Tăng cơ hội cho người tham gia BHXH muộn

Cơ hội cho lao động tham gia BHXH muộn

Chia sẻ về những điểm mới của Luật BHXH năm 2024, ông Phạm Trường Giang - Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ Nội vụ), Thành viên Ban soạn thảo, Tổ trưởng Tổ biên tập Luật BHXH (sửa đổi) cho biết: Điểm mới nổi bật là Luật gia tăng cơ hội được hưởng quyền lợi hưu trí bằng cách giảm điều kiện về số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu hằng tháng từ 20 năm xuống 15 năm. Điều này cũng góp phần tăng cơ hội nghỉ hưu đúng tuổi đối với những người tham gia BHXH “muộn”.

Theo thống kê của Vụ BHXH, hiện cả nước có hơn 578.000 người từ 45 tuổi trở lên đang tham gia BHXH tự nguyện từ năm 2016 đến nay và những người từ 45 tuổi trở lên mới bắt đầu tham gia BHXH. Như vậy, theo quy định của Luật BHXH năm 2024, những người này nếu làm đủ thời gian đến năm 60 tuổi, sẽ có cơ hội được hưởng lương hưu.

Từ 1/7/2025, người lao động đóng BHXH 15 năm sẽ được xem xét hưởng lương hưu. Ảnh minh họa: B.Duy

Luật cũng quy định rõ đối với người lao động có thời gian đóng BHXH dài hơn thì vẫn được hưởng lương hưu với tỷ lệ hưởng lương hưu cao hơn không thay đổi so với quy định hiện hành. Luật BHXH năm 2024 cũng quy định tỷ lệ hưởng lương hưu đối với lao động nam và lao động nữ có 15 năm đóng BHXH, quy định mức tối đa giữ nguyên là 75%.

Cụ thể: Lao động nam đóng BHXH từ 15 năm đến dưới 20 năm: 15 năm đóng tương ứng 40%, mỗi năm đóng thêm tăng 1%, 20 năm đóng tương ứng 45%. Lao động nữ đóng BHXH 15 năm tương ứng 45%; sau đó, cứ mỗi năm đóng thêm được cộng thêm 2%.

Theo ông Nguyễn Trường Giang, quy định này cho thấy tính hấp dẫn, tạo cơ hội cho các đối tượng bắt đầu tham gia BHXH muộn (những người 45-47 tuổi mới bắt đầu tham gia), tham gia BHXH không liên tục, hoặc làm công việc đặc thù có thời gian làm nghề ngắn dẫn đến khi đến tuổi nghỉ hưu vẫn không tích lũy đủ 20 năm đóng BHXH cũng có cơ hội được hưởng lương hưu hằng tháng và được bảo đảm BHYT. Điều này cũng khuyến khích người lao động duy trì thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu, góp phần giảm số người rút BHXH một lần.

Dẫn chứng thêm về điều này, ông Giang cho biết: Thống kê trong 6 tháng qua cho thấy số người nhận BHXH một lần giảm 18.000 người so với thời điểm tháng 12/2023 và hiện nay tiếp tục giảm. “Đây là tín hiệu rất đáng mừng.

Mặc dù 1/7/2025, Luật BHXH sửa đổi mới chính thức có hiệu lực, nhưng từ khi Luật BHXH được Quốc hội thông qua, qua các phương tiện thông tin truyền thông, người lao động đã nắm được những chính sách mới khuyến khích người lao động ở lại hệ thống, do đó người lao động quyết định sẽ ở lại hệ thống để có cơ hội hưởng lương hưu, thay vì nhận BHXH một lần.

Điều này cho thấy Luật BHXH 2024 đã cơ bản đi vào cuộc sống và tạo sự yên tâm, gắn bó với hệ thống an sinh của người lao động”, ông Giang chia sẻ.

Tạo cơ hội cho cả lao động nước ngoài

Một điểm đặc biệt, mới của Luật BHXH 2024 theo ông Phạm Trường Giang là gia tăng cơ hội được hưởng lương hưu đối với người lao động Việt Nam tham gia BHXH ở nước ngoài và lao động nước ngoài tham gia BHXH ở Việt Nam thông qua việc bổ sung quy định tính lương hưu tương ứng với mỗi năm đóng BHXH để làm cơ sở ghi nhận tính cộng gộp thời gian tham gia BHXH cả ở Việt Nam và nước ngoài.

Cụ thể, thời gian tham gia BHXH của người lao động ở Việt Nam và ở nước ngoài đều được tính để xét điều kiện hưởng chế độ BHXH. Người lao động khi đủ điều kiện, có cơ hội được hưởng đồng thời chế độ hưu trí ở cả Việt Nam và nước mà Việt Nam có ký điều ước quốc tế về BHXH.

Tại Việt Nam hiện nay, hiện Việt Nam mới ký hiệp định song phương với Hàn Quốc về BHXH. Theo Hiệp định song phương về BHXH giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Hàn Quốc được ký kết năm 2021 (có hiệu lực từ ngày 1/1/2024), lao động hai nước khi di chuyển đến làm việc trên lãnh thổ của mỗi bên, sẽ được tính cộng gộp thời gian tham gia BHXH ở cả Việt Nam, Hàn Quốc để làm cơ sở tính hưởng chế độ hưu trí. Như vậy, từ 1/7/2025 này, hàng trăm nghìn lao động Việt Nam và Hàn Quốc sẽ có cơ hội hưởng lương hưu ở hai nơi, tùy theo nhu cầu của người lao động.

Cũng theo quy định của Luật BHXH 2024, tới đây, khi Chính phủ Việt Nam ký kết các hiệp định hợp tác song phương với các quốc gia khác về BHXH, người lao động Việt Nam làm việc ở nước ngoài cũng như lao động nước ngoài tại Việt Nam sẽ được đảm bảo quyền lợi tốt hơn về lương hưu.