Hiệu quả nhất giai đoạn vàng

	Âm nhạc đường phố: Nâng cao nhận thức và hiểu biết về chứng tự kỷ
	Hướng tới ngày thế giới nhận thức về tự kỷ 2/4

Trao đổi với phóng viên, bà Vũ Song Hà- Phó Giám đốc Trung tâm Sáng kiến Sức khỏe và Dân số, đồng thời là người có đề tài nghiên cứu “Hiểu về rối loạn phổ tự kỷ ở Hà Nội, Việt Nam” cho biết, quan niệm trẻ bị tự kỷ là do cha mẹ thiếu quan tâm, chăm sóc là hoàn toàn sai lầm. Mà mọi người cần hiểu, tự kỷ là một dạng khuyết tật phát triển suốt đời, bộc lộ ngay từ những năm đầu đời. Tự kỷ là kết quả rối loạn của hệ thần kinh gây ảnh hưởng đến hoạt động của não bộ. Tự kỷ có thể xảy ra ở bất kỳ cá nhân nào không phân biệt giới tính. Và người tự kỷ bị khiếm khuyết rõ nhất ở việc giao tiếp xã hội và hành vi cùng những sở thích và hoạt động mang tính hạn hẹp và lặp đi lặp lại.

Bà Vũ Song Hà, Phó Giám đốc Trung tâm Sáng kiến sức khỏe và dân số tại chương trình âm nhạc đường phố “Tôi đã hiểu, còn bạn?” tuyên truyền kiến thức về chứng tự kỷ cho mọi người.

Bà Hà nhấn mạnh, trên thế giới, và ở cả Việt Nam đang có sự nhầm lẫn lớn nhất về nguyên nhân của chứng tự kỷ chính là do thuyết “Bà mẹ tủ lạnh”. Sự hiểu nhầm này không những gây ra một nỗi oan cho những bà mẹ sinh con tự kỷ mà còn làm mất cơ hội can thiệp đúng cho rất nhiều trẻ tự kỷ trong vòng mấy chục năm. “Theo thuyết này, sự lạnh lùng thiếu quan tâm của những cha mẹ là nguyên nhân gây ra chứng tự kỷ của trẻ em và cách chữa trị là tách chúng ra khỏi cha mẹ đưa vào những trung tâm can thiệp. Trong những năm sau đó, nhiều nhà nghiên cứu đã phải đấu tranh vất vả với thuyết này để chứng minh tự kỷ là một rối loạn sinh học có thể xảy đến với bất cứ cá nhân nào, không liên quan đến sự chăm sóc sau khi sinh ra. Và thực tiễn chứng minh những người theo thuyết “Bà mẹ tủ lạnh” cũng không can thiệp thành công cho những đứa trẻ bị họ tách ra khỏi gia đình. Và thuyết này đã bị bác bỏ”,- bà Hà cho hay.

Cũng theo lý giải của bà Vũ Song Hà, thì có nhiều nguyên nhân gây nên chứng tự kỷ. Các nhà khoa học tin rằng cả yếu tố về di truyền (gen) và môi trường đều đóng vai trò trong tự kỷ. Trong đó có sự ảnh hưởng của các yếu tố môi trường, bao gồm cả môi trường sống xung quanh, cũng như môi trường xung quanh bào thai ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Một số yếu tố được gợi ý có thể góp phần tăng nguy cơ tự kỷ bao gồm: như tiền sử tiếp xúc với chất độc, người mẹ có bệnh sởi, bệnh tiểu đường, các biến chứng trong khi sinh hoặc mang thai, và trẻ sinh ra có cân nặng sơ sinh thấp. Càng phơi nhiễm với nhiều yếu tố nguy cơ, trẻ càng dễ tăng nguy cơ mắc tự kỷ.

Bởi vậy, một trong những cách duy nhất để trẻ không bị mắc chứng tự kỷ theo bà Hà điều quan trọng các bậc phụ huynh khi có con bị chứng tự kỷ, là hãy can thiệp và điều trị sớm nhất cho trẻ. Mặc dù, đến nay chưa có cách chữa khỏi hoàn toàn cho trẻ tự kỷ, nhưng những trẻ được can thiệp đúng cách có thể tiến bộ nhiều so với tình trạng tự kỷ của người đó. “Giai đoạn vàng để can thiệp cho trẻ tự kỷ là từ 24 - 36 tháng. Với trẻ lớn hơn, khi đã có hành vi định hình thì can thiệp thay đổi sẽ rất khó. Nhờ phát hiện và can thiệp sớm sẽ giúp trẻ mắc chứng tự kỷ có cơ hội được thay đổi, có thể tự chăm sóc được cho bản thân trong cuộc sống, để trở thành một người có ích cho xã hội” - bà Vũ Song Hà nhấn mạnh.

Minh Khuê