Tự chủ biên chế để nâng tầm tổ chức

Thiếu cán bộ, khó đáp ứng yêu cầu công việc

Mới đây đoàn công tác của Ban Tổ chức Trung ương và Đảng đoàn Tổng LĐLĐ Việt Nam đã tới khảo sát tại một số địa phương về tình hình giao và quản lý biên chế Công đoàn. Tại thành phố Hồ Chí Minh, bà Trần Thị Diệu Thúy - Chủ tịch LĐLĐ Thành phố cho biết: Với 400 biên chế cả hệ thống Công đoàn Thành phố được giao hiện nay chưa tương ứng với quy mô quản lý Công đoàn cơ sở (CĐCS) và đoàn viên công đoàn, chưa đáp ứng khối lượng công việc theo chức năng và nhiệm vụ, tình hình thực tiễn và những thách thức đặt ra cho tổ chức Công đoàn trong tình hình mới.

Để nâng cao hiệu quả hoạt động tại cơ sở, cán bộ Công đoàn đóng vai trò quan trọng. Ảnh minh họa.

Chủ tịch LĐLĐ thành phố Hồ Chí Minh dẫn chứng, bình quân 1 cán bộ Công đoàn chuyên trách thành phố Hồ Chí Minh hiện nay đang quản lý 47,8 CĐCS, 3.400 đoàn viên công đoàn; về nghĩa vụ thu tài chính, bình quân 1 cán bộ Công đoàn chuyên trách phải thực hiện nhiệm vụ thu trong năm ước khoảng hơn 7,3 tỷ đồng.

“Điều này tạo áp lực rất lớn cho cán bộ Công đoàn chuyên trách, đặc biệt là cán bộ tại Cơ quan LĐLĐ quận, huyện vì ngoài thực hiện nhiệm vụ của tổ chức Công đoàn, họ còn phải thực hiện nhiệm vụ chính trị tại địa phương. Đây cũng là khó khăn rất lớn cho công tác cán bộ của LĐLĐ Thành phố, khó tuyển dụng, thu hút cán bộ làm công tác Công đoàn, cũng như khó giữ chân những cán bộ giỏi gắn bó với tổ chức Công đoàn”, bà Trần Thị Diệu Thúy cho hay.

Từ thực tế tại địa phương, ông Kha Văn Tám - Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Nghệ An cho biết: Nghệ An có gần 3.000 CĐCS, trong đó đơn vị có số lượng đoàn viên nhiều nhất khoảng gần 5.500 người, Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở lớn nhất có hơn 23.000 đoàn viên. Dự báo trong thời gian tới, số lượng đoàn viên, CĐCS tăng nhanh, đặc biệt đoàn viên tăng mạnh ở các doanh nghiệp FDI, nơi có quan hệ lao động ngày càng phức tạp. Cùng với đó, tổ chức đại diện của người lao động khác có thể được thành lập tại các doanh nghiệp khi thực hiện các cam kết quốc tế.

Theo đó, Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Nghệ An cũng cho rằng, để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, thu hút đoàn viên, người lao động, thực hiện nhiệm vụ chính trị, số lượng biên chế như hiện nay rất khó khăn cho việc bố trí, sắp xếp, phân công thực hiện nhiệm vụ tại các cấp Công đoàn trong tỉnh.

Tại tỉnh Bắc Ninh - nơi các khu, cụm công nghiệp phát triển với đông công nhân lao động, ông Trần Văn Hiệu - Trưởng ban Chính sách pháp luật và Quan hệ lao động (LĐLĐ tỉnh Bắc Ninh) cho biết: Tỉnh có hơn 200.000 đoàn viên, nhưng biên chế cán bộ Công đoàn chỉ vài chục người. Do vậy, ông Hiệu đề nghị xem xét bổ sung cán bộ Công đoàn chuyên trách đối với những đơn vị có từ 500 lao động trở lên.

Đề nghị cho Công đoàn được chủ động nguồn lực

Dẫn ra những thách thức trong giai đoạn hiện nay như: Tác động của hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư khiến lao động, việc làm và quan hệ lao động đang thay đổi một cách đa dạng, phức tạp. Thêm vào đó, tổ chức Công đoàn phải đối diện với sự hình thành của các tổ chức đại diện khác của người lao động… Chủ tịch LĐLĐ thành phố Hồ Chí Minh Trần Thị Diệu Thuý cho rằng: Bối cảnh mới đặt ra yêu cầu bức thiết cần đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương hoạt động công đoàn, cùng với đó là yêu cầu về đảm bảo nguồn lực đủ mạnh, tập trung mọi nguồn lực hướng về cơ sở, lấy nhu cầu, nguyện vọng, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên và người lao động làm trung tâm cho mọi hoạt động để thực hiện nhiệm vụ trong tình hình mới.

Theo đó, để đảm bảo triển khai thực hiện hiệu quả nhiệm vụ của tổ chức Công đoàn trong tình hình mới, Chủ tịch LĐLĐ thành phố Hồ Chí Minh Trần Thị Diệu Thúy đề xuất Ban Tổ chức Trung ương nghiên cứu cơ chế tuyển dụng Chủ tịch, Phó Chủ tịch CĐCS giữ nhiệm vụ từ đủ 5 năm liên tục trở lên được xét tuyển dụng vào làm cán bộ Công đoàn chuyên trách khi đáp ứng các tiêu chuẩn theo vị trí việc làm tuyển dụng. Đồng thời, đề nghị Ban Tổ chức Trung ương, Ban Thường vụ Thành ủy chấp thuận cho LĐLĐ Thành phố được tuyển dụng hợp đồng lao động để bố trí làm công tác chuyên trách Công đoàn tại CĐCS có từ 1.000 đoàn viên trở lên và kiến nghị Tổng LĐLĐ chấp thuận cho chi trả lương từ nguồn tài chính Công đoàn.

Tại Hội thảo lấy ý kiến cán bộ Công đoàn về hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Công đoàn (sửa đổi), trao đổi về công tác cán bộ của tổ chức Công đoàn, góp ý vào dự thảo Luật, cụ thể về chương Những bảo đảm hoạt động của Công đoàn, bà Nguyễn Thị Thúy Hà - Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ tỉnh Vĩnh Phúc cho rằng, để hoạt động hiệu quả, Công đoàn cần bảo đảm về công tác tổ chức cán bộ, bởi đây là vấn đề quan trọng, quyết định các hoạt động của tổ chức Công đoàn. Đồng thuận với quan điểm cơ quan có thẩm quyền quyết định số lượng cán bộ Công đoàn và cán bộ, công chức, viên chức là Tổng LĐLĐ Việt Nam, bà Hà đề xuất: Tổng LĐLĐ Việt Nam nên quản lý cả về quỹ lương, cả về công tác tổ chức của cả hệ thống Công đoàn. Theo bà Hà, việc này sẽ thuận lợi khi trường hợp Tổng LĐLĐ Việt Nam muốn đưa cán bộ nguồn luân chuyển đi cơ sở; cũng như Công đoàn cấp tỉnh cũng sẽ thuận lợi trong việc luân chuyển cán bộ Công đoàn từ tỉnh xuống huyện và ngược lại.

Làm rõ hơn về quan điểm này tại hội thảo, Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam Ngọ Duy Hiểu cho biết: Nghị quyết số 02-NQ/TW, ngày 12/6/2021 của Bộ Chính trị về đổi mới tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam trong tình hình mới nêu rõ quan điểm: "Nghiên cứu, ban hành chính sách phù hợp để tuyển dụng cán bộ Công đoàn trưởng thành từ cơ sở, trong phong trào công nhân; thu hút, tạo động lực cho cán bộ Công đoàn. Nghiên cứu, đề xuất cơ chế giao biên chế cho Công đoàn hợp lý, bảo đảm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ và tình hình thực tế.".

Theo ông Ngọ Duy Hiểu, hiện, tổ chức Công đoàn đang chi trả lương cho cán bộ Công đoàn trong hệ thống, trong khi đó không được giao biên chế mà phải chờ địa phương quyết. Do đó, Công đoàn đang nghiên cứu, đề xuất Ban Tổ chức Trung ương giao cho Tổng LĐLĐ Việt Nam quyết định biên chế. Khi được giao quyền, căn cứ khu vực tình hình quan hệ lao động trên địa bàn, Công đoàn sẽ điều động cán bộ, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đòi hỏi.

Trong hồ sơ đề nghị Luật Công đoàn (sửa đổi), Tổng LĐLĐ Việt Nam cũng đề xuất quy định cơ quan có thẩm quyền quyết định số lượng cán bộ Công đoàn. Cụ thể, để hoàn thiện quy định về tổ chức bộ máy Công đoàn, cơ chế quản lý cán bộ Công đoàn và tăng cường vai trò của Công đoàn Việt Nam trong bối cảnh có nhiều tổ chức đại diện người lao động, Tổng LĐLĐ Việt Nam đề xuất quy định cơ quan có thẩm quyền quyết định số lượng cán bộ Công đoàn là cán bộ, công chức, viên chức theo đề xuất của Tổng LĐLĐ Việt Nam. Đồng thời, sửa đổi, bổ sung quy định nhằm làm rõ việc tuyển dụng, định danh và chính sách tiền lương cho cán bộ Công đoàn chuyên trách tại doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp ngoài công lập.