Loạn phí dịch vụ đổi tiền lẻ dịp Tết

	“Nóng” thị trường đổi tiền lẻ dịp Tết
	Kiểm tra, xử lý các điểm kinh doanh đổi tiền trái phép

Phí đổi “cắt cổ”

Phong tục mừng tuổi tiền mới cho người già, trẻ nhỏ vào dịp đầu năm vốn là truyền thống từ xưa đến nay. Vào mỗi dịp lễ Tết, người dân cũng thường đi chùa cầu bình an và dùng tiền lẻ để công đức. Chính vì vậy, vào thời điểm giáp tết Nguyên Đán, nhu cầu đổi tiền lẻ, tiền mới của người dân lại tăng cao.

Tiền mới, tiền lẻ được rao bán tràn lan trên mạng bất chấp quy định của pháp luật

Vài năm trở lại đây, dịch vụ đổi tiền lẻ tại các điểm nóng "chợ đen" ở Hà Nội như phố Đinh Lễ, Chùa Hà... có phần giảm bớt và không còn công khai như trước, nhưng thị trường đổi tiền trên mạng xã hội như Facebook lại vô cùng sôi động.

Trong những ngày này, chỉ cần tên mạng, gõ từ khóa đổi tiền lẻ lập tức sẽ nhận về được 50,100,000 kết quả/0.4s còn với từ khóa đổi tiền lẻ Hà Nội là 31,900,000/0.51s cùng với đó là những lời chào mời từ các chủ kinh doanh với cam kết “muốn bao nhiêu cũng có, giá rẻ nhất thị trường…”. Dạo quanh một vòng facebook, các trang Fanpage đổi tiền lẻ cũng mọc lên như nấm với hàng chục kết quả hiện lên. Ở các trang này, lượng like và tương tác đều khá lớn.

Chị Hoàng Tiền, quê ở Lạng Sơn cho biết, chị lên Hà Nội làm việc nhiều năm nay, do công việc kinh doanh khá thuận lợi nên Tết năm nào chị cũng có nhu cầu đổi từ 10 - 20 triệu tiền lẻ để về quê mừng tuổi anh em, họ hàng và đi chùa công đức. Tuy nhiên, khi đến ngân hàng để đổi tiền thì thường không đổi được nhiều do số lượng tiền lẻ khá khan hiếm và tùy vào chi nhánh có còn trong quỹ hay không. Những năm trở lại đây, để tránh việc mất thời gian và phải chờ đợi lâu chị thường tìm đến các trang đổi tiền trên facebook để đổi.

Điểm chung của những trang đổi tiền lẻ này là đều đưa ra mức giá chênh lệch đổi tiền rất cao, có thể lên đến 90% đối với mệnh giá tiền 500 đồng, 10 - 20% đối với mệnh giá 5.000 đồng. Đặc biệt, các loại tiền lẻ mệnh giá dưới 1.000 đồng khan hiếm hơn và được “hét” với mức phí “cắt cổ” do hiện nay số tiền này đang trở nên khan hiếm và chỉ có một số đầu mối trên mạng rao bán với giá cao hơn hàng chục lần.

Theo tìm hiểu, mỗi tờ 100 đồng có giá 30.000 đồng, còn tờ 200 đồng có giá giao động khoảng 15.000 đồng/tờ. Tuy nhiên, theo các chủ cửa hàng, loại tờ tiền mệnh giá 100 đồng và 200 đồng hiện không còn nhiều, thỉnh thoảng mới có được một ít nên khách hàng nào đổi trúng dịp may ra đổi được. Còn với loại tiền từ 1.000 đồng trở lên, nguồn cung khá dồi dào.

Trong vai một khách hàng có nhu cầu đổi tiền, gọi theo số điện thoại 0988301xxx, trên trang facebook có tên “Đổi tiền mới”, văn phòng đặt tại Lê Văn Lương, phóng viên được người bán hàng tư vấn về dịch vụ hết sức nhiệt tình. Theo anh này, phí đổi tiền giao động từ 8% đến 20% tùy mệnh giá. Mệnh giá tiền càng lớn thì phí đổi càng thấp. Ví dụ, nếu đổi tờ mệnh giá 1.000 đồng thì phí là 20%, 5.000 đồng phí 12%, 10.000 đồng phí 10%, 20.000 đồng phí 8% và 50.000 đồng phí 7%. Nếu lấy theo cọc 1.000 tờ thì mức phí sẽ thấp hơn.

Một trang facebook đổi tiền mới khác cũng công khai chào mời dịch vụ đổi tiền mới 100%, nguyên seri, giá thấp nhất thị trường Hà Nội với mức phí cụ thể: 50.000 đồng là 3%, 10.000 - 20.000 đồng là 8%, 2.000 – 5.000 đồng là 10% còn 1.000 đồng là 20%. Đổi càng nhiều thì phí đổi càng giảm. Các chủ facebook cho biết, khách hàng có thể đến tận văn phòng làm việc để đổi tiền hoặc sẽ được ship đến tận nơi tùy theo yêu cầu.

Ngoài “săn” các loại tiền Việt mệnh giá thấp để lì xì hoặc đi lễ chùa, nhiều người còn mạnh tay chi tiền triệu để mua các loại tiền độc, lạ từ nước ngoài. Điển hình là bộ sưu tập những đồng tiền in hình con lợn, set 52 tờ tiền của 28 nước trên thế giới và tiền 2 USD. Đây thường được xem là những món đồ may mắn, mang nhiều tài lộc.

Trên các trang mạng tiền 2 USD con lợn được rao với giá 400.000 đồng, tiền xu con lợn Úc có giá 250.000 đồng; tiền con lợn MaCao có giá 25.000 đồng… Set tiền 52 tờ được rao bán với giá dao động từ 500 đến 600.000 đồng/set, thậm chí nhiều nơi còn rao bán với giá lên tới 700.000 đồng/set.

Theo một chủ facebook, set 52 tờ tiền của 28 quốc gia trên thế giới như: Mỹ, Trung Quốc, Nhật, Úc, Nga…đều là tiền thật nhưng là mệnh giá nhỏ nhất. Các tờ tiền này được đựng trong túi nilon nhỏ, ép nhựa bên trên và phần góc tiền có dán quốc kỳ của các nước và được bán theo cả set 52 tờ. Ngoài ra còn có set 100 tờ của 100 quốc gia khác nhau được bán với giá từ 2.000.000 - 2.500.000 đồng /set.

Cẩn thận “bị lừa”

Sự khan hiếm của những tờ tiền lẻ mới trên chợ đổi tiền khá dễ hiểu khi nhiều năm trở lại đây, Ngân hàng Nhà nước chủ trương không phát hành nhiều tiền mới in mệnh giá nhỏ ra lưu thông dịp tết Nguyên Đán nhằm tránh lãng phí và các tiêu cực phát sinh. Được biết, việc không phát hành tiền mới in dịp tết Nguyên Đán năm 2018 có thể giúp tiết kiệm khoảng 280 tỷ đồng, nâng tổng mức chi phí tiết giảm được kể từ khi thực hiện chủ trương này lên đến khoảng gần 2.200 tỷ đồng.

Việc không phát hành tiền mới sẽ giúp tiết kiệm được số tiền lớn cho ngân sách nhà nước, tuy nhiên, với nhu cầu một tăng cao thì việc người dân tìm đến các dịch vụ đổi tiền là không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, hành động này sẽ khiến người dân gặp rất nhiều nguy cơ.

Khi đổi tiền lẻ qua mạng, bên cạnh việc phải chịu phí đổi rất cao, người dân sử dụng dịch vụ này còn có nguy cơ bị lừa đảo. Ngoài những Fanpage giao dịch trực tiếp, có những Fanpage yêu cầu giao dịch qua thẻ điện thoại, chuyển khoản, giao hàng tận nơi. Không ít trường hợp người dân chuyển khoản xong thì chủ Fanpage chặn liên lạc và mất tích, ăn chặn tiền của khách.

Theo các cơ quan chức năng, hiện nay tội phạm lừa đảo trên mạng xã hội đang ngày càng diễn ra với tần suất dày, khá phổ biến, thủ đoạn hết sức tinh vi, xảo quyệt. Người dân dù được khuyến cáo, tuyên truyền qua các phương tiện thông tin đại chúng nhưng vẫn bị các đối tượng lừa đảo chiếm đoạt với số tiền khá lớn. Bên cạnh đó, việc nhận đổi tiền lẻ ăn chênh lệch là hoạt động cấm. Vì thế khi thấy những lời quảng cáo hấp dẫn khi giao dịch tiền giả, tiền lẻ đều nên cẩn thận khi chuyển khoản, giao dịch.

Trước tình trạng dịch vụ đổi tiền nở rộ dịp Tết Mậu Tuất 2018, ngày 27/12/2017 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 48/CT-TTg về tăng cường công tác quản lý, điều hành nhằm bình ổn giá cả thị trường, bảo đảm trật tự an toàn xã hội dịp tết Nguyên Đán, trong đó, yêu cầu các cơ quan chức năng tăng cường phát hiện và xử lý các hành vi đổi tiền lẻ trái quy định của pháp luật.

Nghị định 96/2014/NĐ-CP của Chính phủ cũng quy định về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng. Theo đó, hành vi đổi tiền không đúng quy định của pháp luật sẽ bị xem xét, xử phạt, với mức phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng.

Mới đây, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vừa ban hành chỉ thị về tăng cường các biện pháp bảo đảm trong dịp tết Nguyên Đán Kỷ Hợi 2019. Trong đó, Thủ tướng lưu ý Ngân hàng Nhà nước phải thực hiện các biện pháp quản lý, sử dụng tiền mệnh giá nhỏ hợp lý, tiết kiệm trong dịp Tết, bảo đảm an ninh, an toàn kho quỹ. Đồng thời, phối hợp với các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, kịp thời xử lý vi phạm trong hoạt động mua, bán ngoại tệ, vàng và dịch vụ đổi tiền mặt mệnh giá nhỏ không đúng quy định của pháp luật.

Phía Ngân hàng Nhà nước cũng khẳng định việc đổi tiền lẻ trái phép tại các di tích, đền chùa, hoặc kinh doanh, đổi tiền mới ăn chênh lệch trên mạng sẽ được kiểm tra và xử lý nghiêm, nhằm tránh ảnh hưởng tới tình hình lưu thông tiền tệ và hình ảnh đồng tiền Việt Nam.

Càng cận Tết, thị trường đổi tiền càng nhộn nhịp. Giá đổi tiền cũng nhảy múa từng ngày. Trước thực trạng quy định đã có nhưng các chủ kinh doanh đang cố tình lợi dụng mạng xã hội để “lách luật” đề nghị các cơ quan chức năng cần kiểm soát chặt chẽ và có chế tài xử phạt mạnh tay hơn hơn nữa đối với các đối tượng kinh doanh dịch vụ này.

Lê Thắm