Trưng cầu ý dân là thể hiện quyền cơ bản của công dân

	Vì sao chất lượng giáo dục đào tạo chưa cao ?
	Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XIII: Bao giờ mới hết đi vay?
	Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XIII: Nên đưa cả thu quỹ vào luật

Với quy định các cuộc trưng cầu ý dân được thực hiện trên phạm vi cả nước để phù hợp với quy định của Hiến pháp, một số đại biểu cho rằng, những vấn đề ở tầm quốc gia mới đưa ra để toàn dân quyết định, còn những vấn đề mang tính địa phương hoặc khu vực thì áp dụng hình thức lấy ý kiến nhân dân là phù hợp. Bởi các vấn đề liên quan đến đời sống nhân dân ở một số địa phương hoặc vùng lãnh thổ nhất định, hiện pháp luật đã quy định cơ chế bảo đảm có sự tham gia ý kiến của người dân trực tiếp chịu tác động.

ĐB Trần Ngọc Vinh (Hải Phòng) cho rằng, việc đưa ra trưng cầu ý dân phải là những vấn đề có ý nghĩa ở tầm quốc gia, đưa ra để toàn thể nhân dân quyết định. Còn những vấn đề mang tính địa phương hoặc khu vực thì áp dụng hình thức lấy ý kiến nhân dân trước khi cơ quan có thẩm quyền quyết định. Trong khi trưng cầu ý dân được tổ chức với quy trình, thủ tục chặt chẽ, kết quả có giá trị quyết định, thì hình thức tổ chức lấy ý kiến nhân dân được tổ chức một cách đơn giản, có khi chỉ bằng 1 cuộc họp mà số lượng người dự họp không được quy định có đủ số đông đại diện hay không.

Cùng với đó, tỷ lệ % lựa chọn phương án bao nhiêu đều không được chú trọng, kết quả không có giá trị quyết định mà chỉ là những thông tin tham khảo, còn quyền quyết định thuộc về các cơ quan có thẩm quyền. Như vậy là không công bằng và quyền thực thi dân chủ trực tiếp của người dân ở địa phương không được coi trọng dù vấn đề được đặt ra có thể là sống còn, búc xúc của địa phương, khu vực như sự an toàn của hồ đập thủy điện, thủy lợi, an toàn hạt nhân, ô nhiễm môi trường nghiêm trọng… Từ những phân tích trên, đại biểu Trần Ngọc Vinh đề nghị phạm vi trưng cầu ý dân được thực hiện ở cả tầm quốc gia và địa phương.

Theo ĐB Nguyễn Thanh Thụy, ngoài quy định trưng cầu ý dân được thực hiện trên phạm vi toàn quốc như điều 7 dự thảo luật, đề nghị cần có quy định mở theo hướng trong trường hợp cần thiết QH quyết định trưng cầu ý dân ở một hoặc một số tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Đại biểu Thanh Thụy cho rằng, quyết định như vậy là cần thiết, tạo sự thuận lợi cho nhân dân ở các địa phương, tránh lãng phí và bảo đảm tính hiệu quả khi vấn đề chỉ liên quan, tác động trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân ở địa phương đó. Kết quả trưng cầu ý dân trong trường hợp này phản ánh đúng nguyện vọng mong muốn của người dân địa phương đối với chính sách của Nhà nước, đồng thời phản ánh đúng bản chất của trưng cầu ý dân là phải bảo đảm chủ trương, chính sách của Nhà nước, xuất phát từ người dân và hợp với lòng dân. Trên tinh thần đó, các đại biểu đề nghị đối với những vấn đề quốc kê dân sinh cần phải tiến hành trưng cầu dân ý ở cấp quốc gia hoặc cấp địa phương.

Hà Lê