--> -->

Về Triều Khúc nghe thanh âm làng cổ

Là vùng ven đô cách trung tâm Hà Nội khoảng 8km về hướng Tây Nam, mặc dù có tốc độ đô thị hóa rất nhanh nhưng làng Triều Khúc, xã Tân Triều, huyện Thanh Trì vẫn giữ được nhiều nghề thủ công truyền thống cùng văn hóa, phong tục tập quán đặc trưng của làng Việt cổ trong lòng Thủ đô nghìn năm văn hiến.
"Con đĩ đánh bồng", điệu múa độc đáo trong lễ hội làng Triều Khúc Lễ hội làng Triều Khúc được công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể Quốc gia

Làng nghề thủ công đất Thăng Long

Dù làng quê có nhiều đổi thay song nét đẹp riêng có của làng quê truyền thống vẫn được chính quyền và nhân dân Triều Khúc gìn giữ, phát huy. Hiện xã có 10 di tích gồm chùa, đình, đền, miếu, nhà thờ giáo họ và 2 lễ hội truyền thống. Trong đó, Lễ hội Triều Khúc đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia từ năm 2019.

Về Triều Khúc nghe thanh âm làng cổ
Lễ hội làng cổ Triều Khúc với điệu múa Bồng.

Theo cụ Triệu Khắc Sâm (86 tuổi) - bô lão của làng, Triều Khúc là làng cổ gắn với lịch sử đánh giặc của vua Phùng Hưng - Bố Cái Đại Vương (người gốc làng Đường Lâm, thị xã Sơn Tây). Hiện nay, tại đình Triều Khúc còn lưu giữ nhiều tấm bia cổ và truyền thuyết về thời Bố Cái Đại Vương - Phùng Hưng gắn với lịch sử hình thành và phát triển của địa phương. Triều Khúc xưa có tên gọi là làng Đơ Thao nức tiếng với nghề dệt truyền thống. Tương truyền, cuối thế kỷ 18, vào thời Lê - Trịnh, ông Vũ Đức Úy được triều đình cử làm Phó sứ sang Trung Quốc và học được nghề dệt thao, khi về nước được vua phong chức, ông tổ chức dạy nghề cho dân làng Triều Khúc.

Từ đó, Triều Khúc có nghề dệt. Nhiều hộ chuyên dệt the (áo the, quạt the), dệt nái (yếm, bao thắt lưng), nhuộm (áo, yếm, váy, thắt lưng). Nghề dệt làng Triều Khúc xuất phát từ mục đích phục vụ cho nhu cầu sử dụng, nhưng lại có giá trị cao về nghệ thuật tạo hình bởi tính chất trang trí của nó.

Triều Khúc có bí quyết nổi tiếng về kỹ thuật nhuộm màu tơ bằng cách thức thủ công, sợi tơ dệt thắm sắc nhưng không bị phai màu. Các đồ án hoa văn trang trí trên thổ cẩm làng Triều Khúc là kho tàng tư liệu về vốn cổ của dân tộc. Các họa tiết này như là một ngôn ngữ hình ảnh đặc trưng của người dân Triều Khúc, kể lại nhiều câu chuyện về thiên nhiên, xã hội, là tiếng nói của tâm hồn, là ý niệm cuộc sống của người dân trước việc ứng xử với cái đẹp như: Mặt trời, mặt trăng, tinh tú, cây cối, nhà cửa, con người và những linh vật… Nghề dệt thổ cẩm Triều Khúc là gạch nối dân gian giữa giá trị thực dụng và giá trị nghệ thuật một cách vô thức nhưng nó phản ánh được một phần tính cách dân tộc theo lát cắt ngang của lịch sử văn hóa.

Cũng với đôi tay tài hoa khéo léo, các hộ dân làng Triều Khúc thu mua lông gà, lông vịt khắp nơi về làm chổi lông. Nhờ nghề này, đời sống dân làng ổn định hơn làng quê khác trong vùng.

Xã hội phát triển, nhiều nghề thủ công truyền thống ở Triều Khúc tuy mai một nhưng nhờ một số hộ duy trì nên nghề được lưu giữ. Đặc biệt, một số nghề được lưu truyền trong các dòng họ. Ví như dòng họ Hoàng Đình chuyên làm băng hiệu, tua cờ, mũ phục vụ lễ hội và quân đội;dòng họ Nguyễn Hữu chuyên dệt thảm, trang trí nội thất được nhiều khách hàng ưa chuộng,...

Hiện nay, làng Triều Khúc có 1 hợp tác xã công nghiệp dệt, 20 doanh nghiệp tư nhân sản xuất hơn 100 mặt hàng thủ công.

Trải qua bao thăng trầm lịch sử, biết bao thế hệ người dân Triều Khúc vẫn đang tiếp nối việc gìn giữ và phát huy làng nghề truyền thống, đưa làng nghề từ những khó khăn ở bên bờ vực giải thể đến phát triển thành nghề trụ cột đem lại thu nhập cho bao người lao động. Đặc biệt hơn, sự hiện hữu của làng nghề còn thể hiện sự gìn giữ những tinh hoa thủ công của ông cha, góp phần tôn vinh vẻ đẹp và những giá trị văn hóa, lịch sử của vùng đất kinh kỳ.

Đặc sắc điệu múa có một không hai

Không chỉ có nhiều nghề thủ công, làng Triều Khúc còn rất giàu văn hóa truyền thống. Trong đó phải kể đến Lễ hội làng Triều Khúc, đặc biệt là điệu múa Con đĩ đánh bồng - còn gọi là điệu múa Bồng. Hiện, Câu lạc bộ múa Bồng của làng Triều Khúc có 30 thành viên. Ngoài biểu diễn trong các dịp lễ hội, hầu Thánh, câu lạc bộ còn phục vụ các sự kiện văn hóa của địa phương, tham gia biểu diễn tại các sự kiện văn hóa của huyện, Thành phố...

Cũng theo cụ Triệu Khắc Sâm, múa Bồng gắn liền với sự kiện Phùng Hưng tập hợp binh sĩ, đóng quân tại làng Triều Khúc xưa. Ban đầu, múa Bồng được diễn nhằm giải trí cho binh lính khi mừng công thắng giặc. Do trong quân không có nữ, các binh sĩ đóng giả con gái rồi múa mua vui. Sau khi vua Phùng Hưng băng hà, để tưởng nhớ ngài, nhân dân Triều Khúc đã lập đình thờ. Cũng từ đó, múa Bồng là điệu múa phục vụ nghi lễ tế thần khi vào đám và là điệu múa hầu Thánh, mang tính nghi lễ.

Anh Nguyễn Huy Tuyển (sinh năm 1978) hiện là đội trưởng của Câu lạc bộ, đã tham gia múa Bồng hơn 20 năm nay. Mặc dù công việc của anh là chuyên chở nguyên vật liệu xây dựng, nhưng bận rộn đến đâu anh cũng không bỏ múa Bồng.

Anh kể: “Câu lạc bộ do nghệ nhân Triệu Đình Hồng thành lập từ năm 1985. Nhận thấy điệu múa cổ có nguy cơ thất truyền, nghệ nhân Triệu Đình Hồng vận động bà con phục hồi. Ông hướng dẫn chúng tôi cách đưa tay ra sao, bước chân thế nào, ánh mắt từng người trong mỗi cặp làm sao phải ra cái thần "Con đĩ đánh bồng"... Ngày mới biểu diễn trước dân làng, chúng tôi rất xấu hổ, nhiều lúc muốn bỏ cuộc. Nhưng rồi ông động viên rằng cần phải giữ hồn cốt truyền thống, thế là chúng tôi đều cố gắng. Giờ thì không ngại nữa, ai cũng thấy vinh dự khi được chọn biểu diễn trước dân làng mình”.

Anh Bùi Văn Hảo, thành viên Câu lạc bộ múa Bồng làng Triều Khúc cho biết: “Tôi đã tham gia câu lạc bộ được 10 năm, để được tham gia múa hầu Thánh, phải là nam giới chưa vợ, không có tang, nhân phẩm tốt, gia đình gia giáo, hòa thuận. Lúc trình diễn, người múa trang điểm giống con gái, đầu đội khăn gỗ ngoài chít khăn mỏ quạ màu đỏ tươi, mặc quần áo trắng, bên ngoài quần mặc thêm váy nhiễu màu đen thụng tới mắt cá chân, cổ quàng tấm lụa nhỏ có hình lá sen thêu hoa lá cách điệu (có những dải màu ngũ sắc rủ xuống), ngang lưng thắt tấm lụa dài màu xanh lục”.

Trải qua thăng trầm, điệu múa cổ này vẫn được trai làng Triều Khúc gìn giữ, trở thành nét văn hóa rất riêng của người Hà Nội. Việc giữ gìn, phát huy văn hóa truyền thống được Triều Khúc coi trọng hàng đầu cùng với phát triển du lịch, nhằm góp phần phát triển kinh tế - xã hội của Tân Triều nói riêng và huyện Thanh Trì nói chung.

Theo Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Tân Triều Đặng Ngọc Quyền, năm 2013, xã Tân Triều được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới; đến năm 2022, xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; năm 2023, tiếp tục được Đoàn thẩm định của thành phố Hà Nội đánh giá đủ điều kiện hoàn thành xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu. Toàn xã hiện có 11.732 hộ dân, thu nhập bình quân năm 2023 đạt 89 triệu đồng/người/năm. Kinh tế phát triển, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp chiếm tỷ trọng 65%; thương mại, dịch vụ 35%; sản xuất nông nghiệp dưới 0,1% trong cơ cấu kinh tế toàn xã…

Bảo Thoa

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

The Ninety Complex - tọa độ vàng đón đầu quy hoạch giao thông mới

The Ninety Complex - tọa độ vàng đón đầu quy hoạch giao thông mới

Khi Hà Nội bước vào thời kỳ phát triển hạ tầng giao thông công cộng mạnh mẽ, đặc biệt với mô hình đô thị TOD (phát triển đô thị tập trung quanh các điểm giao trung chuyển giao thông công cộng), những bất động sản trong nội đô nằm cạnh các trục giao thông công cộng như The Ninety Complex càng trở thành “hàng hiếm”.
Đảm bảo công bằng trong giáo dục để không ai bị bỏ lại phía sau

Đảm bảo công bằng trong giáo dục để không ai bị bỏ lại phía sau

Với tư cách là một người trực tiếp tham gia vào lĩnh vực giáo dục tại cơ sở, tôi xin được góp ý cụ thể về mục 1.7 trong báo cáo - "Phát triển giáo dục và đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực luôn được coi trọng là thế mạnh và khâu đột phá của Thủ đô". Những ý kiến này xuất phát từ trải nghiệm thực tế giảng dạy hàng ngày và mong muốn góp phần xây dựng nền giáo dục Hà Nội thực sự "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại".
Hà Nội tổ chức chương trình nghệ thuật đặc biệt dịp Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9

Hà Nội tổ chức chương trình nghệ thuật đặc biệt dịp Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9

Thành phố Hà Nội sẽ tổ chức hai chương trình nghệ thuật đặc biệt nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
Hành trình nghĩa tình lan tỏa đạo lý "Uống nước nhớ nguồn"

Hành trình nghĩa tình lan tỏa đạo lý "Uống nước nhớ nguồn"

Hướng tới kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025), Hội Nông dân thành phố Hà Nội đã và đang phát huy vai trò nòng cốt trong việc tổ chức các hoạt động “đền ơn đáp nghĩa”, góp phần gìn giữ, bồi đắp đạo lý truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.
Phường Giảng Võ tri ân gần 1.200 người có công với cách mạng

Phường Giảng Võ tri ân gần 1.200 người có công với cách mạng

Hướng tới kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7), phường Giảng Võ đang tích cực triển khai các chính sách ưu đãi, chăm sóc chu đáo cho gần 1.200 người có công với cách mạng và thân nhân. Nhờ đó, đời sống vật chất và tinh thần của các gia đình chính sách trên địa bàn được nâng cao rõ rệt, không còn hộ nghèo theo chuẩn chính sách, góp phần lan tỏa sâu rộng phong trào "Đền ơn đáp nghĩa".
Hà Nội: Sắp có thêm khu đô thị 143ha tại phường Thượng Cát, Tây Tựu và xã Ô Diên

Hà Nội: Sắp có thêm khu đô thị 143ha tại phường Thượng Cát, Tây Tựu và xã Ô Diên

Theo quy hoạch, khu đô thị Thượng Cát sẽ nằm trên địa giới hành chính của các phường Thượng Cát, Tây Tựu và xã Ô Diên.
Phường Tây Tựu tặng quà gia đình chính sách, người có công với cách mạng

Phường Tây Tựu tặng quà gia đình chính sách, người có công với cách mạng

Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân phường Tây Tựu Nguyễn Hữu Tuyên đã đi thăm, tặng quà gia đình chính sách, người có công với cách mạng tại tổ dân phố Trung 5 nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025).

Tin khác

Phường Tây Tựu tặng quà gia đình chính sách, người có công với cách mạng

Phường Tây Tựu tặng quà gia đình chính sách, người có công với cách mạng

Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân phường Tây Tựu Nguyễn Hữu Tuyên đã đi thăm, tặng quà gia đình chính sách, người có công với cách mạng tại tổ dân phố Trung 5 nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025).
Quyết tâm đổi mới vì sự phát triển bền vững

Quyết tâm đổi mới vì sự phát triển bền vững

Đảng bộ UBND phường Thanh Liệt, Hà Nội vừa tổ chức thành công Đại hội lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Đây là kỳ đại hội có ý nghĩa đặc biệt, đánh dấu bước chuyển quan trọng sau sáp nhập, khẳng định tinh thần đoàn kết, bản lĩnh chính trị và quyết tâm đổi mới của tập thể cán bộ, đảng viên trong bộ máy chính quyền phường Thanh Liệt.
Tạo động lực đưa Thủ đô phát triển bền vững

Tạo động lực đưa Thủ đô phát triển bền vững

Các nhà khoa học, trí thức, chức sắc tôn giáo đã gợi mở nhiều góc nhìn mới và đề xuất những giải pháp đầy tâm huyết, trí tuệ vào dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XVIII Đảng bộ thành phố Hà Nội nhằm góp phần xây dựng và phát triển Thủ đô trong tương lai.
Lãnh đạo xã Gia Lâm kiểm tra công tác phòng, chống lụt bão trên địa bàn

Lãnh đạo xã Gia Lâm kiểm tra công tác phòng, chống lụt bão trên địa bàn

Trước diễn biến thời tiết phức tạp do ảnh hưởng của cơn bão số 3, ngày 22/7, ông Nguyễn Việt Hà - Thành ủy viên, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân (HĐND) xã Gia Lâm đã dẫn đầu đoàn công tác kiểm tra thực địa công tác phòng, chống lụt bão trên địa bàn xã.
Xã Suối Hai cải tạo, nâng cấp Tỉnh lộ 414:  Mở đường để đưa du lịch sinh thái cất cánh

Xã Suối Hai cải tạo, nâng cấp Tỉnh lộ 414: Mở đường để đưa du lịch sinh thái cất cánh

Ủy ban nhân dân (UBND) xã Suối Hai, thành phố Hà Nội vừa tổ chức lễ khởi công Dự án Cải tạo, nâng cấp đường Tỉnh lộ 414 đi Vườn Quốc gia Ba Vì. Đây là tuyến đường trọng điểm tạo động lực thu hút đầu tư, phát triển du lịch sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng trên địa bàn xã.
Phường Tây Mỗ: Thăm, tặng quà các gia đình chính sách tiêu biểu

Phường Tây Mỗ: Thăm, tặng quà các gia đình chính sách tiêu biểu

Nhân dịp kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025), Đảng ủy - Hội đồng nhân dân - Ủy ban nhân dân - Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phường Tây Mỗ đã tổ chức các đoàn công tác đi thăm hỏi, tặng quà các gia đình chính sách tiêu biểu trên địa bàn.
Lãnh đạo phường Xuân Đỉnh thăm và tặng quà người có công, gia đình chính sách

Lãnh đạo phường Xuân Đỉnh thăm và tặng quà người có công, gia đình chính sách

Nhân dịp kỷ niệm 78 năm ngày Thương binh Liệt sĩ (27/71947 - 27/7/2025), ngày 21/7, Đảng ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc phường Xuân Đỉnh tổ chức các đoàn lãnh đạo đi thăm, tặng quà gia đình người có công tiêu biểu, gia đình chính sách có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn.
Đại biểu Hội đồng nhân dân Thành phố tiếp xúc cử tri tại 3 phường Cầu Giấy, Nghĩa Đô, Yên Hòa

Đại biểu Hội đồng nhân dân Thành phố tiếp xúc cử tri tại 3 phường Cầu Giấy, Nghĩa Đô, Yên Hòa

Ngày 22/7, tổ đại biểu số 6, đại biểu Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội đã có buổi tiếp xúc cử tri các phường Cầu Giấy, Nghĩa Đô, Yên Hòa sau Kỳ họp thường lệ giữa năm 2025.
Hà Nội: Các phường Thanh Xuân, Khương Đình, Phương Liệt chủ động ứng phó với bão, mưa lũ

Hà Nội: Các phường Thanh Xuân, Khương Đình, Phương Liệt chủ động ứng phó với bão, mưa lũ

Ủy ban nhân dân (UBND) các phường đã chủ động rà soát các khu dân cư, có phương án sơ tán người dân đến nơi an toàn trong trường hợp xảy ra bão mạnh, úng ngập lớn. Chuẩn bị lực lượng, phương tiện, trang thiết bị, nhu yếu phẩm theo phương châm "bốn tại chỗ" để sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống.
Phường Cầu Giấy: Dâng hương tri ân các Anh hùng liệt sĩ tại Nghĩa trang Mai Dịch

Phường Cầu Giấy: Dâng hương tri ân các Anh hùng liệt sĩ tại Nghĩa trang Mai Dịch

Nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025), Đoàn đại biểu Đảng ủy - Hội đồng nhân dân (HĐND) - Ủy ban nhân dân (UBND) - Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam phường và lãnh đạo các phòng, ban, đơn vị thuộc phường Cầu Giấy đã trang trọng tổ chức Lễ dâng hương tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ tại Nghĩa trang Mai Dịch, Nghĩa trang thành phố Hà Nội, Nhà bia tưởng niệm Liệt sĩ phường Dịch Vọng và phường Dịch Vọng Hậu (cũ).
Xem thêm
Phiên bản di động