-->

Ký ức của nghệ sĩ chụp ảnh Bác

Là một trong những phóng viên ảnh đầu tiên của Báo Nhân Dân, Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Trịnh Hải đã may mắn được chụp ảnh Bác Hồ trong những dịp Bác tiếp khách trong nước, quốc tế và cho đến nay đó đều là những tư liệu quý giá được lưu giữ tại một số bảo tàng.
Cận cảnh ngôi nhà 48 Hàng Ngang, nơi Bác Hồ soạn thảo "Tuyên ngôn Độc lập"
Sắt son những lời dạy của Bác Hồ

Vinh dự được đi theo chụp ảnh Bác

Đối với mỗi người Việt Nam được gặp và trò chuyện với Bác Hồ đã là một may mắn lớn trong cuộc đời. Vậy nhưng với Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Trịnh Hải không những được tiếp cận mà còn được đi theo chụp ảnh Bác thì quả là một vinh dự không hề nhỏ. Đây là công việc không hề đơn giản đòi hỏi mỗi tấm ảnh chụp phải toát lên được phong thái, tầm vóc của vị lãnh tụ dân tộc. Cũng chính những lần được gần Bác, Nghệ sĩ Trịnh Hải lại càng cảm nhận sâu sắc hơn về con người, tính cách, lối sống, cả những bài học mà Người dạy dỗ, chỉ bảo và ông luôn ghi nhớ suốt gần 90 năm cuộc đời, 70 năm làm nghề ảnh chuyên nghiệp của mình.

3712 nsna trinh hai
Chân dung Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Trịnh Hải

Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Trịnh Hải kể, một lần đang công tác ở Vinh, ông được đi theo Bác thăm quê nhà Kim Liên (huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An) và đã chụp được bức ảnh nổi tiếng “Bác Hồ về thăm quê”. Đây là thời điểm cuối năm 1961, là lần thứ 2 và cũng là lần cuối cùng trong đời, Người được về nơi “chôn nhau cắt rốn”. Từ căn nhà tuổi ấu thơ ở làng Sen (Kim Liên), khi Bác bước sang nhà bên thì dân làng kéo đến rất đông. Xúc động với tình cảm bà con dành cho mình, Bác dặn dò mọi người đoàn kết, ra sức tăng gia, sản xuất.

Cũng trong dịp Bác về Nghệ An, Tỉnh ủy tổ chức một cuộc họp mặt để các vị lão thành cách mạng được gặp Bác, Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Trịnh Hải cầm máy ảnh đứng trên bục sau lưng Bác nên quan sát hết toàn bộ hội trường lúc đó đã chật kín.

Bỗng Bác chỉ vào một cán bộ trẻ ngồi hàng ghế đầu nói: “Chú này có thấy ông già đứng thập thò mãi ở cửa không? Chú còn trẻ phải ra xin lỗi rồi mời cụ ấy vào”. Thế là những cán bộ còn trẻ ngồi hai hàng ghế đầu lặng lẽ đi ra ngoài để các cụ được mời lên ghế trên ngồi. Bác giáo dục giới trẻ thật là đơn giản và sâu sắc về đạo lý tôn trọng người cao tuổi. Bác nói chuyện và làm thỏa mãn một số ý kiến thắc mắc của các cụ đến một giờ đồng hồ mới kết thúc.

Vị lãnh tụ thiên tài nhưng rất đỗi bình dị

Nhìn những bức ảnh mà Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Trịnh Hải chụp Bác trong một thần thái xuất thần, toát lên một vị lãnh tụ thiên tài nhưng lại rất đỗi bình dị. Tôi mạnh dạn hỏi ông: “Bác Hồ có khi nào khen những bức hình này?”. Nghệ sĩ Trịnh Hải đáp: “Bác vốn dĩ là người suy nghĩ rất thấu đáo, Bác không bao giờ khen như thế. Như hồi tôi còn công tác, nếu có ý kiến về ảnh đăng báo thì Bác thường trao đổi với Tổng Biên tập.

Ngày ấy Báo Nhân Dân mới từ chiến khu Việt Bắc về Hà Nội được in bằng máy in Trung Quốc, với lợi thế tự gấp, tự xén nhưng lại có nhược điểm là chỉ in rõ chữ thôi còn ảnh thì không chất lượng. Một lần, khi tôi đang làm việc ở phòng bí thư (nay là ban thư ký biên tập) thấy Bác gửi trả lại Tổng Biên tập Hoàng Tùng một tờ Báo Nhân Dân có bức ảnh không nhìn thấy gì, chỉ có một màu tối đen. Bác dùng bút bi đánh dấu hỏi bên rìa ảnh kèm câu: “Cái zì đây?” (Bình thường, Bác hay viết chữ z thay cho d, gi; f thay cho ph).

3715 bac hy chia kyo
Bác Hồ phát kẹo cho con em Báo Nhân Dân tại trụ sở 71 Hàng Trống (Nghệ sĩ Trịnh Hải đeo cà-vạt đứng cạnh Bác). (Ảnh: Nguyễn Kim Côn)

Thế nhưng, trong đời Nghệ sĩ Trịnh Hải cũng đã được Bác Hồ khen một lần nhưng không phải vì những bức ảnh đẹp mà là cách ăn mặc gọn gàng. Năm ấy là 1960, nhân Ngày Quốc khánh 2/9, Bác mời cơm các gia đình có công với cách mạng từ miền Trung trở ra đến Việt Bắc. Hôm ấy, Bác mặc bộ quần áo nâu. Bác đi chạm ly tất cả các mâm nhưng không uống.

Đến bàn dành cho các Bộ trưởng và các nhà báo, thấy một người mặc bộ com lê thắt cà-vạt nhàu quá, Bác dừng chân bảo người ấy: “Chú mặc thế này mà đón khách à? Chú xem các gia đình đến đây toàn nông dân, bình thường người ta ăn mặc xuềnh xoàng có gì mặc nấy nhưng hôm nay đến đây họ mặc quần áo tươm tất còn chú mặc thế này thì gần người ta sao được”. Rồi Bác quay sang Nghệ sĩ Trịnh Hải (khi ấy ông mặc áo sơ mi trắng, quần kaki xanh, đi giầy da): “Đây này, mặc như chú này thì được”.

Nghệ sĩ Trịnh Hải nhớ lại, ngày 1/5/1968, khi Bác Hồ dự lễ mít tinh ở Quảng trường Ba Đình, do sức khỏe của Bác đã có phần giảm sút nên cảnh vệ không cho các nhà báo (cả trong nước và quốc tế) tiếp cận Đoàn Chủ tịch. Thấy cánh nhà báo nhốn nháo không ai làm việc được, Bác đứng lên nói bằng tiếng Pháp: “Photographes” (các nhà nhiếp ảnh). Thế là mọi người ùa lên, không bị cản trở nữa. Bác rút hoa bày trên mặt bàn tặng mỗi người một bông. Lúc ấy, Nghệ sĩ Trịnh Hải vì mải miết chụp ảnh Bác Hồ nên đến lượt mình thì không còn bông hoa nào.

Nhưng điều đó không làm ông buồn bởi ông đã may mắn hơn các đồng nghiệp khác khi chụp được bức ảnh Bác tặng hoa nữ nhà báo Madeleine Riffaud, phóng viên báo L’Humanité của Đảng Cộng sản Pháp (người đã xin được nhận làm con nuôi Bác Hồ và đã viết nhiều bài báo về Bác cũng như về cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc ta). Đây là bức ảnh lịch sử mà theo đề nghị của Bảo tàng Báo chí Việt Nam, ông đã hiến tặng để các nhà báo và những người quan tâm đến nền báo chí cách mạng nước nhà thấy được tình cảm của Bác với các nhà báo.

Là người chụp ảnh Bác nhưng Nghệ sĩ Trịnh Hải cũng đã có vinh dự được có mặt chung trong một tấm hình duy nhất với Bác. Đó là bức ảnh của ông Nguyễn Kim Côn (phóng viên ở Phủ Chủ tịch) chụp Bác đến thăm Báo Nhân Dân ngày 18/1/1957. Đó là khoảnh khắc Bác phát kẹo cho con cán bộ Báo Nhân Dân vẫn theo bố mẹ đến cơ quan, còn Nghệ sĩ Trịnh Hải đứng cạnh Bác. Hôm ấy ông thắt cà-vạt nhân nhà có đám cưới. Bức ảnh quý này hiện đang lưu trữ tại Bảo tàng Hồ Chí Minh và ông cũng đã đến tận nơi nhờ phóng từ phim gốc để treo trong phòng làm việc bé nhỏ của mình…

Có thể nói cuộc đời cầm máy đã giành được không ít giải thưởng danh giá trong nước và quốc tế về nhiều mảng đề tài khác nhau nhưng được chụp Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu là “phần thưởng” lớn nhất trong cuộc đời của người nghệ sĩ quê lụa Trịnh Hải. Chính trong khoảng thời gian được gần gũi Người, ông đã học được nhiều đức tính quý báu của Bác để rồi ông luôn nhắc nhở bản thân luôn phải cố gắng rèn rũa, kiên trì và bền bỉ với công việc./.

Lê Thắm

Có thể bạn quan tâm

Ý kiến bạn đọc

Nên xem

Đã có hơn 1.300 lượt ý kiến góp ý sửa đổi Hiến pháp qua VNeID

Đã có hơn 1.300 lượt ý kiến góp ý sửa đổi Hiến pháp qua VNeID

Chiều 7/5, tiếp tục Kỳ họp thứ 9, Quốc hội thảo luận tại tổ về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013. Qua thảo luận, các ý kiến phát biểu đều bày tỏ sự đồng thuận, nhất trí cao với các nội dung dự kiến sửa đổi.
Nhà Triển lãm Việt Nam trở thành một trong những điểm thu hút hàng đầu của Expo 2025

Nhà Triển lãm Việt Nam trở thành một trong những điểm thu hút hàng đầu của Expo 2025

Trong kỳ nghỉ dài được mệnh danh là “Tuần lễ vàng” của người dân Nhật Bản, Nhà Triển lãm Việt Nam đã trở thành một trong những điểm thu hút hàng đầu của Expo 2025 Osaka, Kansai, Nhật Bản. Ước tính đã có gần 25.000 khách tham quan Nhà Triển lãm Việt Nam trong 7 ngày (30/4 - 6/5/2025).
Toàn văn: Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân

Toàn văn: Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân

Thay mặt Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Tô Lâm vừa ký Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Báo Lao động Thủ đô trân trọng giới thiệu toàn văn Nghị quyết này.
"Tình đất phù sa" ngợi ca vẻ đẹp đồng bằng Bắc Bộ

"Tình đất phù sa" ngợi ca vẻ đẹp đồng bằng Bắc Bộ

Tiếp nối thành công của các tác phẩm "Tình ta Hà Tĩnh" và "Biển trời quê hương", nhạc sĩ Ngọc Lê Ninh vừa cho ra mắt ca khúc mới mang tên "Tình đất phù sa" ngợi ca vẻ đẹp của đồng bằng Bắc Bộ, nơi hội tụ những giá trị văn hóa lịch sử lâu đời cùng những tiềm năng kinh tế to lớn.
Khẩn trương thực hiện việc sửa chữa, đảm bảo quyền lợi học tập của học sinh

Khẩn trương thực hiện việc sửa chữa, đảm bảo quyền lợi học tập của học sinh

Liên quan đến sự việc vữa trên trần lớp học rơi xuống khiến một học sinh Trường Trung học cơ sở Thanh Quan (quận Hoàn Kiếm) bị rạn mắt cá chân, chiều 7/5, Ủy ban nhân dân (UBND) quận Hoàn Kiếm đã có thông tin chính thức.
Thực hư lòng se điếu giá bạc triệu 1kg

Thực hư lòng se điếu giá bạc triệu 1kg

Video lan truyền trên Internet ghi cảnh chủ quán ăn khoe bộ “lòng se điếu” dài đến hơn 40m đang gây nhiều tranh cãi trên mạng xã hội. Trên nhiều hội nhóm, một kg lòng se điếu được “hét” giá từ 800.000 đến 1 triệu đồng/kg. Đằng sau món ăn đang "gây sốt" này là những câu hỏi lớn về nguồn gốc và mức độ an toàn thực phẩm khiến người tiêu dùng không thể làm ngơ.
Tàu điện lớn nhất thế giới hạ thủy: Bước ngoặt xanh cho ngành vận tải biển

Tàu điện lớn nhất thế giới hạ thủy: Bước ngoặt xanh cho ngành vận tải biển

Mới đây, tàu hai thân chạy điện lớn nhất thế giới Hull 096 với tên gọi China Zorrilla chính thức hạ thủy tại Hobart, Tasmania, đánh dấu một cột mốc lịch sử trong nỗ lực điện khí hóa ngành vận tải biển. Với bộ pin nặng hơn 250 tấn và sức chứa ấn tượng, con tàu đại diện cho một bước tiến mới hướng đến vận tải phát thải thấp.

Tin khác

Đã có hơn 1.300 lượt ý kiến góp ý sửa đổi Hiến pháp qua VNeID

Đã có hơn 1.300 lượt ý kiến góp ý sửa đổi Hiến pháp qua VNeID

Chiều 7/5, tiếp tục Kỳ họp thứ 9, Quốc hội thảo luận tại tổ về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013. Qua thảo luận, các ý kiến phát biểu đều bày tỏ sự đồng thuận, nhất trí cao với các nội dung dự kiến sửa đổi.
Đề nghị mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp với công chức

Đề nghị mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp với công chức

Nâng mức hưởng bảo hiểm thất nghiệp, sửa đổi điều kiện được hưởng bảo hiểm thất nghiệp, mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiêp với cả công chức... là những vấn đề nổi bật được đề cập, trong phiên thảo luận ngày 7/5 của Quốc hội về dự án Luật Việc làm (sửa đổi).
Chính quyền địa phương cấp tỉnh và cấp xã đều tổ chức Hội đồng nhân dân

Chính quyền địa phương cấp tỉnh và cấp xã đều tổ chức Hội đồng nhân dân

Sáng ngày 7/5, thay mặt Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã trình Quốc hội dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), với nhiều đề xuất quan trọng để thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Đề xuất trợ cấp thất nghiệp tối đa 12 tháng cho người lao động

Đề xuất trợ cấp thất nghiệp tối đa 12 tháng cho người lao động

Việc khống chế thời gian hưởng (12 tháng) và mức hưởng trợ cấp thất nghiệp tối đa thúc đẩy người lao động tìm kiếm việc làm, gia nhập lại thị trường lao động thay vì chờ hưởng hết bảo hiểm thất nghiệp.
Liên thông cán bộ, công chức cấp xã với cấp tỉnh

Liên thông cán bộ, công chức cấp xã với cấp tỉnh

Dự thảo Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) gồm 7 Chương, 52 Điều (giảm 35 Điều so với Luật hiện hành), trong đó đáng chú ý là sửa đổi, bổ sung quy định về liên thông cán bộ, công chức cấp xã với cấp tỉnh, thống nhất một chế độ công vụ từ Trung ương đến cấp xã, khắc phục tình trạng phân tán, cục bộ trong quản lý công chức của hệ thống chính trị.
Chính thức trình Quốc hội xem xét sửa đổi Hiến pháp năm 2013

Chính thức trình Quốc hội xem xét sửa đổi Hiến pháp năm 2013

Sáng 7/5, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định thay mặt Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 đã trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.
Cần bổ sung hành vi bị cấm trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử

Cần bổ sung hành vi bị cấm trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử

Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đề nghị nghiên cứu bổ sung thêm hành vi cấm khai thác, tiết lộ, sử dụng sai mục đích thông tin bí mật trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử. Bởi vì có một số đối tượng không có phận sự, trách nhiệm nắm giữ thông tin nhưng bằng cách nào đó cố tình khai thác người nắm giữ thông tin hoặc truy cập thiết bị nhằm nắm giữ các thông tin bí mật để tiết lộ, mua bán tin tức.
Đại biểu Quốc hội nói về cơ chế “khoán 10” đối với nhà khoa học

Đại biểu Quốc hội nói về cơ chế “khoán 10” đối với nhà khoa học

Về quy định liên quan đến thương mại hóa sản phẩm, đại biểu Quốc hội cho rằng, đây là điểm mới, có thể coi là cơ chế “khoán 10” đối với nhà khoa học, bởi nhà khoa học tiến hành nghiên cứu và kết hợp với thị trường và doanh nghiệp sẽ mang lại nguồn thu nhập rất tốt.
"Chuyến thăm của Tổng Bí thư Tô Lâm thúc đẩy quan hệ giữa Việt Nam với Kazakhstan và Azerbaijan"

"Chuyến thăm của Tổng Bí thư Tô Lâm thúc đẩy quan hệ giữa Việt Nam với Kazakhstan và Azerbaijan"

Truyền thông quốc tế nhận định chuyến thăm lịch sử của Tổng Bí thư Tô Lâm tới Kazakhstan và Azerbaijan sẽ tạo thêm động lực mở rộng hợp tác giữa Việt Nam với hai quốc gia Trung và Tây Á này.
Nâng cấp quan hệ giữa Việt Nam và Kazakhstan lên Đối tác chiến lược

Nâng cấp quan hệ giữa Việt Nam và Kazakhstan lên Đối tác chiến lược

Chuyến thăm của Tổng Bí thư Tô Lâm là dấu mốc lịch sử mở ra giai đoạn mới trong quan hệ hữu nghị-hợp tác giữa Việt Nam và Kazakhstan, với việc hai bên nhất trí nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược.
Xem thêm
Phiên bản di động