--> -->

Gìn giữ văn hóa Mường giữa lòng Thủ đô

Bản sắc văn hóa độc đáo của cộng đồng dân tộc thiểu số ở Hà Nội không chỉ là niềm tự hào cần lưu giữ, mà còn là sản phẩm du lịch hấp dẫn. Trong đó, văn hóa dân tộc Mường chứa đựng lối sống giàu chất nhân văn và đạo lý, phản ánh quá trình lao động, sáng tạo được kế tục phát huy, phát triển, là niềm tự hào của Thủ đô.
Tiếng Chiêng Mường ngân vang giữa Thủ đô Bồi đắp văn hóa cồng chiêng của người Mường

Là địa phương có nhiều dân tộc người Mường sinh sống, theo bà Nguyễn Thị Bích Ngọc - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Thạch Thất, văn hóa dân tộc Mường có truyền thống lâu đời, phong phú với những giá trị bản sắc độc đáo về vật thể và phi vật thể, tạo nên sức sống bền bỉ, được lưu truyền, bồi đắp phát triển qua bao đời nay, thấm sâu vào trong đời sống của đồng bào dân tộc Mường.

Gìn giữ văn hóa Mường giữa lòng Thủ đô
Dân tộc Mường với văn hóa phi vật thể cồng chiêng

Với các giá trị bản sắc văn hóa truyền thống rất phong phú, đa dạng và đã có từ lâu đời của dân tộc Mường, luôn gắn bó với đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào, có vai trò đặc biệt quan trọng trong quá trình phát triển. Về văn hóa vật thể như: Nhà sàn, Trang phục, Ẩm thực và các vật dụng trong sản xuất, sinh hoạt; Về văn hóa phi vật thể, như: Ngôn ngữ, Mo Mường, Cồng chiêng và các làn điệu hát, múa, các môn Thể thao, Trò chơi dân gian dân tộc Mường…

Văn hóa dân tộc Mường chứa đựng lối sống giàu chất nhân văn và đạo lý, phản ánh quá trình lao động, sáng tạo được kế tục phát huy, phát triển, là niềm tự hào của bao thế hệ người Mường. Trong quá trình vận động và phát triển, văn hóa dân tộc Mường trên địa bàn đã được giao thoa, có sự tiếp thu tinh hoa văn hóa rất phong phú, đa dạng của các dân tộc khác trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam, nhất là văn hóa dân tộc Kinh.

Tuy nhiên, theo khảo sát của huyện Thạch Thất, một số giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Mường trên địa bàn Hà Nội đã bị biến đổi, một số đã và đang dần bị mai một do sự tác động của đời sống kinh tế, xã hội nhất là trong giai đoạn hội nhập quốc tế, bùng nổ thông tin, sự giao thoa, du nhập văn hóa của các vùng miền, các dân tộc đã tác động mạnh và đa chiều từ nhiều luồng văn hóa, đang có xu hướng lấn át, làm mờ nhạt văn hóa bản địa.

Nhà sàn dân tộc Mường không còn giữ được kiến trúc cổ truyền thống, đã bị biến đổi theo kiến trúc hiện đại về công năng, hiệu quả sử dụng cho hợp với điều kiện sản xuất sinh hoạt hiện đại. Đồng bào dân tộc Mường có ngôn ngữ riêng, tiếng Mường không có chữ viết mà giao tiếp bằng cách thế hệ trước truyền cho thế hệ sau qua khẩu ngữ, người dân ít sử dụng tiếng dân tộc.

Trang phục truyền thống người Mường mang nét đặc trưng riêng biệt, người dân tộc Mường rất ít sử dụng trang phục truyền thống, chủ yếu sử dụng vào các ngày lễ Tết, các cuộc giao lưu, liên hoan các sự kiện lớn, chủ yếu ở độ tuổi trên 60.

Chiêng Mường là biểu tượng của dân tộc Mường, trong qua trình thay đổi điều kiện sinh hoạt, không gian, môi trường văn hoá diễn tấu chiêng Mường không còn được duy trì thường xuyên và chỉ được diễn ra vào các ngày lễ, các sự kiện lớn của xã, của huyện, việc bảo tồn và lưu truyền không thường xuyên. Hoạt động Mo Mường trên địa bàn đang bị mai một và có nguy cơ thất truyền, vì chỉ có rất ít người biết Mo, nhưng hầu hết ở độ tuổi trên 65.

Với mục tiêu trong quá trình tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa các dân tộc khác, cần bảo tồn và phát huy được các giá trị bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc Mường, Ủy ban nhân dân huyện Thạch Thất đã xây dựng và thực hiện Đề án “Bảo tồn, khôi phục và phát huy các giá trị bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Mường, huyện Thạch Thất, giai đoạn 2016- 2020” góp phần thúc đẩy việc thực hiện các mục tiêu nhiệm vụ phát triển toàn diện và bền vững kinh tế xã hội, không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân các dân tộc trên địa bàn.

Sau 4 năm thực hiện bằng nhiều biện pháp hiệu quả, Đề án đã đem lại những kết quả khả quan. Tỷ lệ người dân tộc Mường sử dụng trang phục truyền thống của người Mường là 50% khi tham gia các hoạt động cộng đồng, như Lễ hội truyền thống, ngày Hội đại đoàn kết toàn dân và các sinh hoạt tập thể khác - đạt 62,5% so với mục tiêu của Đề án.

Tỷ lệ hộ gia đình là người dân tộc Mường thường xuyên giao tiếp bằng tiếng dân tộc Mường đạt 60% trong sinh hoạt hàng ngày - đạt 66,7% so với mục tiêu của Đề án. Tỷ lệ 100% các thôn có Đội chiêng Mường và được bồi dưỡng, tập huấn hàng năm, sử dụng thành thạo Chiêng vào các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, sinh hoạt cộng đồng, tất cả các thôn của 03 xã có bộ Chiêng Mường đạt yêu cầu để phục vụ việc tập luyện, tham gia các chương trình giao lưu, Hội thi và các sinh hoạt cộng đồng của thôn – đạt 100% so với mục tiêu.

Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Phùng Hoàng Anh (Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam) cho biết, việc khôi phục được các giá trị cốt lõi của văn hóa truyền thống đồng bào dân tộc Mường là sự nỗ lực và trách nhiệm rất lớn của chính quyền địa phương. Tuy nhiên, để phát huy các giá trị này trong thời kỳ hội nhập, chính quyền địa phương cần tiếp tục thực hiện một số giải pháp thiết thực, trong đó chú trọng phát huy trách nhiệm cộng đồng, đó chính là người Mường họ giữ gìn và phát huy nó. /.

Diệp Anh

Có thể bạn quan tâm

Ý kiến bạn đọc

Nên xem

Hà Nội: Cháy lớn tại chung cư C2 Xuân Đỉnh, cư dân hoảng loạn tháo chạy

Hà Nội: Cháy lớn tại chung cư C2 Xuân Đỉnh, cư dân hoảng loạn tháo chạy

Một vụ hỏa hoạn vừa xảy ra tại tòa nhà chung cư C2 Xuân Đỉnh, nằm trên phố Đỗ Nhuận, phường Xuân Đỉnh, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội, khiến nhiều cư dân hoảng loạn bỏ chạy xuống tầng trệt để thoát thân.
Hệ thống thẻ vé liên thông: Đột phá trong giao thông công cộng

Hệ thống thẻ vé liên thông: Đột phá trong giao thông công cộng

Hà Nội đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ, trong đó giao thông công cộng đóng vai trò then chốt. Hệ thống thẻ vé điện tử liên thông Hà Nội đang hướng đến là một minh chứng cho nỗ lực đó.
Quận Nam Từ Liêm thực hiện hai dự án liên quan đến đường Trịnh Văn Bô

Quận Nam Từ Liêm thực hiện hai dự án liên quan đến đường Trịnh Văn Bô

Quận Nam Từ Liêm thực hiện hai dự án liên quan đến đường Trịnh Văn Bô
Chuyện người trẻ và khát vọng sáng tạo trên nền giấy dó

Chuyện người trẻ và khát vọng sáng tạo trên nền giấy dó

Trong nhịp sống hiện đại, khi công nghệ và những tiện nghi mới đang phủ bóng lên từng góc phố, vẫn có những người trẻ lặng lẽ đi tìm lại những giá trị xưa cũ nhưng đầy sức sống. Họ tìm đến giấy dó - thứ giấy mỏng manh nhưng bền bỉ, thấm đẫm hơi thở truyền thống để gieo mầm cho khát vọng sáng tạo của mình.
Thành đoàn Hà Nội ra mắt 3 đội hình tình nguyện

Thành đoàn Hà Nội ra mắt 3 đội hình tình nguyện

Với mục tiêu bảo vệ môi trường ngày càng xanh, sạch, đẹp, Thành đoàn Hà Nội đã ra mắt 3 đội hình tình nguyện gồm: Đội hình "Sắc xanh tình nguyện - sạch từ ngõ tới phố"; Đội hình “Thanh niên hành động - Nói không với rác thải nhựa”; Đội hình “Mùa hè tình nguyện xanh”.
“Nhà là nơi trái tim thuộc về” đoạt giải Nhất tuần 3 Cuộc thi "Cùng nhau vào bếp - Gắn kết yêu thương"

“Nhà là nơi trái tim thuộc về” đoạt giải Nhất tuần 3 Cuộc thi "Cùng nhau vào bếp - Gắn kết yêu thương"

Cuộc thi “Cùng nhau vào bếp - Gắn kết yêu thương” do Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) quận Long Biên tổ chức theo hình thức trực tuyến đã bước sang tuần thứ ba. Qua bình chọn, ở tuần 3, tác phẩm “Nhà là nơi trái tim thuộc về” của đoàn viên Trịnh Thị Thanh Hà - Công đoàn Trường Tiểu học Gia Thụy đã xuất sắc đoạt giải Nhất.
Hà Đông: Biểu dương 31 tập thể, cá nhân điển hình học tập và làm theo Bác

Hà Đông: Biểu dương 31 tập thể, cá nhân điển hình học tập và làm theo Bác

Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) quận Hà Đông vừa tổ chức biểu dương, khen thưởng 11 tập thể, 20 cá nhân điển hình trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, gắn với hoạt động của tổ chức Công đoàn và các nhiệm vụ chính trị địa phương.

Tin khác

Cục Di sản Văn hóa yêu cầu khẩn trương kiểm tra sau vụ phá hoại ngai vàng triều Nguyễn

Cục Di sản Văn hóa yêu cầu khẩn trương kiểm tra sau vụ phá hoại ngai vàng triều Nguyễn

Cục Di sản Văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đã có phản hồi chính thức và đưa ra yêu cầu khẩn trương sau vụ việc nghiêm trọng tại điện Thái Hòa, Đại nội Huế, khi một nam du khách đã xâm nhập và gây hư hại đến ngai vàng triều Nguyễn - Bảo vật Quốc gia có giá trị vô cùng quý hiếm.
Khai mạc Triển lãm về Chủ tịch Hồ Chí Minh tại EXPO Nhật Bản

Khai mạc Triển lãm về Chủ tịch Hồ Chí Minh tại EXPO Nhật Bản

Ngày 23/5, tại Nhà Triển lãm Việt Nam tại EXPO 2025 Osaka, Kansai, Nhật Bản đã diễn ra Lễ khai mạc Triển lãm “Chủ tịch Hồ Chí Minh - Biểu tượng của hòa bình và hữu nghị”. Triển lãm do Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch phối hợp với Cục Hợp tác quốc tế, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh và 52 năm chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản.
Tháng Năm ở Làng Sen

Tháng Năm ở Làng Sen

Tháng Năm trên quê hương Bác, màu xanh của lúa, màu hồng của sen, màu nâu trầm của mái nhà tranh xưa cũ hòa quyện tạo nên một bức tranh đồng quê đầy cảm xúc. Và cũng trong những ngày tháng Năm lịch sử, người dân muôn phương lại trào dâng niềm xúc động, tự hào nhớ về người cha già kính yêu của dân tộc - Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Bảo tồn di sản thế giới tại Thủ đô: Lấy cộng đồng làm trung tâm

Bảo tồn di sản thế giới tại Thủ đô: Lấy cộng đồng làm trung tâm

Hội thảo quốc tế "Bảo vệ và phát huy giá trị Di sản thế giới: Tiếp cận dựa vào cộng đồng vì sự phát triển bền vững" không chỉ là diễn đàn trao đổi học thuật, mà còn là minh chứng cho cam kết mạnh mẽ của Việt Nam, đặc biệt là Thủ đô Hà Nội, trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản thế giới theo định hướng phát triển bền vững.
Gần 200 hình ảnh, tài liệu quý tại triển lãm “Tài liệu xuất xứ cá nhân”

Gần 200 hình ảnh, tài liệu quý tại triển lãm “Tài liệu xuất xứ cá nhân”

Ngày 21/5, nhân kỷ niệm 30 năm Ngày thành lập (10/6/1995 - 10/6/2025), Trung tâm Lưu trữ quốc gia III (Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước - Bộ Nội vụ) tổ chức tọa đàm và triển lãm chuyên đề "Tài liệu xuất xứ cá nhân".
Ký ức về chiếc mâm đồng cũ

Ký ức về chiếc mâm đồng cũ

Chiếc mâm là vật dụng để xếp, bày thức ăn trong bữa cơm gia đình người Việt. Đây là một nét đặc sắc trong văn hóa truyền thống, ẩn chứa nhiều ý nghĩa thiêng liêng. Việc ăn chung mâm cũng là cách tinh tế để mỗi người trong gia đình hiểu khẩu vị của nhau mà tôn trọng nhau hơn…
Kéo dài thời hạn chiêm bái xá lợi Đức Phật tại Việt Nam sau 21/5

Kéo dài thời hạn chiêm bái xá lợi Đức Phật tại Việt Nam sau 21/5

Theo đề nghị của Chính phủ Việt Nam với sự tham mưu của Bộ Dân tộc và Tôn giáo, Chính phủ Ấn Độ đã đồng ý gia hạn tôn trí xá lợi Đức Phật tại Việt Nam sau ngày 21/5 và đề xuất cung cấp lịch trình các địa điểm trưng bày tiếp theo.
Nhà hát Tuổi trẻ công diễn vở kịch "Không gia đình" dịp Quốc tế Thiếu nhi 1/6

Nhà hát Tuổi trẻ công diễn vở kịch "Không gia đình" dịp Quốc tế Thiếu nhi 1/6

Nhân dịp Quốc tế Thiếu nhi 1/6, Nhà hát Tuổi trẻ giới thiệu đến khán giả yêu nghệ thuật vở nhạc kịch “Không gia đình”, chuyển thể từ kiệt tác văn học cùng tên của nhà văn Pháp Hector Malot - một tác phẩm đã làm say lòng hàng triệu độc giả trên toàn thế giới suốt hơn một thế kỷ qua.
Tăng cường quảng bá văn hóa, thể thao và du lịch trên nền tảng TikTok

Tăng cường quảng bá văn hóa, thể thao và du lịch trên nền tảng TikTok

Ngày 19/5, tại Hà Nội, Cục Hợp tác quốc tế thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) và nền tảng TikTok đã ký Bản ghi nhớ hợp tác về truyền thông, quảng bá văn hóa, thể thao và du lịch Việt Nam trên nền tảng TikTok.
Hà Nội bảo tồn làng nghề gắn liền với phát triển du lịch

Hà Nội bảo tồn làng nghề gắn liền với phát triển du lịch

Hà Nội là nơi tập trung số lượng làng nghề và các nghệ nhân nhiều nhất cả nước với 1.350 làng nghề và làng có nghề, hội tụ 47/52 nghề truyền thống. Mỗi làng nghề có một nét đặc trưng, không chỉ mang tới cho du khách những sản phẩm thủ công mỹ nghệ hấp dẫn mà còn lưu giữ nhiều giá trị văn hóa. Do vậy, phát triển làng nghề bền vững gắn với văn hóa, du lịch đang là hướng đi được kỳ vọng sẽ tạo động lực cho phát triển kinh tế nông thôn.
Xem thêm
Phiên bản di động