Đổi mới phương thức hoạt động đáp ứng tình hình mới

Hướng về cơ sở, lấy cơ sở làm địa bàn hoạt động

Tham gia thảo luận tại Tọa đàm khoa học “Xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp của hệ thống chính trị trưởng thành từ công nhân, Công đoàn” do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Báo Nhân Dân và Tạp chí Cộng sản tổ chức, bàn về việc xây dựng tổ chức Công đoàn và giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, PGS.TS Bùi Đình Bôn - Hội đồng Lý luận Trung ương cho rằng: Bối cảnh phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, với những cạnh tranh gay gắt và mặt trái của nền kinh tế thị trường đòi hỏi tổ chức Công đoàn Việt Nam và giai cấp công nhân Việt Nam phải phấn đấu vươn lên mạnh mẽ, với bản lĩnh chính trị vững vàng và nghị lực lớn, mới có thể khẳng định được vai trò lãnh đạo cách mạng của giai cấp công nhân Việt Nam thông qua Đảng tiên phong của mình và đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước của cả dân tộc.

Hướng về cơ sở, lắng nghe tiếng nói của đoàn viên, người lao động là một trong những hướng đi của tổ chức Công đoàn.

Theo PGS.TS Bùi Đình Bôn, Công đoàn cần đổi mới mạnh mẽ, căn bản, toàn diện nội dung, phương thức hoạt động, hướng mạnh hoạt động về cơ sở, lấy cơ sở làm địa bàn hoạt động chủ yếu, lấy chăm lo bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng của công nhân, viên chức, người lao động để xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội làm mục tiêu hoạt động.

“Trong tình hình mới đòi hỏi Công đoàn phải đổi mới căn bản, toàn diện cả nội dung, phương thức hoạt động, cả mô hình tổ chức và cán bộ mới có thể làm tròn các chức năng là người đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng và quyền làm chủ của công nhân, người lao động; tham gia quản lý kinh tế, quản lý Nhà nước; tổ chức giáo dục và là trường học xã hội chủ nghĩa của đoàn viên, công nhân và người lao động thuộc các thành phần kinh tế vàtrong cơ chế thị trường. Đổi mới tổ chức và hoạt động của Công đoàn phù hợp với biến đổi cơ cấu lao động, nhu cầu của công nhân và yêu cầu của hội nhậpquốc tế; lấy nhu cầu quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của công nhân và tập thể công nhân làm cơ sở cho hoạt động”, PGS.TS Bùi Đình Bôn nhấn mạnh.

Để công nhân hiểu về sứ mệnh giai cấp

Phân tích cụ thể hơn về vai trò của tổ chức Công đoàn, một số chuyên gia cho rằng, Công đoàn phải nắm vững chức năng, đổi mới nội dung, hình thức, phương thức hoạt động cho phù hợp với các loại hình, đơn vị kinh tế; với mọi loại hình sở hữu và đặc điểm, trình độ của mỗi đối tượng nhằm tập hợp đông đảo công nhân, lao động trong các thành phần kinh tế dưới những hình thức đa dạng, theo ngành nghề, trên cơ sở đó mà vận động công nhân, người lao động nắm vững định hướng xã hội chủ nghĩa trong quá trình phát triển các thành phần kinh tế.

Công đoàn tham gia vận động, phát triển các thành phần kinh tế đa dạng để có nhiều việc làm, thu nhập chính đáng cho công nhân. Tham gia vào việc soạn thảo, xây dựng, hoàn chỉnh và đồng bộ các chính sách đối với giai cấp công nhân trong loại hình sở hữu các thành phần, đơn vị kinh tế. Công đoàn cần có nhiều hình thức tìm kiếm, giới thiệu việc làm, hướng dẫn công nhân tự tìm kiếm việc làm.

Bàn về tổ chức và hoạt động của bộ máy trong giai đoạn mới, PGS.TS Bùi Đình Bôn cho rằng, bộ máy của Công đoàn phải gọn nhẹ, hoạt động đúng với tính chất quần chúng, khắc phục bệnh quan liêu, hành chính hóa, nhà nước hóa trong công tác công đoàn. Phải đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của công đoàn, phát huy vai trò chủ động của các Công đoàn cơ sở làm cho Công đoàn gần gũi, gắn bó với công nhân, lôi cuốn được đông đảo công nhân vào các hoạt động của Công đoàn.

Phải xây dựng và phát triển tổ chức Công đoàn trong các thành phần kinh tế ngoài Nhà nước, thực hiện tốt chức năng của Công đoàn trong các thành phần kinh tế, các loại hình sở hữu. Phải đào tạo được một đội ngũ cán bộ Công đoàn có năng lực và phẩm chất tốt đáp ứng được yêu cầu trong thời kỳ mới. Cán bộ Công đoàn phải là người trưởng thành từ công nhân, từ phong trào công đoàn, am hiểu, gắn bó và gần gũi công nhân, giữ vững và phát huy được bản chất cách mạng của giai cấp công nhân; nắm vững pháp luật và chính sách, có năng lực và bản lĩnh đại diện cho công nhân; nắm vững và biết vận dụng sáng tạo đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng trong công tác công đoàn; không bị những yếu tố tiêu cực của cơ chế thị trường làm cho biến chất trở thành tổ chức phường hội. Người cán bộ Công đoàn phải biết động viên, tổ chức công nhân hợp lý hóa sản xuất, cải tiến kỹ thuật và công nghệ, nâng cao năng suất lao động, chất lượng sản phẩm, hạ giá thành, đạt hiệu quả kinh doanh lớn nhất tạo ra nhiều sản phẩm xã hội và thu nhập quốc dân.

Nếu thực hiện được những điều nói trên, Công đoàn sẽ góp phần thiết thực và đóng vai trò lớn trong công tác xây dựng đội ngũ công nhân Việt Nam, làm cho giai cấp công nhân Việt Nam thực sự thể hiện được vai trò trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Xây dựng đội ngũ cán bộ Công đoàn hồng - chuyên

Cùng quan điểm khi bàn đến việc nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động công đoàn trong giai đoạn mới, PGS.TS Dương Văn Sao - nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Công đoàn cho rằng: Trước tiên, cần xuất phát từ chức năng, nhiệm vụ của Công đoàn, lựa chọn nội dung hoạt động thiết thực, phù hợp, đáp ứng yêu cầu nguyện vọng của đông đảo công nhân lao động trong giai đoạn mới; thứ hai, cần lựa chọn, sử dụng các phương thức hoạt động linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với nội dung hoạt động, với tình hình thực tế và đặc điểm của cơ sở, ngành, địa phương; thứ ba, cần xây dựng hệ thống tổ chức bộ máy của Công đoàn theo hướng giảm đầu mối, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; thứ tư, cần tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ Công đoàn đủ về số lượng, đồng bộ, hợp lý về cơ cấu, có trình độ chuyên môn giỏi, có kỹ năng hoạt động và bản lĩnh vững vàng, tâm huyết với công tác công đoàn.

“Cán bộ nói chung, cán bộ Công đoàn nói riêng là nguyên nhân của mọi nguyên nhân thành công hay thất bại. Công tác cán bộ Công đoàn có vai trò quan trọng quyết định đến nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của công đoàn. Nếu không làm tốt công tác cán bộ Công đoàn, thì không thể có phong trào công nhân và hoạt động công đoàn phong phú, có chất lượng, hiệu quả cao, quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, công nhân, lao động không thể được đảm bảo. Như vậy quan hệ lao động không thể hài hòa, ổn định, tiến bộ. Điều này ảnh hưởng ngay, trực tiếp đến uy tín, vị thế của tổ chức Công đoàn.Đặc biệt là sẽ ảnh hưởng đến phát triển kinh tế, tiến bộ xã hội, và đến cả sự ổn định chính trị - xã hội nữa”, PGS.TS Dương Văn Sao nhấn mạnh.

Thực tế phong trào công nhân và hoạt động của Công đoàn Việt Nam 95 năm qua cho thấy, ở đâu quan tâm đến công tác cán bộ Công đoàn, thì ở đó hoạt động công đoàn đa dạng, phong phú, phong trào công nhân và hoạt động công đoàn mạnh, quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, người lao động được đảm bảo, quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh có hiệu quả, đời sống vật chất, tinh thần của công nhân được cải thiện, người lao động tin tưởng và gắn bó với tổ chức Công đoàn và doanh nghiệp. Do vậy, xây dựng đội ngũ cán bộ Công đoàn lớn mạnh chính là để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động,tạo môi trường, điều kiện rèn luyện, thử thách, phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Công đoàn, đây là mối quan hệ biện chứng của hai nội dung hoạt động và là nhiệm vụ quan trọng, đòi hỏi phải tiến hành thường xuyên, liên tục.

Đổi mới mạnh mẽ đáp ứng nhiệm vụ mới

Về đổi mới hoạt động của tổ chức Công đoàn, phát biểu chỉ đạo tại Đại hội XIII Công đoàn Việt Nam diễn ra tháng 12/2023, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ghi nhận: Phát huy truyền thống vẻ vang của tổ chức Công đoàn Việt Nam trong suốt chiều dài lịch sử, trong giai đoạn đất nước đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế toàn diện, vai trò, vị thế của tổ chức Công đoàn càng được khẳng định, phát huy mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Đổi mới phương thức hoạt động với nhiều hình thức tuyên truyền để công nhân lao động trong tất cả các phân ngành kinh tế, loại hình doanh nghiệp phát huy vai trò tiên phong của giai cấp.

Theo Tổng Bí thư, để đáp ứng công tác chỉ đạo hoạt động công đoàn trong bối cảnh mới, đòi hỏi đội ngũ cán bộ Công đoàn cần đủ về số lượng, không ngừng nâng cao về chất lượng. Công tác cán bộ Công đoàn cần đổi mới mạnh mẽ hơn nữa, có sự phối hợp chặt chẽ giữa Công đoàn cấp trên với cấp ủy trong công tác cán bộ Công đoàn. Cán bộ Công đoàn phải được lựa chọn kỹ càng, thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện, tập huấn nghiệp vụ, nâng cao kỹ năng, bản lĩnh, có phẩm chất, năng lực, có tư duy, tầm nhìn, nhiệt huyết, trách nhiệm, vững vàng về chính trị, giỏi về chuyên môn, nắm chắc pháp luật, am hiểu về công tác công đoàn; có kỹ năng, phương pháp vận động quần chúng tốt, có năng lực xử lý tình huống để dẫn dắt, truyền cảm hứng cho đoàn viên, người lao động tốt hơn nữa, sâu hơn nữa, hiệu quả hơn nữa…

Đặc biệt, trước sự xuất hiện những hình thức mới của việc làm, quan hệ việc làm, sự thay đổi về nhu cầu tập hợp, liên kết của người lao động và thiết chế cho phép hình thành tổ chức đại diện cho người lao động ngoài Công đoàn trong doanh nghiệp… Công đoàn các cấp phải căn cứ nhu cầu, nguyện vọng của người lao động để xác định mô hình tổ chức, nội dung, mục tiêu và phương thức hoạt động phù hợp.Xây dựng mô hình tổ chức Công đoàn theo hướng mở, linh hoạt, năng động. Quan tâm thí điểm một số mô hình mới để thu hút, tập hợp đoàn viên, người lao động. Phương thức hoạt động công đoàn cần linh hoạt, không ngừng sáng tạo, phù hợp với từng đối tượng đoàn viên, người lao động; hướng mạnh về cơ sở, nắm chắc cơ sở, kịp thời tháo gỡ khó khăn cho cơ sở; phát huy dân chủ, tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động công đoàn.

Triển khai sâu sắc, toàn diện, thực chất các hoạt động công đoàn, tập trung thực hiện các nhiệm vụ cốt lõi, trọng tâm, mang lại lợi ích cho người lao động, xây dựng niềm tin, tạo sự gắn kết giữa người lao động với tổ chức Công đoàn để Công đoàn Việt Nam thực sự là một tổ chức của người lao động, do người lao động và vì người lao động.

Tự hào là tổ chức rộng lớn của giai cấp công nhân…; tự hào là tổ chức chính trị xã hội được quy định tại Điều 10 của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, nhằm nâng cao vị trí của giai cấp công nhân, tổ chức Công đoàn xứng với sứ mệnh lịch sử trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa, ngày 12/6/2021, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 02-NQ/TW “về đổi mới tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam trong tình hình mới”; trong đó khẳng định: Trải qua hơn 90 năm hình thành và phát triển, sau 35 năm đổi mới đất nước, Công đoàn Việt Nam đã trưởng thành về mọi mặt, có những đóng góp xứng đáng vào thắng lợi vĩ đại của cách mạng, góp phần xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam ngày càng lớn mạnh. Tổ chức Công đoàn được củng cố, phát triển, số lượng đoàn viên và công đoàn cơ sở tăng nhanh, đội ngũ cán bộ phát triển cả về số lượng và chất lượng. Công đoàn mở rộng hoạt động sang khu vực kinh tế ngoài Nhà nước; phối hợp ngày càng hiệu quả với các cấp chính quyền, các tổ chức và người sử dụng lao động, thực hiện tốt hơn nhiệm vụ đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, kịp thời giải quyết những vấn đề bức xúc, góp phần xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ trong doanh nghiệp.

Công tác tuyên truyền, vận động đoàn viên, người lao động tiếp tục được đổi mới, đa dạng hóa, hướng về cơ sở. Các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước được phát động rộng rãi, thu hút, khơi dậy động lực của đoàn viên, người lao động, góp phần tăng năng suất lao động, phát triển kinh tế - xã hội… Công đoàn đã làm tốt vai trò cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với công nhân, người lao động, tích cực tham gia xây dựng Đảng, hệ thống chính trị và khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Triển khai Nghị quyết của Đảng; quán triệt đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, tổ chức Công đoàn Việt Nam cần không ngừng đổi mới về tư duy và phương thức hoạt động để đáp ứng với thực tiễn của cuộc sống.