-->
“Cởi trói” không gian văn hóa công cộng ở Thủ đô

Kỳ 1: Chuyện từ bãi rác, đến không gian văn hóa

(LĐTĐ) LTS: Những năm gần đây, cùng với sự phát triển mạnh mẽ về kinh tế - xã hội thì nhu cầu hưởng thụ tại các không gian văn hóa công cộng của người dân Thủ đô ngày càng tăng cao. Trong khi cuộc sống phát triển, tại nhiều nơi người dân đang mất dần đi những không gian công cộng thì ngay tại Hà Nội, nhiều mô hình nghệ thuật đã và đang góp phần làm thay đổi “bộ mặt”, “thức tỉnh” các không gian văn hóa công cộng, nâng cao chất lượng đời sống tinh thần cho nhân dân.
ky 1 chuyen tu bai rac den khong gian van hoa Phát triển không gian văn hóa khu vực vòm cầu Long Biên
ky 1 chuyen tu bai rac den khong gian van hoa Hà Nội có thêm một không gian văn hóa đọc 3 trong 1

Mới đây, bãi tập kết rác ven sông Hồng, thuộc phường Phúc Tân, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, dần được hồi sinh nhờ 16 tác phẩm nghệ thuật đương đại đến từ 16 nghệ sĩ trong và ngoài nước. Chỉ trong vài tháng, nơi đây đã trở thành điểm đến vô cùng độc đáo và thú vị với người dân Thủ đô.

ky 1 chuyen tu bai rac den khong gian van hoa
Nhiều tác phẩm nghệ thuật đã làm “thức tỉnh” không gian văn hóa công cộng.

16 tác phẩm từ… rác thải

Mải mê ngắm nhìn 16 công trình nghệ thuật sắp đặt được làm từ đồ dùng tái chế trên con đường trước đây vốn là nơi tập kết rác thải, Nguyễn Phương Anh (21 tuổi, phường Phúc Tân) không khỏi ngạc nhiên xen lẫn thích thú. Phương Anh nhanh chóng ghi lại một vài bức ảnh làm kỉ niệm, cô bày tỏ: “Tôi rất bất ngờ về sự thay đổi của không gian nơi đây.

Nếu như trước đây, khi nghĩ đến đoạn đường này, người ta chỉ nghĩ đến những thứ xấu xí, bẩn thỉu thì nay những điều đó đã được thay thế bằng sự tươi đẹp, độc đáo, nghệ thuật và rất văn minh. Tôi mong muốn rằng mỗi người dân đều có ý thức giữ gìn và bảo vệ cho môi trường sống quanh khu vực được tốt hơn”.

Được biết, đây là một trong những chủ trương “biến khu bãi rác thành điểm đến nghệ thuật” thuộc dự án “Cải tạo bờ bên lở sông Hồng” của Ủy ban nhân dân quận Hoàn Kiếm. Nghệ sĩ Nguyễn Thế Sơn (Giám tuyển dự án) cho biết, dựa theo bức tường cũ dài 500 mét được dựng từ 20 năm trước với mục đích “chống lấn đất”, nhóm nghệ sĩ đã xây dựng 16 tác phẩm nghệ thuật hoành tráng, được đánh giá là “điểm đến” nghệ thuật mới trong trong thời gian tới.

Để thực hiện dự án, nhóm họa sĩ đã tìm hiểu đời sống văn hóa, tinh thần, lắng nghe ý kiến của người dân để có các tác phẩm gần gũi với cộng đồng. Còn cư dân sau khi quan sát nghệ sĩ sáng tạo, họ dần hiểu và chung tay đóng góp xây dựng các tác phẩm nghệ thuật. Họ tham gia thu gom vật liệu tái chế cho các nghệ sĩ thực hiện tác phẩm.

Sau gần 2 tháng miệt mài sáng tạo thì một không gian nghệ thuật với những tác phẩm không theo bất cứ khuôn mẫu nào đã được hoàn thiện trên khu vực trước đây là bãi rác tự phát nằm bên sông Hồng. Độc đáo hơn, khác với nhiều công trình nghệ thuật khác, các nghệ sĩ tham gia đã tận dụng những đồ tái chế từ vỏ chai nhựa, thùng phi, vành lốp bánh xe máy, ông bô xe mát… và biến chúng thành những tác phẩm nghệ thuật, sắp xếp theo những chủ đề lịch sử văn hóa khác nhau để làm sống lại một khu vực vốn khá sầm uất của đất Thăng Long Kẻ Chợ. “Những dự án không chỉ đơn thuần là tái chế, mà qua nghệ thuật để kể những câu chuyện của ký ức, lịch sử”, nghệ sĩ Nguyễn Thế Sơn cho hay.

“Sống lại” một vùng đất chết

Cụ thể, để tạo ra không gian văn hóa công cộng này, nghệ sĩ Phạm Khắc Quang đã hàn những thanh sắt cũ dựng lên thành hình ảnh toa tàu, trên đó có bóng dáng “người hát xẩm cuối cùng của thế kỷ 20” Hà Thị Cầu. Nghệ sĩ Nguyễn Thế Sơn, từ sắt phế thải và inox gương, mang đến tác phẩm sắp đặt cho thấy hình ảnh của những gánh hàng rong, những người lao động ở bến sông Hồng, cùng với 2 bức phù điêu với tổng chiều dài 6m phục dựng lại bức Ngư nghiệp và nông nghiệp.

ky 1 chuyen tu bai rac den khong gian van hoa
Việc xây dựng các tác phẩm nghệ thuật công cộng góp phần nâng cao chất lượng sống của người dân.

Nghệ sĩ Vũ Xuân Đông đã dùng hơn 10.000 chai nhựa là chai nước, hộp dầu xe máy đã qua sử dụng... gom được ở các trường học, khu dân cư xung quanh và nơi anh sinh sống, để tạo thành 4 chiếc thuyền buồm gợi nhớ hình ảnh trên bến dưới thuyền tấp nập ở bãi sông Hồng cách đây hơn 100 năm.

Theo Kiến trúc sư Vũ Anh Việt – Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng thương mại Thanh Việt, với một thành phố đô thị hóa mạnh mẽ như Hà Nội thì nhu cầu có các không gian nghệ thuật công cộng ngày càng bức thiết. “Không phải đến bây giờ, khi đời sống vật chất đủ đầy hơn người ta mới quan tâm đến nghệ thuật trong không gian công cộng, mà trong truyền thống văn hóa Việt Nam, nghệ thuật công cộng đã luôn chiếm một vị trí hết sức quan trọng. So với các địa phương khác, người Hà Nội xưa nay luôn có điều kiện hơn trong việc tiếp cận cũng như thụ hưởng những giá trị của nghệ thuật công cộng”, anh Việt chia sẻ.

Để tạo ra tác phẩm của mình, nghệ sĩ Lê Đăng Ninh đã sử dụng 20 chiếc thùng phuy, vật dụng đặc trưng của những ngôi nhà nổi ở bãi giữa sông Hồng, để đưa vào tác phẩm sắp đặt Nhà nổi mang đến cái nhìn về những góc khuất trong cuộc sống của những người dân ngụ cư nơi bãi giữa sông Hồng. Ở một góc nhìn khác, nhà thiết kế Tây Ban Nha Diego Cortiza đã thu gom những chiếc bu gà ở chợ Long Biên để sơn màu và biến chúng thành những chiếc lồng đèn soi chiếu hình ảnh con rồng đang uốn lượn, độc đáo và thú vị.

Từ khi các tác phẩm nghệ thuật được sắp đặt tại đây, em Khánh Vân (9 tuổi, phường Phúc Tân) gọi đây là “khu vui chơi” đặc biệt của mình. Ngày nào Khánh Vân cũng cùng bạn vui đùa dưới chân những tác phẩm. Đối với cô bé 9 tuổi này, những tác phẩm nghệ thuật này được coi là “phần thưởng” quý giá đến từ người lớn.

Vân cho biết, trước khi có những công trình nghệ thuật này, xung quanh nơi em ở chỉ toàn là rác, hôi thối và bẩn thỉu. Thế nhưng từ ngày có những tác phẩm, con đường nhỏ trong ngõ trở nên sinh động và cuốn hút hơn. “Em thấy mọi người không còn vứt rác ở đây nữa bởi không ai muốn làm xấu đi những không gian đẹp đẽ như thế này”, Vân cho biết.

Có thể thấy, việc biến bãi rác thành con đường nghệ thuật ven sông Hồng ghi nhận nỗ lực của quận Hoàn Kiếm, của Thành phố trong việc tìm lại nhận thức của người dân đối với Hà Nội. Chia sẻ về việc này, họa sĩ Trần Hậu Yên Thế - một trong những nghệ sĩ tham gia dự án cho hay, anh cảm giác như Hà Nội của chúng ta đang co mình lại, quay mình với những dòng sông. Bởi xưa kia, sông Hồng tạo ra 1 cảnh quan quá đẹp. Rõ ràng chúng ta đã quên nó quá lâu. Do vậy, khi thực hiện dự án này, anh và các nghệ sĩ khác đều mong muốn thông qua dự án có thể tạo ra cảm hứng cho người dân, khích lệ họ cải thiện chất lượng cuộc sống: Sống xanh - sạch - đẹp hơn.

(Còn nữa)

Kim Tiến

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

LĐLĐ huyện Chương Mỹ thăm, tặng quà người lao động có hoàn cảnh khó khăn

LĐLĐ huyện Chương Mỹ thăm, tặng quà người lao động có hoàn cảnh khó khăn

(LĐTĐ) Nằm trong chuỗi hoạt động "Tết Sum vầy - Xuân ơn Đảng" cho đoàn viên, người lao động nhân dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025, sáng 23/1 Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) huyện Chương Mỹ tổ chức đoàn đến thăm và tặng quà Tết cho đoàn viên, người lao động tại Công ty Cổ phần chăn nuôi C.P Việt Nam – Chi nhánh Xuân Mai.
Kiểm tra việc tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị ứng dụng iHanoi

Kiểm tra việc tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị ứng dụng iHanoi

(LĐTĐ) Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh vừa ban hành Kế hoạch số 23/KH-UBND về kiểm tra, giám sát hoạt động kiểm soát thủ tục hành chính, thủ tục hành chính nội bộ, xử lý phản ánh, kiến nghị trên nền tảng công dân Thủ đô số - iHanoi năm 2025 trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Ông Nguyễn Duy Ngọc được bầu bổ sung Ủy viên Bộ Chính trị, giữ chức Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương

Ông Nguyễn Duy Ngọc được bầu bổ sung Ủy viên Bộ Chính trị, giữ chức Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương

(LĐTĐ) Chiều ngày 23/1, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã khai mạc tại Thủ đô Hà Nội.
Khởi tố Tiktoker Nam Birthday về tội “Chống người thi hành công vụ”

Khởi tố Tiktoker Nam Birthday về tội “Chống người thi hành công vụ”

(LĐTĐ) Ngày 23/1, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Bùi Phương Nam (sinh năm 1997, trú tại xã Hồ Sơn, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc; hiện đang ở khu đô thị Vinhomes Oceanpark 2, thuộc xã Nghĩa Trụ, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên) về tội "Chống người thi hành công vụ".
Khai mạc Hội chữ Xuân 2025 tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám

Khai mạc Hội chữ Xuân 2025 tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám

(LĐTĐ) Chiều 23/1, tại Hồ Văn, di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám diễn ra Lễ khai mạc Hội chữ Xuân Ất Tỵ 2025 cùng các hoạt động văn hoá nghệ thuật chào mừng Xuân.
Khởi tố Facebooker Đậu Thanh Tâm - kẻ kích động người dân phản đối Nghị định 168

Khởi tố Facebooker Đậu Thanh Tâm - kẻ kích động người dân phản đối Nghị định 168

(LĐTĐ) Chiều 23/1, Cơ quan An ninh điều tra Công an thành phố Hà Nội cho biết vừa khởi tố, bắt tạm giam đối tượng Đậu Thị Tâm về hành vi lợi dụng quyền tự do dân chủ, đăng tải thông tin sai sự thật.
Hà Nội: Loạt màn hình led tuyên truyền Nghị định 168

Hà Nội: Loạt màn hình led tuyên truyền Nghị định 168

(LĐTĐ) Chiều 23/1, đồng loạt các màn hình led ở nhiều khu vực trung tâm Hà Nội đã hiển thị thông tin tuyên truyền về mức phạt đối với các hành vi vi phạm giao thông theo Nghị định 168/2024.

Tin khác

Rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính, phục vụ nhân dân đón Tết

Rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính, phục vụ nhân dân đón Tết

(LĐTĐ) Phát huy kết quả đạt được trong dịp Tết Nguyên đán năm 2024, Ủy ban nhân dân quận Hai Bà Trưng đang tiếp tục thực hiện mô hình giải quyết thủ tục hành chính: “Phục vụ nhân dân vui xuân, đón Tết” đối với 3 thủ tục hành chính, thực hiện tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của 15 phường.
Thanh Xuân: Trao 150 suất quà Tết cho các hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn

Thanh Xuân: Trao 150 suất quà Tết cho các hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn

(LĐTĐ) Quận Thanh Xuân vừa phối hợp với Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội, Ngân hàng Agribank - Chi nhánh Hà Nội 1 tổ chức trao tặng 150 suất quà, trị giá 200 triệu đồng đến các hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn.
Quận ủy Thanh Xuân trao Huy hiệu 75 tuổi Đảng tặng đảng viên lão thành

Quận ủy Thanh Xuân trao Huy hiệu 75 tuổi Đảng tặng đảng viên lão thành

(LĐTĐ) Ngày 22/1, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Bí thư Quận ủy Thanh Xuân Bùi Huyền Mai đã trao Huy hiệu 75 tuổi Đảng tặng đảng viên lão thành Đỗ Mạnh Dung (Chi bộ Cự Lộc 2, Đảng bộ phường Thượng Đình) tại nhà riêng.
Huyện Thường Tín phát động phong trào thi đua yêu nước năm 2025

Huyện Thường Tín phát động phong trào thi đua yêu nước năm 2025

(LĐTĐ) Mới đây, huyện Thường Tín đã tổ chức Hội nghị tổng kết phong trào thi đua yêu nước năm 2024, phát động phong trào thi đua yêu nước năm 2025.
Tại sao năm nay phố Hàng Mã ít đồ cúng ông Công ông Táo?

Tại sao năm nay phố Hàng Mã ít đồ cúng ông Công ông Táo?

(LĐTĐ) Mặc dù Tết ông Công, ông Táo đã tới, nhưng số gian hàng bán đồ cúng ông Công, ông Táo trên phố Hàng Mã (Hoàn Kiếm, Hà Nội) không nhiều. Giá cả các mặt hàng đồ cúng năm nay được đánh giá là bình ổn, không tăng nhiều so với năm ngoái.
Cụm thi đua số 1: Các phong trào thi đua đã đi vào cuộc sống và phát huy tác dụng tích cực

Cụm thi đua số 1: Các phong trào thi đua đã đi vào cuộc sống và phát huy tác dụng tích cực

(LĐTĐ) 6 quận thuộc Cụm thi đua số 1 luôn bám sát chỉ đạo của Thành phố để triển khai tổ chức thực hiện công tác thi đua khen thưởng theo hướng tập trung, trọng tâm, trọng điểm, đồng bộ trên các lĩnh vực gắn với biểu dương khen thưởng tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong phong trào thi đua.
Sắm Tết với 40 gian hàng đặc sản vùng miền

Sắm Tết với 40 gian hàng đặc sản vùng miền

(LĐTĐ) Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp và Hỗ trợ phát triển phụ nữ Hà Nội tổ chức sự kiện Tuần lễ vàng - An toàn đón Tết lần thứ 7, và triển khai kế hoạch thực hiện các hoạt động hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp năm 2025. Chương trình nằm trong khuôn khổ thực hiện Đề án “Hỗ trợ phụ nữ Thủ đô khởi nghiệp”, diễn ra từ ngày 20 - 26/1 quận Hà Đông với quy mô hơn 40 gian hàng.
Đồng chí Bùi Huyền Mai thăm, chúc Tết các đơn vị ứng trực, phục vụ Tết

Đồng chí Bùi Huyền Mai thăm, chúc Tết các đơn vị ứng trực, phục vụ Tết

(LĐTĐ) Chiều 20/1, Đoàn đại biểu thành phố Hà Nội do Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Bí thư Quận ủy Thanh Xuân Bùi Huyền Mai dẫn đầu đã đến thăm, chúc Tết cán bộ, công nhân viên, người lao động Trạm biến áp 110kV Bắc Thành Công (E1.63) - Công ty Lưới điện cao thế thành phố Hà Nội và Công ty TNHH MTV Nước sạch Hà Nội.
Lễ hội Chùa Hương 2025: Mỗi lái đò có mã QR code tiếp nhận thông tin phản ánh của du khách

Lễ hội Chùa Hương 2025: Mỗi lái đò có mã QR code tiếp nhận thông tin phản ánh của du khách

(LĐTĐ) Ngày 20/1, Ủy ban nhân dân (UBND) huyện Mỹ Đức, Hà Nội, tổ chức họp báo thông tin về công tác tổ chức và quản lý Lễ hội du lịch Chùa Hương năm 2025.
Đảng bộ phường Phương Liệt tổ chức thành công Đại hội đại biểu lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2025 - 2030

Đảng bộ phường Phương Liệt tổ chức thành công Đại hội đại biểu lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2025 - 2030

(LĐTĐ) Đảng bộ phường Phương Liệt (quận Thanh Xuân) vừa tổ chức thành công Đại hội đại biểu lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Đây là đơn vị được Quận ủy Thanh Xuân chỉ đạo tổ chức Đại hội điểm khối phường.
Xem thêm
Phiên bản di động