--> -->

Cần có góc nhìn rộng hơn, sâu hơn về câu chuyện xuất khẩu gạo

Đề cập đến câu chuyện xuất khẩu gạo và giá gạo xuất khẩu của Việt Nam những ngày qua, T.S Võ Trí Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược thương hiệu và cạnh tranh cho rằng, cần phải có góc nhìn rộng hơn, sâu hơn về câu chuyện xuất khẩu gạo, khi nó gắn với vấn đề thương hiệu và uy tín quốc gia trong ứng xử với quốc tế, cũng như đảm bảo an ninh lương thực trong nước và ổn định kinh tế vĩ mô.
Bộ Công Thương chỉ đạo “nóng” về công tác xuất khẩu gạo Việt Nam có thể xuất khẩu gạo trên 7,5 triệu tấn trong năm 2023 Làm sao thu nhập người trồng lúa phải tỷ lệ thuận với xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới?

Nhiều thách thức trong việc đảm bảo an ninh lương thực

Số liệu từ Hiệp hội Lương thực Việt Nam cho thấy, tính đến cuối tuần vừa qua, các loại gạo xuất khẩu phổ biến của Việt Nam đang có mức giá cao nhất trên thị trường quốc tế. Trong khi đó, theo các doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam, nhu cầu nhập khẩu gạo hiện vẫn đang ở mức rất cao, mặc dù giá gạo hiện ở mức cao kỷ lục kể từ đợt sốt giá gạo lịch sử hồi năm 2008.

Trong tháng 7/2023, Việt Nam đã xuất khẩu 660.738 tấn gạo, kim ngạch 362,66 triệu USD, tăng 6,9% về lượng và tăng 6,4% về kim ngạch so với tháng trước.

Tính chung 7 tháng năm 2023, cả nước xuất khẩu gần 4,9 triệu tấn gạo, tổng kim ngạch đạt 2,62 tỉ USD, tăng 20,1% về lượng và tăng 31,4% về kim ngạch so với cùng kỳ 2022.

Cần có góc nhìn rộng hơn, sâu hơn về câu chuyện xuất khẩu gạo
TS. Võ Trí Thành - Viên trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược thương hiệu và cạnh tranh

Trước bối cảnh nguồn cung lương thực thế giới đang biến động mạnh, khi hạn hán xuất hiện ở nhiều nơi, Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo trắng đã mở ra cơ hội xuất khẩu gạo Việt Nam về lượng và giá, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức do cần phải bảo đảm an ninh lương thực quốc gia và bình ổn thị trường gạo tiêu thụ nội địa.

Đề cập đến những thách thức trong vấn đề đảm bảo an ninh lương thực và bình ổn thị trường gạo nội địa, TS. Võ Trí Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược thương hiệu và cạnh tranh cho rằng, gạo là mặt hàng chiến lược liên quan đến đời sống cơ bản của người dân, gắn với sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp và nền kinh tế.

Trên thế giới, số lượng quốc gia có thể sản xuất gạo đủ đáp ứng nhu cầu của chính mình và còn xuất khẩu được thì không nhiều. Việt Nam là một trong số đó. Những quốc gia này, không chỉ có trách nhiệm đáp ứng nhu cầu đảm bảo an ninh lương thực của đời sống người dân nước mình, mà còn giữ vai trò, trọng trách lớn hơn thế, ý nghĩa hơn thế đối với thị trường gạo toàn cầu.

Đầu những năm 2000, đặc biệt là năm khủng hoảng lương thực 2008, khối ASEAN+3 từng nhất trí lập ra một cơ chế dự trữ gạo khẩn cấp ASEAN + 3 (APTERR) để cứu trợ lương thực một cách nhanh chóng cho các nước thành viên bị thiên tai tàn phá nặng nề. Mới đây nhất, tại Hội nghị ASEAN hồi tháng 7, Indonesia tiếp tục đề xuất rằng cần đưa ra những cam kết mới nhằm tăng cường cơ chế này.

Song, cơ chế này dường như chưa được quan tâm đúng mức và cũng chưa thể hiện được vai trò rõ ràng. Do đó, trong bối cảnh khó khăn về nguồn cung như hiện tại, cả thế giới đang dõi theo từng hành vi, động thái của các nước xuất khẩu gạo lớn, trong đó có Việt Nam.

Cần nhìn nhận, đây không còn chỉ là vấn đề được mùa được giá của người nông dân, vấn đề kinh doanh có lãi của thương lái, của doanh nghiệp hay điều hành đảm bảo an ninh lương thực của cơ quan quản lý nhà nước chúng ta nữa.

TS. Võ Trí Thành cũng cho rằng, câu chuyện về gạo lớn hơn là một lĩnh vực kinh doanh đơn thuần, hay thậm chí còn lớn hơn việc đảm bảo an ninh lương thực của một quốc gia. Bên cạnh lợi ích kinh tế, xuất khẩu gạo còn là câu chuyện thương hiệu và uy tín quốc gia trong ứng xử với quốc tế, khi Việt Nam là một trong những nước có vai trò quan trọng trong đảm bảo hoạt động hiệu quả của thị trường gạo thế giới, góp phần đảm bảo nguồn cung lương thực ổn định và phát triển bền vững của rất nhiều quốc gia.

“Nhiều bài toán đặt ra ở thời điểm hiện tại, và tôi cho rằng Bộ Công Thương đang nỗ lực hài hòa lợi ích các bên, một mặt trước hết đảm bảo an ninh lương thực trong nước trong mọi tình huống, ổn định thị trường, góp phần kiểm soát lạm phát để ổn định kinh tế vĩ mô; mặt khác vẫn tận dụng cơ hội thúc đẩy xuất khẩu, cân bằng lợi ích kinh doanh giữa các thành phần tham gia thị trường gắn với giữ chất lượng sản phẩm, đảm bảo thương hiệu gạo Việt. Đây là hướng đi đúng, hợp lý. Chúng ta cũng thấy được tầm nhìn của tư lệnh ngành Công Thương trong việc quán triệt quyết liệt những chỉ đạo này”, TS. Võ Trí Thành nhấn mạnh.

Nhiều bài toán đặt ra trong điều hành sản xuất và xuất khẩu gạo

Có thể thấy, song song với những thách thức về câu chuyện xuất khẩu gạo, một trong những vấn đề được quan tâm hiện nay, đó là giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đã tiến sát ngưỡng 620 USD/tấn (mức giá cao kỷ lục), nhưng đâu đó doanh nghiệp vẫn gặp khó trong vấn đề thu mua lúa nhằm đáp ứng các đơn hàng.

Cần có góc nhìn rộng hơn, sâu hơn về câu chuyện xuất khẩu gạo
Một số nước ngừng xuất khẩu gạo khiến áp lực nguồn cung càng lớn

Đi vào câu chuyện này, TS. Võ Trí Thành cho rằng, hiện giá gạo đang tăng mạnh, ẩn chứa đằng sau là 2 lý do chính, đó là do xung đột địa chính trị, làm cho nguồn cung lương thực và các loại nguyên vật liệu đầu vào (cho sản xuất lương thực) bị hạn chế, gián đoạn.

Và lý do thứ hai là do thời tiết cực đoan, với sự xuất hiện của hiện tượng El Nino, nguy cơ giảm sản lượng lương thực nói chung và lúa gạo nói riêng là hiện hữu, vậy nên các quốc gia đang lo lắng cho nguồn cung phục vụ nhu cầu nội địa. Trước những nỗi lo đó, một nhóm ít nước ngừng xuất khẩu như Ấn Độ, UAE… khiến áp lực nguồn cung lại càng lớn và tình hình những ngày tới các trở nên khó dự báo.

Đối với cung ứng nội địa, TS. Võ Trí Thành cho rằng, việc đảm bảo an ninh lương thực cần hiểu đúng theo 2 nghĩa: Đảm bảo có đủ và đảm bảo tiếp cận được. Trong đó, đảm bảo có đủ, tức phải đảm bảo nguồn cung cho người dân, dự trữ ổn định. Để làm được điều này, việc đảm bảo nguồn cung này cần tính toán kỹ lưỡng, vượt trên ngưỡng thông thường, xét đến bối cảnh khó đoán định thời gian tới.

Đảm bảo tiếp cận được, tức người dân phải mua được, với giá bình ổn, tránh để giá tăng cao theo xu hướng chung của thế giới, ảnh hưởng đến lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô.

Việc Bộ Công Thương có công văn khẩn đến các đơn vị, địa phương, Hiệp hội, doanh nghiệp về tăng cường công tác thông tin thị trường, xúc tiến thương mại, phát triển thị trường xuất khẩu gạo và bình ổn thị trường trong nước mới đây tôi cho là một phản ứng chính sách nhanh nhạy trong điều hành. Việc theo dõi sát tình hình giá gạo, kiểm tra, kiểm soát các cơ sở kinh doanh, các kho để kiểm soát nguồn cung, giá bán, ngăn chặn đầu cơ, găm hàng lúc này là hết sức cần thiết.

Được biết, thực hiện chỉ đạo này, các địa phương trên cả nước cũng đang quán triệt công tác bình ổn thị trường đối với mặt hàng gạo rất chặt chẽ. Về cơ bản, giá trong nước ở thời điểm này tất nhiên có tăng, nhưng vẫn ổn định.

Đối với doanh nghiệp, vấn đề của thị trường gạo hiện nay là vấn đề thời điểm. Thời điểm đàm phán, thời điểm ký kết hợp đồng, thời điểm thu mua từ người nông dân… có độ vênh về giá, bởi giá gạo thay đổi từng ngày, và bên nào cũng muốn hưởng lợi lớn nhất trong kinh doanh.

“Để giải quyết bài toán đảm bảo hợp đồng mà các doanh nghiệp đang đối diện, tôi cho rằng cần tăng cường tính linh hoạt trong việc kí kết các hợp đồng, tránh để xảy ra tranh chấp, đánh mất uy tín trên thị trường. Người nông dân, thương lái, doanh nghiệp xuất khẩu hãy tính đến đường dài, đảm bảo thực hiện hợp đồng để giữ được thị trường trong tương lai thông qua nắm chắc mối liên kết dài hạn với các đối tác”, TS. Võ Trí Thành chia sẻ.

Để công tác điều hành xuất khẩu gạo đảm bảo mục tiêu tiêu thụ thóc, gạo hàng hóa, đảm bảo lợi ích của người trồng lúa; cân đối xuất khẩu và tiêu dùng nội địa, đảm bảo dự trữ lưu thông tối thiểu theo quy định; đảm bảo xuất khẩu có hiệu quả, ngày 15/8/2023, Bộ Công Thương đã ban hành Chỉ thị số 07/CT-BCT về tăng cường công tác thông tin thị trường, xúc tiến thương mại, phát triển thị trường xuất khẩu gạo và bình ổn thị trường trong nước.

Tại Chỉ thị, Bộ trưởng Bộ Công Thương yêu cầu các đơn vị, cơ quan chức năng liên quan thuộc Bộ Công Thương, Sở Công Thương các tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương, Hiệp hội Lương thực Việt Nam và thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo tập trung triển khai thực hiện các nhiệm vụ và giải pháp cụ thể.

Đỗ Đạt

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Hà Nội: Danh sách phương tiện bị "phạt nguội" mới nhất tháng 4/2025

Hà Nội: Danh sách phương tiện bị "phạt nguội" mới nhất tháng 4/2025

Phòng Cảnh sát giao thông Hà Nội vừa công bố danh sách các phương tiện vi phạm trật tự an toàn giao thông qua hệ thống camera giám sát trong tháng 4/2025; có 467 lượt phương tiện vi phạm bị phát hiện và xử lý "phạt nguội".
Kiên quyết không để phương tiện không bảo đảm an toàn lưu thông trên đường

Kiên quyết không để phương tiện không bảo đảm an toàn lưu thông trên đường

Thực hiện kế hoạch bảo đảm trật tự, an toàn giao thông và xây dựng văn minh đô thị, thời gian qua, Phòng Cảnh sát giao thông - Công an thành phố Hà Nội đã chỉ đạo các đội Cảnh sát giao thông địa bàn tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát và xử lý nghiêm các phương tiện xe ba bánh tự chế, xe chở hàng cồng kềnh tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn.
Tri ân cán bộ Công đoàn nhân kỷ niệm 30 năm Ngày thành lập Công đoàn quận

Tri ân cán bộ Công đoàn nhân kỷ niệm 30 năm Ngày thành lập Công đoàn quận

Ngày 13/5, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) quận Tây Hồ tổ chức Hội nghị gặp mặt, tri ân cán bộ Công đoàn nhân dịp kỷ niệm 30 năm Ngày thành lập Công đoàn quận Tây Hồ (1995 - 2025).
Hà Nội: Công bố số lượng học sinh đăng ký dự tuyển vào lớp 10 của từng trường

Hà Nội: Công bố số lượng học sinh đăng ký dự tuyển vào lớp 10 của từng trường

Chiều 13/5, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội công bố số lượng học sinh đăng ký dự tuyển vào lớp 10 các trường trung học phổ thông (THPT) công lập không chuyên và chuyên năm học 2025 - 2026.
Doanh nghiệp rất hào hứng chờ đợi Nghị quyết 68-NQ/TW đi vào cuộc sống

Doanh nghiệp rất hào hứng chờ đợi Nghị quyết 68-NQ/TW đi vào cuộc sống

Doanh nghiệp rất kỳ vọng khi thực hiện được đúng Nghị quyết 68-NQ/TW, thì kinh tế tư nhân sẽ trở thành một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế.
Biểu dương gương Phụ nữ Thủ đô tiêu biểu làm theo lời Bác

Biểu dương gương Phụ nữ Thủ đô tiêu biểu làm theo lời Bác

Sáng nay (13/5), Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Hà Nội đã tổ chức Hội nghị biểu dương điển hình tiêu biểu Phụ nữ Thủ đô làm theo lời Bác, giai đoạn 2016 - 2025 và Tổng kết Kế hoạch số 210/KH-UBND của Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội về tuyên truyền, vận động phụ nữ thực hiện Quy tắc ứng xử nơi công cộng trên địa bàn Thành phố, giai đoạn 2022 - 2025.
Từng bước nâng tầm các giá trị di sản

Từng bước nâng tầm các giá trị di sản

Với bề dày hơn 1.000 năm lịch sử, Thủ đô Hà Nội, trung tâm chính trị, kinh tế của cả nước, sở hữu hệ thống di sản phong phú với nhiều công trình kiến trúc, nghệ thuật độc đáo, đậm nét văn hóa truyền thống. Thời gian qua, nhiều di tích đã được đầu tư tu bổ, phát huy giá trị, trở thành điểm đến hấp dẫn du khách. Tuy nhiên, không ít công trình vẫn trong tình trạng xuống cấp, thậm chí đứng trước nguy cơ mai một. Việc bảo tồn và phát huy hiệu quả các giá trị di sản vì thế đang là mối quan tâm lớn, được thể hiện rõ trong Luật Thủ đô năm 2024.

Tin khác

Giá vàng thế giới "lao dốc" sau thông tin Mỹ - Trung đạt thỏa thuận về thuế quan

Giá vàng thế giới "lao dốc" sau thông tin Mỹ - Trung đạt thỏa thuận về thuế quan

Giá vàng thế giới hôm nay rơi thẳng đứng sau thông tin Mỹ - Trung đồng ý giảm mạnh thuế quan trong 90 ngày tới.
Tỷ giá USD hôm nay (13/5): Thế giới và thị trường tự do cùng tăng mạnh

Tỷ giá USD hôm nay (13/5): Thế giới và thị trường tự do cùng tăng mạnh

Hôm nay 13/5, tỷ giá trung tâm VND với đồng USD tại Ngân hàng Nhà nước công bố mức 24.945 VND/USD, giảm 9 VND. Trên thị trường Mỹ, chỉ số US Dollar Index (DXY) đứng ở mức 101,78 điểm, tăng 1,44%.
Giá xăng dầu hôm nay (13/5): Giá dầu thế giới bật tăng mạnh

Giá xăng dầu hôm nay (13/5): Giá dầu thế giới bật tăng mạnh

Hôm nay (13/5), giá dầu thế giới bật tăng mạnh, sau khi Mỹ và Trung Quốc tuyên bố sẽ giảm bớt một số biện pháp thuế quan, làm dấy lên hy vọng về khả năng chấm dứt cuộc chiến thương mại giữa hai quốc gia tiêu thụ dầu thô lớn nhất thế giới. Cụ thể, giá dầu Brent ở mốc 65,37 USD/thùng, tăng 2,28%, giá dầu WTI ở mốc 62,49 USD/thùng, tăng 2,39%.
Hôm nay (13/5): Giá vàng trong nước đang giảm rất mạnh

Hôm nay (13/5): Giá vàng trong nước đang giảm rất mạnh

Giá vàng hôm nay (13/5): Giá vàng trong nước đang giảm mạnh, giá vàng miếng giảm tới gần 3 triệu đồng.
Giá xăng dầu hôm nay (12/5): Dầu thế giới vẫn tiếp tục leo dốc

Giá xăng dầu hôm nay (12/5): Dầu thế giới vẫn tiếp tục leo dốc

Hôm nay (12/5), giá dầu thế giới vẫn tiếp đà leo dốc do thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và Anh là nguyên nhân tác động tới giá dầu thô trong tuần qua. Cụ thể, giá dầu Brent ở mốc 63,88 USD/thùng, tăng 1,70%, giá dầu WTI ở mốc 61,06 USD/thùng, tăng 1,85% (tương đương tăng 1,11 USD/thùng).
Tỷ giá USD hôm nay (12/5): Giá bán USD cao nhất đạt 26.198 đồng/USD

Tỷ giá USD hôm nay (12/5): Giá bán USD cao nhất đạt 26.198 đồng/USD

Tỷ giá USD hôm nay (12/5): Ngân hàng Nhà nước công bố tỷ giá trung tâm của đồng Việt Nam với USD hiện ở mức 24.951 đồng.
Giá vàng hôm nay (12/5): Ổn định ở cả trong nước và thế giới

Giá vàng hôm nay (12/5): Ổn định ở cả trong nước và thế giới

Sáng nay (12/5), giá vàng trong nước và thế giới tương đối ổn định. Theo đó, vàng miếng SJC tiếp tục duy trì ở mức 122 triệu đồng/lượng, vàng nhẫn cao nhất ở mức 120 triệu đồng/lượng.
Dự báo giá vàng có thể giảm vào tuần tới

Dự báo giá vàng có thể giảm vào tuần tới

Chuyên gia cảnh báo giá có thể giảm về vùng 3.000 USD/ounce nếu đàm phán Mỹ - Trung tiến triển tốt.
Dự báo đồng USD tuần tới chịu áp lực lớn từ chính sách thuế quan của Mỹ

Dự báo đồng USD tuần tới chịu áp lực lớn từ chính sách thuế quan của Mỹ

Giới phân tích dự báo đồng USD sẽ được hỗ trợ tuần tới, nhờ kỳ vọng Mỹ giảm thuế quan sau thỏa thuận thương mại Mỹ - Anh vừa đạt được.
Dự báo bất ngờ về giá xăng dầu tuần tới

Dự báo bất ngờ về giá xăng dầu tuần tới

Giá dầu thế giới ghi nhận tuần tăng hơn 4%. Giá xăng dầu trong nước đã lập cú đúp giảm trong tuần này. Chuyên gia dự báo trong kỳ điều hành giá tới, giá xăng dầu có thể sẽ được điều chỉnh trái chiều theo hướng xăng tăng, dầu giảm.
Xem thêm
Phiên bản di động