Hoàn toàn có thể giải quyết tận gốc

Tăng cường kiểm soát phương tiện hết niên hạn sử dụng

Ngang nhiên lưu thông

Theo Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam - Nguyễn Hữu Trí, hiện còn khá nhiều xe cũ nát không đủ tiêu chuẩn, kiểm định không đạt yêu cầu “hết đát” nhưng vẫn tham gia giao thông, tiềm ẩn nguy cơ gây mất an toàn giao thông. Các xe thường xuyên trốn đăng kiểm ở những năm cuối nên không thể kiểm soát tình trạng kỹ thuật. Cũng theo thống kê của Cục Đăng kiểm Việt Nam, hết năm 2016 ước tính toàn quốc có thêm 23.075 ôtô (gồm 20.068 xe tải và 3.007 xe chở người) hết niên hạn sử dụng. Trước đó, tính đến hết năm 2015 con số xe “hết đát” đã lên tới 139.500 chiếc.

Nhiều xe cũ vẫn lưu hành. Ảnh minh họa: nguồninternet.

Phần lớn các phương tiện cũ nát, hết hạn sử dụng hoạt động ở trong một khu vực nhất định, đặc biệt là tại các địa phương vùng sâu, vùng xa, tránh sự kiểm soát của cơ quan chức năng. Nhiều xe đã trốn tránh việc kiểm tra của cơ quan chức năng bằng cách chạy “chui” vào ban đêm.

Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia - Nguyễn Trọng Thái cho rằng, điều dễ nhận thấy là các xe hết niên hạn sử dụng hầu hết điều kiện kỹ thuật đều không đảm bảo nhưng vẫn tham gia lưu thông trên đường, nguy cơ gây tai nạn, mất an toàn giao thông rất cao. Cũng theo ông Thái trong thời gian qua đã có nhiều vụ tai nạn giao thông xảy ra có liên quan tới xe hết niên hạn sử dụng, có những vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng khiến nhiều người thương vong. Thậm chí, có xe hết niên hạn sử dụng còn được dùng để chở hàng quá tải cũng góp phần cày xới mặt đường, tác động tiêu cực tới hạ tầng giao thông ở các địa phương.

Để chấn chỉnh và giảm thiểu tai nạn giao thông, Cục Đăng kiểm đã yêu cầu các Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới trên cả nước cung cấp số liệu về xe hết niên hạn sử dụng cho Phòng CSGT, Sở GTVT, Thanh tra giao thông các tỉnh/thành phố đồng thời chủ động phối hợp với các lực lượng tuần tra thực hiện kiểm tra liên ngành để kiểm soát trên đường, xử lý các chủ xe vi phạm, tịch thu phương tiện. Đồng thời Cục Đăng kiểm thông tin rộng rãi tại địa chỉ www.vr.org.vn, mục “PT hết niên hạn SD” và “PT sắp hết niên hạn SD” nhằm phục vụ việc tra cứu của các cơ quan chức năng cũng như người dân.

Tuy nhiên, đăng kiểm không có chức năng cũng như chế tài để xử lý xe hết “đát” mà chỉ có thể ghi nhận tình hình qua việc thống kê ghi lại biển số, hình ảnh xe chạy trên đường, sau đó gửi video, báo cáo cụ thể cho địa phương để đề nghị địa phương hỗ trợ thu hồi, xử lý xe. Do vậy rất khó khăn trong quá trình xử lý loại phương tiện này.

Đại diện Hiệp hội Vận tải thành phố Hà Nội ông Bùi Danh Liên cũng cho rằng các xe quá niên hạn trốn đăng kiểm và khi lưu thông trên đường thì việc nhận biết bằng mắt thường cũng khá dễ dàng nên không thể có chuyện xe chạy mà cơ quan chức năng không phát hiện, xử lý. Do vậy, nguyên nhân mấu chốt là quản lý cấp địa phương thiếu chặt chẽ. Nếu khâu đăng kiểm không có vấn đề thì trách nhiệm thuộc về khâu tuần tra kiểm soát. Thậm chí, có ý kiến cho rằng, nếu không làm ngơ thì không thể có các xe “quá đát” chạy nghênh ngang trên các tuyến đường, thậm chí gây ra những vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng.

Người đứng đầu phải chịu trách nhiệm

Theo các chuyên gia về giao thông cùng đại diện các cơ quan chức năng thì để siết xe “hết đát” việc đầu tiên là ý thức và trách nhiệm của chủ xe, tiếp đến là chính quyền cấp địa phương chưa thực sự quyết liệt, thậm chí còn tình trạng cơ quan chức năng làm ngơ trước xe hết niên hạn sử dụng. Chánh văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia – Nguyễn Trọng Thái cho rằng, trách nhiệm người đứng đầu ở đây là phải quy tới tận cấp địa phương nhỏ nhất như xã, phường, rồi tới cấp huyện, cấp tỉnh bởi chính quyền cấp địa phương quản lý an ninh trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn nên đương nhiên sẽ nắm được tường tận hoạt động của các xe này. Thậm chí, chính quyền cấp xã còn nắm rõ được cụ thể xe hoạt động của gia đình nào trong xã. Nếu chính quyền cấp xã không xử lý được thỏa đáng thì phải báo cáo lên huyện để huyện nắm được thông tin, xử lý triệt để. Huyện không làm được dứt điểm thì tiếp tục báo cáo chính quyền cấp tỉnh.

Nhiều chuyên gia cũng nhận định, việc gắn với trách nhiệm người đứng đầu chỉ cần nêu rõ chính quyền địa phương nào để xảy ra tình trạng xe hết niên hạn sử dụng tham gia giao thông thì lãnh đạo địa phương đó phải chịu trách nhiệm, như vậy sẽ hết nể nang, lơ là trong quản lý. Theo ông Nguyễn Hữu Trí thì vấn nạn xe hết niên hạn mà vẫn tham gia giao thông hoàn toàn có thể được giải quyết tận gốc nếu có sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của tất cả các Bộ, ngành, đặc biệt là cơ quan quản lý cấp địa phương. Sự chung tay cùng vào cuộc của người dân trong cuộc chiến chống xe “hết đát” cũng rất quan trọng. “Nếu mỗi người dân nâng cao ý thức, tinh thần trách nhiệm, chủ động phối hợp, cung cấp thông tin cho cơ quan quản lý thì hiệu quả quản lý các loại xe hết niên hạn sẽ được nâng lên rõ rệt” - ông Trí nhấn mạnh.

Minh Hạnh