-->

Nhớ về một thời chơi Tết

“Những người sống trong quá khứ và yêu Hà Nội sẽ không bao giờ quên được một giai đoạn chơi Tết của đất Kinh kỳ không nơi nào có được” -  ông Nguyễn Thái An (sinh năm 1943, chủ căn nhà số 72 Hàng Đào) bắt đầu câu chuyện về cái Tết của gia đình mình trong những năm tháng huy hoàng bằng giọng nói như bước qua cõi mộng, giữa không khí trời đất Hà thành hôm nay đã bước vào xuân.
nho ve mot thoi choi tet Chơi tết: Đừng “chơi bù, chơi thả ga”
nho ve mot thoi choi tet Tết Nguyên đán: Người thích đi chơi, người mong sum họp

Nằm nép mình trên con phố Hàng Đào, ngôi nhà số 72 của ông Nguyễn Thái An không thay đổi so với những năm 40 của thế kỷ trước. Trong buổi nói chuyện với chúng tôi về thời Tết đã qua của chốn đô hội, ông An luôn kèm theo câu nói: “Nhờ trời”.

Theo ông giải thích, người Hà Nội từ xa xưa khi nhắc đến vấn đề gì mang tính tốt đẹp, thiện lành cũng sẽ thêm câu nói đó. Khi đã chạm đến bên kia dốc của cuộc đời và chiêm nghiệm về quá khứ, ông nhận ra đó chính là sự thể hiện nét thanh lịch và khiêm tốn của người Tràng An, mọi thứ tinh hoa đều do ông trời mang đến cho vạn vật.

nho ve mot thoi choi tet
Ông Nguyễn Thái An say sưa kể về thời Tết xưa của Hà Nội

Ngược về quá khứ, phố Hàng Đào vốn nổi tiếng là khu phố chuyên về hàng tơ lụa, gồm với khoảng gần 100 cửa hiệu chạy dọc con phố.

Ông An sinh trưởng trong một gia đình thương nhân điển hình trên phố Hàng Đào lúc bấy giờ. Gia đình ông là một trong những căn nhà lớn nhất nhì khu phố, người dân Hà Nội từng chứng kiến công việc buôn bán tấp nập của một hiệu vải có tên Thái An với 10 gia nhân tấp nập buôn bán.

Nên dù bận rộn là thế nhưng những ngày Tết ông bà chủ hiệu vải vẫn chuẩn bị cho con cái và gia nhân một cách rất chu đáo. Vì vậy Tết xưa trong ký ức của ông rất đẹp và thiêng liêng.

Theo trí nhớ của ông An, khi còn là cậu bé ở độ tuổi lên 6, lên 7 ông đã có những ký ức đầu tiên về Tết cổ truyền. Dấu hiệu của Tết về trên đất Kinh kỳ không phải dựa vào lúc cành đào phai, đào bích của làng hoa Nhật Tân bung nở dưới mưa xuân, hay dựa vào những cơn mưa phùn lất phất. Mà không khí Tết được những đứa trẻ như ông cảm nhận sớm hơn rất nhiều độ 3,4 tháng trước Tết, xuất phát từ những quầy bán tranh Tết trên phố Hàng Bồ.

“Giống như những vần thơ của Vũ Đình Liên, hình ảnh ông đồ già trên phố Hàng Bồ mặc áo the khăn xếp, râu dài, bày mực tàu giấy đỏ ngồi nghiêm trang trên chiếc chiếu hoa trải trên vỉa hè đẹp nao lòng khiến những ai chứng kiến cả đời sẽ không bao giờ có thể quên được”, ông An nhớ lại.

…Không khí đã về rất sớm, tuy nhiên việc chuẩn bị tết Nguyên đán thực sự sôi động bắt đầu từ ngày 23 tháng Chạp. Ngày Tết được xem là ngày quan trọng trong năm nên những gia đình Hà Nội xưa chuẩn bị rất chu đáo, cả cậu mợ ông An cũng không ngoại lệ.

Không hẹn mà gặp, các cửa hiệu trên phố Hàng Đào sẽ đồng loạt đóng cửa sau khi cúng ông Táo xong để tập trung mua sắm cho Tết. Thực phẩm được mọi người chọn chủ yếu là các thức hàng khô, như miến dong, mộc nhĩ… mua với số lượng đủ cho mấy ngày Tết.

nho ve mot thoi choi tet
Chợ hoa ngày Tết xưa của Hà Nội.

Vài đôi gà mua ở ngoại thành nhốt trong chuồng, ăn đến đâu mới làm thịt đến đó. Chợ hoa xuân được mở ở phố Hàng Lược, các loại Nhật Tân, quất Quảng Bá rực rỡ khắp chợ.

Dạo ấy, người ta chuộng đào cành chứ không chơi đào cả cây như bây giờ. Mợ ông An thường mua một cây quất lớn, đẹp, nhiều lộc để bày ở gian hàng chính. Nhà trên sẽ được trang trí bởi các bình cắm đào Nhật Tân, ngoài sân trưng một cành đào lớn để chơi đến tận Rằm tháng Giêng.

Nhắc về điều nhớ nhất khi nhìn lại Tết xưa, ông An nói rằng đó là bánh chưng của những ngày Tết. Chừng ngày 26 về sau là các nhà sẽ tất bật mua gạo nếp, lá dong về gói bánh chưng.

Đêm đến, những đứa trẻ háo hức sẽ ngồi canh nồi bánh nghi ngút khói, phần thưởng cho đêm dài là một chiếc bánh mụ (chiếc bánh chưng nhỏ, có dây buộc làm tay cầm). “Đến bây giờ bánh chưng có ở nhiều nơi cần lúc nào có lúc đó, nhưng sẽ không thể nào bằng được chiếc bánh mụ nhỏ xíu có thể ăn không đủ no, bởi vì nó chứa cả niềm mơ ước của bất kì đứa trẻ nào”, ông An thủ thỉ.

Ngày mồng Một Tết càng đến gần, đám trẻ con sẽ được xúng xính quần áo mới. Nhà ông có mười anh chị em, con trai sẽ được mặc đồ âu, con gái sẽ được mặc áo dài tân thời, còn đối với những gia đình kém khá giả hơn thì sẽ là những bộ váy tứ thân.

Đến ngày đầu tiên của năm mới, việc bày lễ lên bàn thờ, trực tiếp cậu mợ ông An sẽ làm chứ nhất định không cho con sen, người ở được nhúng tay vào. Khi ấy, dù còn nhỏ tuổi nhưng ông Thái An đã cảm nhận được sự thiêng liêng của việc cúng tổ tiên.

Ông An sinh trưởng trong một gia đình thương nhân điển hình trên phố Hàng Đào lúc bấy giờ. Gia đình ông là một trong những căn nhà lớn nhất nhì khu phố, người dân Hà Nội từng chứng kiến công việc buôn bán tấp nập của một hiệu vải có tên Thái An với 10 gia nhân tấp nập buôn bán. Nên dù bận rộn là thế nhưng những ngày Tết ông bà chủ hiệu vải vẫn chuẩn bị cho con cái và gia nhân một cách rất chu đáo. Vì vậy Tết xưa trong ký ức của ông rất đẹp và thiêng liêng.

Người Hà Nội xưa có lệ đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi. Muối tượng trưng cho tình cảm mặn mà. Vôi để tẩy trừ tà khí.

Đầu năm người ta kiêng không cho lửa vì sợ mất điềm may mắn cả năm. Sáng mồng Một, dù cả năm hục hặc nhưng người ta cũng tránh cãi cọ, xô xát. Một trong những tục lệ quan trọng được chọn lựa rất kĩ đó là chọn người xông đất.

Người được gia chủ lựa chọn thường là những người có đạo đức, có uy tín trong dòng họ. Sáng mồng Một khi người xông đất chưa đến thì đám trẻ con không được phép đi ra khỏi cửa.

Đường phố khi ấy không một bóng người, tĩnh lặng như tờ cho nên trẻ con bồn chồn, háo hức nhìn qua khe cửa gỗ có tay nắm, đợi người xông đất đến.

Khi những thủ tục của ngày mồng Một đã xong, qua trưa, cả gia đình ông An sẽ gọi xe xích lô để đi chúc Tết ông bà nội, ngoại hoặc những người thân ở xa. “Nhà ông bà ngoại tôi ở Bạch Mai, Hà Nội xưa chỉ bó hẹp trong 36 phố phường, ra đến mạn nhà ngoại tôi đã tính là ngoại thành.

Người ta không làm gì dành hết tháng Giêng để đi thăm họ hàng và đi lễ chùa. Đền Quán Thánh, chùa Trấn Quốc, phủ Tây Hồ chật cứng người, các hàng quán trong 3 ngày Tết đều đóng cửa im ỉm. Cậu tôi cùng bạn bè của ông thì chơi tổ tôm, hay đi hát ả đào. Gọi đây là thời chơi Tết cũng vì vậy”.

Hình ảnh quen thuộc đối với người dân trên phố Hàng Đào đó là bà cụ gánh nước trong dịp đầu năm. Qua mỗi nhà, bà cụ sẽ tự động đổ đầy các khạp nước của các gia đình mà không đòi giá, chủ nhà muốn đưa bao nhiêu cũng được, không ai kỳ kèo mặc cả như một thông điệp cho một năm suôn sẻ, tài lộc vào nhà nhiều như nước.

Ông Thái An kể câu chuyện say sưa như sống lại trong thời khắc đó, những ký ức miên man dội về khiến ông không ngừng tiếc nuối: “Tính ra lũ trẻ ngày nay thiệt thòi hơn chúng tôi ngày xưa nhiều lắm, Tết nhất chúng phải chạy sô khắp nơi không thì lại chăm chú với điện thoại, bao giờ cho đến ngày xưa…”.

Phương Ngân

Có thể bạn quan tâm

Ý kiến bạn đọc

Nên xem

Liên thông cán bộ, công chức cấp xã với cấp tỉnh

Liên thông cán bộ, công chức cấp xã với cấp tỉnh

Dự thảo Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) gồm 7 Chương, 52 Điều (giảm 35 Điều so với Luật hiện hành), trong đó đáng chú ý là sửa đổi, bổ sung quy định về liên thông cán bộ, công chức cấp xã với cấp tỉnh, thống nhất một chế độ công vụ từ Trung ương đến cấp xã, khắc phục tình trạng phân tán, cục bộ trong quản lý công chức của hệ thống chính trị.
Chính thức trình Quốc hội xem xét sửa đổi Hiến pháp năm 2013

Chính thức trình Quốc hội xem xét sửa đổi Hiến pháp năm 2013

Sáng 7/5, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định thay mặt Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 đã trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.
Lễ hội Làng Sen năm 2025 được tổ chức quy mô quốc gia với nhiều hoạt động đặc sắc

Lễ hội Làng Sen năm 2025 được tổ chức quy mô quốc gia với nhiều hoạt động đặc sắc

Năm 2025, Lễ hội Làng Sen trở lại với quy mô quốc gia, được tổ chức bởi sự phối hợp giữa tỉnh Nghệ An, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Bộ Công an và sự tham gia của nhiều tỉnh, thành trên cả nước.
Nghệ An nắng nóng gay gắt

Nghệ An nắng nóng gay gắt

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia, ngày 7/5, ở khu vực vùng núi và trung du Bắc Bộ, từ Nghệ An đến Quảng Ngãi có nắng nóng, có nơi nắng nóng gay gắt và đặc biệt gay gắt.
Cách xử lý bị sốc nhiệt khi ra ngoài với dân văn phòng

Cách xử lý bị sốc nhiệt khi ra ngoài với dân văn phòng

Giữa thời tiết nắng nóng gay gắt, nhiều người lựa chọn "trú ẩn" trong môi trường điều hòa cả ngày. Tuy nhiên, ngồi máy lạnh quá lâu, đặc biệt khi chênh lệch nhiệt độ quá lớn giữa trong và ngoài phòng, có thể dẫn đến hiện tượng sốc nhiệt - một vấn đề sức khỏe không thể xem nhẹ.
Tỷ giá USD hôm nay (7/5): Giá bán USD cao nhất là 26.184 đồng/USD

Tỷ giá USD hôm nay (7/5): Giá bán USD cao nhất là 26.184 đồng/USD

Tỷ giá USD hôm nay (7/5): Trên thị trường Mỹ, chỉ số US Dollar Index (DXY) đo lường biến động đồng bạc xanh với 6 đồng tiền chủ chốt (EUR, JPY, GBP, CAD, SEK, CHF) giảm 0,44%, xuống mức 99,40.
“Cha tôi, người ở lại” tập 36: Căng thẳng bùng nổ - Nguyên nổi giận với mẹ, An vỡ mộng tình thân

“Cha tôi, người ở lại” tập 36: Căng thẳng bùng nổ - Nguyên nổi giận với mẹ, An vỡ mộng tình thân

Tập 36 của “Cha tôi, người ở lại”, mang đến loạt diễn biến đầy kịch tính, khi những bí mật tình cảm bị bóc trần, khiến mối quan hệ giữa các nhân vật chính đứng trước bờ vực đổ vỡ. Đặc biệt, cuộc cãi vã dữ dội giữa Nguyên và mẹ - bà Liên, cùng sự rạn nứt tình bạn giữa An và Thảo, đẩy bộ phim vào giai đoạn cao trào mới.

Tin khác

“Cha tôi, người ở lại” tập 36: Căng thẳng bùng nổ - Nguyên nổi giận với mẹ, An vỡ mộng tình thân

“Cha tôi, người ở lại” tập 36: Căng thẳng bùng nổ - Nguyên nổi giận với mẹ, An vỡ mộng tình thân

Tập 36 của “Cha tôi, người ở lại”, mang đến loạt diễn biến đầy kịch tính, khi những bí mật tình cảm bị bóc trần, khiến mối quan hệ giữa các nhân vật chính đứng trước bờ vực đổ vỡ. Đặc biệt, cuộc cãi vã dữ dội giữa Nguyên và mẹ - bà Liên, cùng sự rạn nứt tình bạn giữa An và Thảo, đẩy bộ phim vào giai đoạn cao trào mới.
Manchester United vs Athletic Bilbao: Định đoạt số phận tại “Nhà hát của những giấc mơ”

Manchester United vs Athletic Bilbao: Định đoạt số phận tại “Nhà hát của những giấc mơ”

Trận đấu giữa Manchester United vs Athletic Bilbao sẽ diễn ra vào lúc 2h00 ngày 9/5 trong khuôn khổ Bán kết lượt về UEFA Europa League 2024/25.
Bodo Glimt vs Tottenham: Bước chân lịch sử hay nỗi buồn xứ lạnh?

Bodo Glimt vs Tottenham: Bước chân lịch sử hay nỗi buồn xứ lạnh?

Trận đấu giữa Bodo Glimt vs Tottenham trong khuôn khổ bán kết lượt về Europa League 2024/25 sẽ diễn ra vào lúc 02h00 ngày 9/5. Liệu Bodo Glimt tạo nên bước chân lịch sử cho riêng mình, hay bản lĩnh của “Gà trống” sẽ giúp họ tiến vào trận chung kết?
“Cha tôi, người ở lại” tập 35: Nguyên nổi giận với An, bố Chính lâm vào tình huống trớ trêu

“Cha tôi, người ở lại” tập 35: Nguyên nổi giận với An, bố Chính lâm vào tình huống trớ trêu

Tập 35 của “Cha tôi, người ở lại”, hứa hẹn sẽ là một tập phim bùng nổ cảm xúc với hàng loạt nút thắt mới trong các mối quan hệ. Trong đó, mâu thuẫn âm ỉ giữa Nguyên và An bất ngờ bùng phát, trong khi bố Chính lại rơi vào tình huống “dở khóc dở cười” cùng cô Minh - mở ra hướng phát triển nhẹ nhàng nhưng giàu ý nghĩa.
PSG vs Arsenal: Lợi thế mong manh và khát vọng lật ngược thế cờ

PSG vs Arsenal: Lợi thế mong manh và khát vọng lật ngược thế cờ

Vào lúc 02h00 ngày 8/5, sân Parc des Princes sẽ trở thành tâm điểm của bóng đá châu Âu khi Paris Saint-Germain (PSG) tiếp đón Arsenal trong trận lượt về bán kết Champions League 2024/25.
Nhận định Inter Milan vs Barcelona: Đại chiến tại San Siro, ai sẽ ca khúc khải hoàn?

Nhận định Inter Milan vs Barcelona: Đại chiến tại San Siro, ai sẽ ca khúc khải hoàn?

Vào lúc 02h00 ngày 7/5, thánh địa San Siro sẽ chứng kiến màn thư hùng đỉnh cao giữa Inter Milan và Barcelona trong khuôn khổ trận lượt về bán kết Champions League. Sau trận lượt đi mãn nhãn với tỷ số hòa 3-3 đầy kịch tính, cuộc tái đấu này hứa hẹn sẽ là một bữa tiệc bóng đá tấn công rực lửa, nơi cả hai đội đều khát khao chiếc vé vào chơi trận chung kết danh giá.
“Cha tôi người ở lại” tập 34: Việt nhận mẹ ruột, cùng công an giải cứu Quyên, bắt giữ Phi

“Cha tôi người ở lại” tập 34: Việt nhận mẹ ruột, cùng công an giải cứu Quyên, bắt giữ Phi

Tập 34 của bộ phim truyền hình “Cha tôi người ở lại” phát sóng tối 5/5 trên VTV3 sẽ mang đến cho khán giả những phút giây đầy kịch tính và cảm động, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong hành trình tìm về cội nguồn của nhân vật Việt.
Harry Kane lần đầu nâng cúp: Bayern Munich chính thức vô địch Bundesliga 2024/25

Harry Kane lần đầu nâng cúp: Bayern Munich chính thức vô địch Bundesliga 2024/25

Sáng ngày 5/5, giấc mơ danh hiệu tưởng chừng xa vời cuối cùng đã trở thành hiện thực với Harry Kane khi Bayern Munich chính thức đăng quang ngôi vô địch Bundesliga 2024/25.
Quật ngã Liverpool, Chelsea mở rộng cánh cửa đến Champions League

Quật ngã Liverpool, Chelsea mở rộng cánh cửa đến Champions League

Trên sân nhà Stamford Bridge, Chelsea đã có màn trình diễn ấn tượng để đánh bại nhà vô địch Liverpool với tỷ số 3-1, qua đó tiếp tục nuôi hy vọng giành vé dự UEFA Champions League mùa sau.
Nhận định Girona vs Mallorca: “Ngựa ô” kiệt sức đối đầu đội khách thảnh thơi

Nhận định Girona vs Mallorca: “Ngựa ô” kiệt sức đối đầu đội khách thảnh thơi

Trận đấu giữa Girona và Mallorca trong khuôn khổ vòng 34 La Liga 2024/25 diễn ra vào lúc 02h00 ngày 6/5 hứa hẹn sẽ là một cuộc đối đầu giữa hai thái cực của mùa giải. Nếu như Girona đang phải vật lộn để trụ hạng sau một mùa giải “hiện tượng”, thì Mallorca lại đang thảnh thơi ở nửa trên bảng xếp hạng và thậm chí còn nuôi hy vọng mong manh vào tấm vé dự cúp châu Âu.
Xem thêm
Phiên bản di động