--> -->

Băn khoăn 6 tác phẩm bắt buộc trong môn ngữ văn mới

Câu hỏi đặt ra là: Vì sao lại có quy định tác phẩm bắt buộc? Dựa vào đâu và vì sao lại chỉ chọn sáu tác phẩm này?
ban khoan 6 tac pham bat buoc trong mon ngu van moi Chương trình giáo dục mới: Bỏ kiến thức thừa, xóa nội dung lắt léo
ban khoan 6 tac pham bat buoc trong mon ngu van moi Chậm nhất 2020 phải áp dụng chương trình, sách giáo khoa mới
ban khoan 6 tac pham bat buoc trong mon ngu van moi Sẽ có bộ sách giáo khoa VNEN theo chương trình giáo dục mới

Dự thảo chương trình ngữ văn mới có những điểm khác biệt so với chương trình hiện hành. Một trong những điểm khác biệt ấy là chương trình chỉ quy định học bắt buộc đối với sáu tác phẩm có vị trí đặc biệt. Sáu tác phẩm bắt buộc là Nam quốc sơn hà (tương truyền của Lý Thường Kiệt), Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn, Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi, Truyện Kiều của Nguyễn Du, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc của Nguyễn Đình Chiểu, Tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh.

Tất cả văn bản còn lại, trong đó có nhiều tác phẩm trước đây từng có trong chương trình-SGK sẽ được đưa vào phụ lục để các tác giả SGK và giáo viên tham khảo hình dung ra về thể loại, đề tài, độ khó, sự phù hợp về tâm lý lứa tuổi… Từ đó chủ động lựa chọn văn bản cho SGK và việc dạy học để hình thành và phát triển cho học sinh năng lực đọc với nhiều ngữ liệu đa dạng khác nhau; từ đọc có hướng dẫn trên lớp đến đọc mở rộng và tự đọc, tự học suốt đời.

Câu hỏi đặt ra là: Vì sao lại có quy định tác phẩm bắt buộc? Dựa vào đâu và vì sao lại chỉ chọn sáu tác phẩm này?

Bắt buộc nhưng không phải là duy nhất

PGS Đỗ Ngọc Thống, chủ biên chương trình môn ngữ văn, đã có những lý giải cụ thể như sau:

Quy định học bắt buộc sáu tác phẩm này không có nghĩa là toàn bộ chương trình chỉ dạy sáu tác phẩm đó và cũng không phải là tất cả tác phẩm khác (không bắt buộc) chỉ là tác phẩm đọc thêm. Sở dĩ có quy định bắt buộc một số tác phẩm vì xuất phát từ yêu cầu của việc đổi mới chương trình theo định hướng phát triển năng lực; một mặt cần thiết kế một chương trình mở, để vận dụng linh hoạt, mềm dẻo; mặt khác cần phải trang bị cho học sinh một số kiến thức cơ bản, cốt lõi của học vấn phổ thông.

Như thế cần dạy cho học sinh cách đọc, phương pháp đọc để các em dần dần có thể tự đọc và học suốt đời; chứ không chỉ chú ý dạy vào một số tác phẩm cụ thể, học tác phẩm nào chỉ biết tác phẩm ấy. Cũng vì vậy, cần thiết kế chương trình theo hướng dạy cho học sinh cách đọc các thể loại văn học và các kiểu loại văn bản khác (văn bản thông tin và văn bản nghị luận). Thông qua các tác phẩm tiêu biểu của các thể loại văn học ấy mà hình thành cách đọc. Đấy chính là lý do chương trình được thiết kế theo hướng lựa chọn các thể loại lớn (thơ, truyện, ký, kịch) chứ không theo trục lịch sử văn học như trước đây. Cụ thể hơn, cần thiết kế chương trình theo hướng mở, lấy tiêu chí là các thể loại văn học, từ đó lựa chọn một số văn bản, tác phẩm tiêu biểu để dạy và học.

ban khoan 6 tac pham bat buoc trong mon ngu van moi
Nhiều ý kiến băn khoăn về dự thảo chương trình môn ngữ văn mới.

Giải pháp mới được xác định là bên cạnh việc chỉ gợi ý một số văn bản tiêu biểu cho các thể loại văn học, dành quyền chủ động, sáng tạo cho các tác giả SGK và giáo viên thì cần quy định một số tác phẩm bắt buộc; coi đó là một trong những yêu cầu của kiến thức cơ bản, cốt lõi mà học sinh tốt nghiệp phổ thông phải có. Giải pháp này cũng được chương trình nhiều nước phát triển áp dụng. Một số chương trình môn học này ở những nước dùng tiếng Anh yêu cầu bắt buộc phải học một vài vở kịch của Shakespeare là vì thế.

Có thể thấy điểm chung xuyên suốt của sáu tác phẩm bắt buộc là tinh thần dân tộc, tinh thần yêu nước, ý thức về chủ quyền lãnh thổ và tính nhân văn. Đó cũng là những áng văn tiêu biểu cho hình thức các thể loại, mang nhiều giá trị đặc sắc của lịch sử văn học dân tộc; tư tưởng của các tác phẩm này vẫn có ảnh hưởng sâu sắc và hiện vẫn truyền được cảm hứng cho giới trẻ.

Có người băn khoăn trong sáu tác phẩm ấy thì phần lớn đã thuộc về đề tài yêu nước và mang cảm hứng sử thi… “Vậy học sinh tìm đâu cái đời thường bình dị, nhọc nhằn, đa đoan đa diện của cuộc sống nhân sinh thế sự, tìm đâu con người cá nhân với cả vẻ đẹp, góc tối khuất và những nỗi đau?”. Chúng tôi thấy nếu chương trình chỉ học mỗi sáu tác phẩm này thì đúng đây là một điểm cần băn khoăn. Nhưng như đã nói với hơn 4.000 giờ ngữ văn, SGK và giáo viên sẽ phải giới thiệu thêm rất nhiều văn bản, gấp rất nhiều lần sáu tác phẩm này, vì thế không thiếu những tác phẩm nhằm đáp ứng yêu cầu đời thường ấy, cái yêu cầu mà chỉ có ở văn học Việt Nam sau năm 1986. Ngoài ra cần khẳng định cảm hứng yêu nước là cảm hứng chủ đạo, đáng được đề cao.

“Tất nhiên đây cũng chỉ mới là dự thảo. Chương trình còn đăng tải, xin ý kiến của công luận và sau đó phải được Hội đồng thẩm định quốc gia xem xét, chấp nhận thì mới được bộ trưởng Bộ GD&ĐT ban hành chính thức để thực hiện. Về các tác phẩm bắt buộc, chúng tôi rất mong bạn đọc suy nghĩ, góp ý, đề xuất thêm bớt các tác phẩm cụ thể cùng với lý do có sức thuyết phục để giúp ban soạn thảo hoàn thiện được chương trình ngữ văn trong thời gian tới” - PGS Đỗ Ngọc Thống đề nghị.

Sáu tác phẩm bắt buộc vừa thừa vừa thiếu!

Trao đổi, góp ý trên Bigschool.vn, cô giáo Phan Thanh Vân, Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng, TP Vinh, Nghệ An, chia sẻ cô tán thành với định hướng cấu trúc chương trình môn ngữ văn mới gồm hai phần: Bắt buộc và tự chọn. Điều này giúp cho giáo viên có cơ hội lựa chọn những tác phẩm mình tâm đắc để dạy. Tuy nhiên, bất cập dễ nhận thấy là tính chất không đồng đều về năng lực chuyên môn, kỹ năng sư phạm, quan điểm dạy học... của giáo viên ở các vùng miền khác nhau sẽ dẫn đến chất lượng dạy học không đồng đều và không đạt được mục đích của môn học như định hướng đã nêu trong dự thảo. “Việc lựa chọn sáu tác phẩm bắt buộc trong chương trình môn ngữ văn THPT cần được xem xét dựa trên tiêu chí phát triển năng lực, phẩm chất cho học sinh và theo định hướng đổi mới căn bản toàn diện giáo dục Việt Nam trong thời kỳ mới. Điều mà nhiều giáo viên chúng tôi băn khoăn ở đây là ban dự thảo chương trình dựa vào cơ sở khoa học nào để lựa chọn sáu tác phẩm BẮT BUỘC mà không phải là năm, bảy hay 10 tác phẩm? Việc lựa chọn sáu văn bản bắt buộc vừa thừa lại vừa thiếu: Có đến 5/6 văn bản thuộc cảm hứng yêu nước, chỉ một văn bản mang cảm hứng nhân đạo; trong sáu văn bản có tới ba văn bản thuộc thể văn chính luận, trong đó có năm văn bản viết theo thi pháp truyền thống; cả sáu văn bản đều thuộc giai đoạn từ thế kỷ X đến năm 1945. Như vậy, phần tác phẩm bắt buộc thiếu hẳn mảng văn học hiện đại và cảm hứng thế sự đời tư.

Về phương diện thể loại, những tác phẩm thuộc thể loại văn học hiện đại như truyện ngắn, tiểu thuyết, thơ tự do, chính kịch không có trong chương trình bắt buộc” - cô Vân nhận xét.

Nhận xét về chương trình ngữ văn mới, TS Trịnh Thu Tuyết (nguyên giáo viên ngữ văn Trường THPT Chu Văn An, Hà Nội) cũng chia sẻ đó là hướng đi mới, khắc phục được tình trạng học vẹt, học theo văn mẫu, chú trọng phát triển kỹ năng đọc, viết, nói và nghe, kỹ năng đọc hiểu, kỹ năng tạo lập, thực hành, vận dụng văn bản. “Quan sát sáu tác phẩm bắt buộc trong dự thảo chương trình ngữ văn mới, có thể thấy nội dung tư tưởng, cảm hứng chủ đạo, đặc trưng thể loại hình như chưa thật cân đối?... Trừ Truyện Kiều, năm tác phẩm còn lại đều phản ánh tinh thần quật cường, bất khuất, ý chí độc lập tự chủ của dân tộc Việt trong và sau những cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại. Yếu tố thời đại cũng đặt ra khi ngoại trừ Tuyên ngôn độc lập năm 1945, còn tất cả đều thuộc văn học Trung đại. Đành rằng còn rất nhiều tác phẩm đưa vào chương trình tự chọn, tuy nhiên nên chăng phác họa gương mặt tinh thần của dân tộc đầy đặn hơn ngay trong những nét khái lược nhất của các tác phẩm bắt buộc?” - TS Tuyết nhận xét thêm.

Theo một số giáo viên ngữ văn trung học, việc đưa sáu tác phẩm văn học vào chương trình ngữ văn mới như đã dự kiến là hoàn toàn hợp lý. Tuy nhiên, trong sáu tác phẩm thì chỉ có Tuyên ngôn độc lập là thuộc thời hiện đại còn lại là Trung đại. Do đó, ngoài khích lệ truyền thống yêu nước, chương trình SGK cần đến những cái nhìn đa diện và gần gũi với hiện thực cuộc sống.

Theo T.N/Pháp luật Tp HCM

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Truy tìm nguồn gốc lô sản phẩm thuốc trị hen suyễn giả

Truy tìm nguồn gốc lô sản phẩm thuốc trị hen suyễn giả

Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) vừa phát hiện thuốc giả Theophylline Extended Release Tablets 200mg (Theophylin 200mg), một loại thuốc điều trị hen suyễn không đạt chỉ tiêu theo định lượng ghi trên nhãn.
Dự báo mưa lớn diện rộng ở Hà Nội, cảnh báo thời tiết nguy hiểm từ chiều 29/5

Dự báo mưa lớn diện rộng ở Hà Nội, cảnh báo thời tiết nguy hiểm từ chiều 29/5

Chiều tối nay (29/5), Hà Nội và các tỉnh miền Bắc sẽ bước vào một đợt mưa lớn diện rộng, kèm theo các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như dông, lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh. Đây là đợt thời tiết phức tạp đầu tiên trong mùa mưa năm nay, đánh dấu thời điểm chuyển mùa rõ nét, đặt ra yêu cầu cao về chủ động ứng phó từ người dân và các cấp chính quyền.
Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh đối thoại với công nhân

Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh đối thoại với công nhân

Qua nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của công nhân lao động, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh yêu cầu các sở, ngành giao cho các đầu mối, phối hợp với LĐLĐ Thành phố trả lời, xử lý ngay ý kiến rất “trúng và đúng” của người lao động.
Đoàn viên Nghiệp đoàn Lái xe ô tô công nghệ Hà Nội được quan tâm, chăm lo

Đoàn viên Nghiệp đoàn Lái xe ô tô công nghệ Hà Nội được quan tâm, chăm lo

Tối 28/5, Nghiệp đoàn tổ chức kỷ niệm 3 năm ngày thành lập. Đáng chú ý, trong suốt thời gian qua, hoạt động chăm lo cho đoàn viên Nghiệp đoàn đã có nhiều đổi mới, sáng tạo và đi vào chiều sâu, qua đó thu hút đông đảo người lao động hoạt động trong lĩnh vực lái xe ô tô công nghệ gia nhập.
LĐLĐ huyện Ứng Hòa: Khẳng định vai trò nòng cốt, vì quyền lợi đoàn viên

LĐLĐ huyện Ứng Hòa: Khẳng định vai trò nòng cốt, vì quyền lợi đoàn viên

Mới đây, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) huyện Ứng Hòa đã tổ chức Hội nghị sơ kết phong trào công nhân, viên chức, lao động (CNVCLĐ) và hoạt động công đoàn 6 tháng đầu năm 2025; đồng thời tổng kết hoạt động công đoàn khối Giáo dục năm học 2024 - 2025. Hội nghị là dịp để đánh giá những kết quả đạt được, rút ra bài học kinh nghiệm và đề ra phương hướng nhiệm vụ cho thời gian tới, góp phần xây dựng tổ chức Công đoàn ngày càng vững mạnh.
Nơi ươm mầm hạnh phúc và chất lượng giáo dục

Nơi ươm mầm hạnh phúc và chất lượng giáo dục

Trong bối cảnh ngành Giáo dục đang có những đổi mới sâu rộng, vai trò của tổ chức Công đoàn tại các cơ sở giáo dục ngày càng trở nên quan trọng. Tại Trường Mầm non Minh Đức, Công đoàn cơ sở không chỉ là cầu nối giữa cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, mà còn là "mái nhà chung yêu thương", nơi chăm lo đời sống vật chất, tinh thần và bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của 42 đoàn viên, những người góp phần không nhỏ vào thành tích đáng tự hào của nhà trường.
Giá vàng liên tục giảm

Giá vàng liên tục giảm

Sáng nay (29/5), giá vàng giảm mạnh trên cả thị trường thế giới và trong nước. Các doanh nghiệp kinh doanh vàng liên tục điều chỉnh giá trong phiên giao dịch sáng nay.

Tin khác

Nơi ươm mầm hạnh phúc và chất lượng giáo dục

Nơi ươm mầm hạnh phúc và chất lượng giáo dục

Trong bối cảnh ngành Giáo dục đang có những đổi mới sâu rộng, vai trò của tổ chức Công đoàn tại các cơ sở giáo dục ngày càng trở nên quan trọng. Tại Trường Mầm non Minh Đức, Công đoàn cơ sở không chỉ là cầu nối giữa cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, mà còn là "mái nhà chung yêu thương", nơi chăm lo đời sống vật chất, tinh thần và bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của 42 đoàn viên, những người góp phần không nhỏ vào thành tích đáng tự hào của nhà trường.
Áp lực thi vào lớp 10 trường công ở Hà Nội: Cô trò và phụ huynh cùng dốc hết sức

Áp lực thi vào lớp 10 trường công ở Hà Nội: Cô trò và phụ huynh cùng dốc hết sức

Chỉ còn vài ngày nữa thôi là các em học sinh sẽ bước vào kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm học 2025 - 2026. Đây là thời điểm các thí sinh đang dốc hết sức ôn tập để chuẩn bị cho kỳ thi được đánh giá là "căng thẳng hơn cả thi đại học”.
Tăng cường bảo đảm an ninh trật tự, an toàn trường học

Tăng cường bảo đảm an ninh trật tự, an toàn trường học

Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) vừa có Công văn số 2470/BGDĐT-HSSV gửi các Sở GD&ĐT cùng các cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp và Trường Hữu nghị 80, Trường Hữu nghị T78 về việc đẩy mạnh công tác bảo đảm an ninh trật tự, phòng ngừa tội phạm, phòng chống vi phạm pháp luật năm 2025.
Tạo điều kiện thuận lợi nhất cho thí sinh dự thi tốt nghiệp THPT

Tạo điều kiện thuận lợi nhất cho thí sinh dự thi tốt nghiệp THPT

Ngày 27/5, Đảng ủy Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) có Công văn số 113-CV/ĐU gửi Ban Thường vụ các Tỉnh ủy, Thành ủy trực thuộc Trung ương về việc tổ chức kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) năm 2025.
6/6 học sinh đoạt Huy chương tại Olympic Tin học Châu Á - Thái Bình Dương

6/6 học sinh đoạt Huy chương tại Olympic Tin học Châu Á - Thái Bình Dương

Thông tin từ Bộ Giáo dục và Đào tạo, tham dự kỳ thi Olympic Tin học Châu Á - Thái Bình Dương (APIO) năm 2025, 6/6 học sinh Việt Nam tham gia xét giải đều đoạt Huy chương với 1 Huy chương Vàng, 2 Huy chương Bạc và 3 Huy chương Đồng.
Học sinh tham dự ISEF 2025 được miễn thi tốt nghiệp THPT và ưu tiên xét tuyển thẳng vào đại học, cao đẳng

Học sinh tham dự ISEF 2025 được miễn thi tốt nghiệp THPT và ưu tiên xét tuyển thẳng vào đại học, cao đẳng

11 học sinh lớp 12 tham gia Hội thi nghiên cứu khoa học kỹ thuật quốc tế năm 2025 (ISEF 2025) được miễn thi trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) và ưu tiên xét tuyển thẳng vào đại học, cao đẳng năm 2025.
Đề xuất giao Sở GD&ĐT toàn quyền quản lý đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục

Đề xuất giao Sở GD&ĐT toàn quyền quản lý đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục

Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đề xuất giao Sở GD&ĐT toàn quyền quản lý đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục, bao gồm: Tuyển dụng, sử dụng, bổ nhiệm, đào tạo, đánh giá, điều động - thống nhất toàn tỉnh.
Học sinh cần rà soát kỹ thông tin trên Phiếu báo dự thi vào lớp 10

Học sinh cần rà soát kỹ thông tin trên Phiếu báo dự thi vào lớp 10

Để tránh nhầm lẫn, sai sót, sau khi nhận Phiếu báo dự thi vào lớp 10 trung học phổ thông (THPT) năm học 2025 - 2026, học sinh cần kiểm tra toàn bộ thông tin in trên Phiếu.
Hơn 2000 thí sinh giành 140 "vé” vào lớp 10 Trường THPT chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn

Hơn 2000 thí sinh giành 140 "vé” vào lớp 10 Trường THPT chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn

Trong hai ngày 24 - 25/5, hơn 2.000 thí sinh từ các tỉnh, thành phố đổ về Hà Nội để cạnh tranh 140 chỉ tiêu lớp 10 vào các khối chuyên: Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí của Trường Trung học phổ thông (THPT) chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.
Ngày 24/5 bắt đầu nhận hồ sơ xét tuyển lớp 1 và lớp 6 tại TP.HCM

Ngày 24/5 bắt đầu nhận hồ sơ xét tuyển lớp 1 và lớp 6 tại TP.HCM

Ngày mai (24/5) cho đến ngày 29/5, các trường đặc thù, các trường "nóng" ở Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) sẽ nhận hồ sơ xét tuyển đầu cấp lớp 1 và lớp 6.
Xem thêm
Phiên bản di động