị Hiệp hội tố cáo cũng là nạn nhân khi bị một doanh nghiệp khác chiếm giữ gần 2.000 vỏ bình gas trong suốt thời gian dài. Thậm chí doanh nghiệp này còn tiết lộ về việc tồn tại một “hội gas” không chính thống nhưng lại có nhiều hành vi điều tiết thị trường gas và thu phí hoạt động “mập mờ” với sự tham gia của nhiều “ông lớn” trong lĩnh vực kinh doanh gas.

Loạn kinh doanh, sang chiết gas từ âm thầm sang công khai, thậm chí việc hoán cải bình gas như mài nhãn hiệu hàng hóa từ bình của chủ cũ để thay bằng nhãn hiệu mới, nhằm chiếm dụng bình gas ngày càng diễn ra tinh vi. Nhưng việc xử lý các vi phạm lại không đồng nhất, mỗi địa phương có những cách xử lý khác nhau nên đã gây ra nhiều vướng mắc. Từ đó làm cho các DN kinh doanh gas chân chính rất bức xúc. Các bình gas sang chiết trái phép bị tịch thu giữa các lực lượng chức năng có địa phương không thực hiện theo đúng Nghị định 107/2009/NĐ-CP về kinh doanh LPG nên đã đem đi bán đấu giá. Ngược lại, có địa phương thực hiện đúng Nghị định 107 là bình gas tịch thu đem trả lại cho chủ sở hữu nhãn hiệu đó.

Từ một vài doanh nghiệp kinh doanh kiểu chộp giật đã khiến các doanh nghiệp làm ăn uy tín, muốn cạnh tranh lành mạnh không khỏi bức xúc. Hy vọng dự thảo mới liên quan đến lĩnh vực gas sẽ được các cấp ngành điều chỉnh sát thực tế.

Gia Bảo