-->

Sức sống mới ở làng múa rối nước Đào Thục

(LĐTĐ) Làng Đào Thục (xã Thụy Lâm, huyện Đông Anh, Hà Nội) vốn được biết đến như cái nôi của nghệ thuật múa rối xứ kinh kỳ với lịch sử khoảng 300 năm. Nhiều năm trở lại đây, bằng những đổi mới hiệu quả và hình thức quảng bá đa dạng, múa rối nước Đào Thục đang ngày càng phát triển và đến gần hơn với bạn bè quốc tế.
suc song moi o lang mua roi nuoc dao thuc Nhà hát Múa rối Thăng Long - "Địa chỉ đỏ" giữ hồn văn hoá dân tộc
suc song moi o lang mua roi nuoc dao thuc Nhọc nhằn đời diễn rối nước
suc song moi o lang mua roi nuoc dao thuc Độc đáo rối nước Đào Thục

Nơi lưu giữ tinh hoa nghệ thuật rối nước

Cách trung tâm thành phố Hà Nội gần 20 ki-lô-mét nằm men theo đê sông Cà Lồ, làng Đào Thục là nơi sản sinh ra những nghệ nhân múa rối tài ba, lưu giữ bề dày văn hóa truyền thống của đất nước. Theo lịch sử ghi lại, nghề múa rối nước xuất hiện tại làng vào thời vua Lê Dụ Tông (1706 – 1729), là sự kết tinh từ quá trình sáng tạo, lao động của người nông dân gắn liền với nghề trồng lúa nước ở đồng bằng Bắc Bộ.

suc song moi o lang mua roi nuoc dao thuc
Những năm gần đây múa rối nước Đào Thục thu hút được sự yêu thích của đông đảo du khách trong và ngoài nước

Nghệ thuật múa rối nước Đào Thục lấy mặt nước làm sân khấu, thông thường mỗi vở diễn sẽ được thể hiện ở thủy đình. Những nghệ nhân của phường múa rối nước Đào Thục là những người nông dân, những người thợ thủ công đã gắn bó lâu dài với bộ môn nghệ thuật truyền thống của địa phương. Họ điều khiển con rối bằng sự tinh tế, công phu và phối hợp nhịp nhàng giữa người điều khiển rối với diễn viên hát, nhạc công để tạo nên hấp dẫn.

Rối nước Đào Thục vốn nổi tiếng với hơn 20 tích trò, là những vở rối cổ, bắt nguồn từ công việc đồng áng của cư dân nông nghiệp như cấy lúa, chăn trâu, câu cá, các trò chơi dân gian như đánh đu,… Khác với múa rối nước ở những nơi khác, rối nước Đào Thục có những nét đặc trưng riêng. Nhân vật chú Tễu – vốn là linh hồn trong các tiết mục rối nước được người dân Đào Thục gọi là “Ba Khí giáo trò”. Anh Ba Khí của Đào Thục được chế tác hình ảnh một nhân vật chân thực hơn, không còn là nhân vật chú tễu tay cầm quạt mo nữa. Đặc biệt anh Ba Khí không có màn chào hỏi mà khai màn bằng tiết mục “đốt pháo bật cờ”.

Đặc biệt trong năm 2018, phường múa rối nước Đào Thục đã đón khoảng 400 đại biểu Việt Nam và quốc tế là các Đại sứ, phu nhân, phu quân, đại diện các cơ quan ngoại giao, các tổ chức quốc tế, tổ chức phi chính phủ nước ngoài tại Việt Nam đến xem các tiết mục múa rối nước truyền thống ngay tại thủy đình của làng. Ngạc nhiên, rồi thán phục là cảm giác chung của những người nước ngoài lần đầu tiếp cận với bộ môn nghệ thuật này.

Một điểm khác nữa là rối nước Đào Thục đi theo các trò, tích trò thay vì dàn dựng thành các vở rối như ở các phường múa rối khác. Mỗi tích trò của múa rối nước Đào Thục kéo dài khoảng 5-10 phút, trò này gối lên trò kia, không có giới thiệu xen nhau. Cho đến tận bây giờ, múa rối nước Đào Thục vẫn còn giữ gìn những tiết mục từ xa xưa truyền lại như: “Trâu đi cày”; “Lên võng xuống ngựa”; “Tễu bắt ác”; “Đánh cáo bắt vịt”,…

Không chỉ bó buộc trong những vở múa rối cũ, nghệ nhân nơi đây còn sáng tạo một số tiết mục gắn với hơi thở đương đại như: “Hà Nội 12 ngày đêm Điện Biên Phủ trên không”. Là nghề truyền thống của ông cha, cộng với sự đam mê của các thành viên nên phường rối Đào Thục đã để lại những ấn tượng độc đáo trong lòng người xem. Họ đã được ghi nhận qua hàng chục huy chương, bằng khen, giấy khen qua các cuộc thi và các chuyến lưu diễn ở khắp nơi trong và ngoài nước.

Từ con rối vô tri vô giác, bằng tài năng và nhiệt huyết, các nghệ nhân phường rối Đào Thục thổi vào đó thành những nhân vật sinh động có hồn, kể lại những câu chuyện xa xưa hay giảng dạy về những bài học hiện tại.

Mở lối cho rối nước phát triển

Từ ngày ra đời đến nay, rối nước làng Đào Thục cũng đã trải qua nhiều biến cố, có lúc hưng lúc thịnh, có thời điểm phải dừng hẳn. Thậm chí bộ môn nghệ thuật này cũng đã từng phải đối mặt với nguy cơ bị mai mai một, không có người xem và mỗi năm chỉ biểu diễn vài bận khi có hội làng. Tuy nhiên những năm gần đây, rối nước Đào Thục nhận được sự quan tâm của các cấp chính quyền, đặc biệt là sự tự đổi mới, không ngừng nỗ lực, sáng tạo làm cho rối nước Đào Thục được duy trì và ngày càng phát triển.

Đến thời điểm này, Đào Thục là phường rối dân gian hiếm hoi trên địa bàn thành phố Hà Nội phục vụ khách một cách khá chuyên nghiệp. Không chỉ chuyên nghiệp hơn trong biểu diễn mà còn chuyên nghiệp trong cách khai thác du lịch. Phường rối Đào Thục đã mở rộng liên kết với trên 10 công ty du lịch trong và ngoài nước để quảng bá trên các kênh truyền hình, website du lịch, văn hóa, mạng xã hội... và đưa du khách về làng xem biểu diễn rối nước, mở lớp cho học sinh tham gia trải nghiệm. Bất kỳ khi nào có khách yêu cầu, phường rối Đào Thục sẽ phục vụ biểu diễn.

Đến đây, khách du lịch được tham quan buồng trò, tập điều khiển quân rối, trải nghiệm hoạt động làm quân rối, mua đồ lưu niệm là những quân rối gỗ, gốc tre được điêu khắc nghệ thuật. Bên cạnh công việc đồng áng, việc biểu diễn phục vụ du khách cũng góp phần ổn định cuộc sống của các nghệ nhân của làng. Đối với mỗi nhóm khách từ 3 đến 4 người, một nghệ nhân nhận được thù lao là 90 nghìn đồng. Còn đối với những đoàn khách đông, một nghệ nhân nhận được thù lao từ 200-300 ngàn đồng.

suc song moi o lang mua roi nuoc dao thuc

Kể về bước đột phá của phường rối nước Đào Thục bắt đầu từ năm 2007, anh Nguyễn Thế Nghị, Trưởng phường rối nước Đào Thục nhớ lại: “Tôi là một trong những người tiên phong tìm hướng đi cho rối nước Đào Thục. Khi nhận ra rối nước quê mình có nguy cơ mai một tôi thấy rất lo. Để duy trì được những buổi biểu diễn và tăng thu nhập cho nghệ nhân chỉ có cách giới thiệu hình ảnh của làng. Tôi cùng một số anh em trẻ trong làng nghĩ cách in tờ rơi, rồi tìm các công ty du lịch chào hàng. Lúc đó chỉ nghĩ rằng thay vì chờ người ta biết đến chi bằng mình tự tìm hướng đi cho riêng mình”.

Nhờ lối đi đúng hướng đó, rối nước Đào Thục được biết đến rộng rãi, cứ thế những buổi biểu diễn cứ thế tăng dần, khách đến xem tăng dần lên đến vài suất diễn mỗi tuần. Theo anh Nguyễn Thế Nghị, năm 2018 vừa qua, phường múa rối nước Đào Thục đã đón hơn 5000 lượt khách đến xem biểu diễn, dự kiến trong năm 2019 là 6000 người. Đặc biệt, lượng khách nước ngoài đến với Đào Thục chiếm khoảng 60% tổng lượng khách.

Đặc biệt trong năm 2018, phường múa rối nước Đào Thục đã đón khoảng 400 đại biểu Việt Nam và quốc tế là các Đại sứ, phu nhân, phu quân, đại diện các cơ quan ngoại giao, các tổ chức quốc tế, tổ chức phi chính phủ nước ngoài tại Việt Nam đến xem các tiết mục múa rối nước truyền thống ngay tại thủy đình của làng. Ngạc nhiên, rồi thán phục là cảm giác chung của những người nước ngoài lần đầu tiếp cận với bộ môn nghệ thuật này.

Nhờ sự phát triển của du lịch, sự quan tâm của du khách, những nghệ nhân múa rối nước cũng bắt đầu chú trọng vào đổi mới nội dung, tạo ra những tiết mục mới lạ, làm cho nó trở nên thú vị, và sáng tạo con rối đẹp mắt hơn để phù hợp với thị hiếu. Bên cạnh đó, lịch diễn dày đặc phục vụ bà con, du khách gần xa lại chính là một động lực để phường thu hút được nhiều thanh niên trẻ trong làng theo nghề.

Cùng với 35 nghệ nhân biểu diễn múa rối nước thường xuyên, trong 3 năm trở lại đây, làng có đến 20 thanh niên, các bạn trẻ tham gia khóa bồi dưỡng về du lịch cho cộng đồng dân cư đặc biệt là học về múa rối nước. Hoạt động này hướng tới mục tiêu gìn giữ, phát huy giá trị nghệ thuật, đẩy mạnh quảng bá, giới thiệu để đông đảo du khách trong nước và ngoài nước tới tham quan, thưởng thức các sản phẩm du lịch của địa phương, góp phần vào sự phát triển của ngành du lịch Thủ đô.

“Trải qua hàng trăm năm, chúng tôi luôn tự hào người dân Đào Thục vẫn lưu giữ được nghề rối nước như báu vật của làng. Để nghề được tồn tại mãi mãi, trong tương lai chúng tôi mong muốn ngày càng có nhiều bạn trẻ cùng tham gia vào hoạt động của phường rối. Đội ngũ trẻ chính là lứa kế cận của các nghệ nhân tiếp tục với lửa nghề. Ngoài ra đây còn là lực lượng năng động tiếp cận với khoa học công nghệ để có thể quảng bá hình ảnh quê hương rộng rãi hơn, cùng nhau đổi mới để phù hợp với sự chuyển mình của thời đại”, anh Nguyễn Thế Nghị chia sẻ.

P.Ngân

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Giá vàng hôm nay (3/2): Vàng thế giới tiếp tục lập đỉnh mới

Giá vàng hôm nay (3/2): Vàng thế giới tiếp tục lập đỉnh mới

(LĐTĐ) Hôm nay (3/2), giá vàng thế giới tiếp tục tăng mạnh, lập kỷ lục mới. Theo giới phân tích, giá vàng tiếp tục là kênh đầu tư hấp dẫn, thu hút dòng tiền từ thị trường.
Tỷ giá USD hôm nay (3/2): Đồng USD tiếp tục duy trì đà tăng

Tỷ giá USD hôm nay (3/2): Đồng USD tiếp tục duy trì đà tăng

(LĐTĐ) Hôm nay (3/2): Tỷ giá USD tiếp tục duy trì đà tăng khi thị trường phản ứng trước dữ liệu lạm phát Mỹ và chính sách thuế mới từ Tổng thống Donald Trump. Chỉ số USD Index giữ vững trên ngưỡng 108, cho thấy đồng bạc xanh vẫn đang hưởng lợi từ các yếu tố vĩ mô.
Giá xăng dầu hôm nay (3/2): Tiếp đà giảm

Giá xăng dầu hôm nay (3/2): Tiếp đà giảm

(LĐTĐ) Trong tuần qua, giá dầu Brent giảm 2,1%, còn giá dầu WTI giảm 2,9%, kéo dài đà giảm từ tuần trước. Cụ thể, giá dầu WTI ở mốc 73,81 USD/thùng, giảm 0,27%, giá dầu Brent ở mốc 76,5 USD/thùng, giảm 0,29%. Trong nước, giá xăng dầu vẫn ổn định sau kỳ điều chỉnh đầu tiên của tháng 2.
Chelsea vs West Ham: The Blues phải thắng để trở lại top đầu

Chelsea vs West Ham: The Blues phải thắng để trở lại top đầu

(LĐTĐ) Trận đấu giữa Chelsea vs West Ham sẽ diễn ra vào lúc 03h00 ngày 4/2 ở vòng 24 Premier League 2024/25.
Dự báo thời tiết Hà Nội ngày 3/2: Không khí lạnh tràn về gây mưa rào rải rác

Dự báo thời tiết Hà Nội ngày 3/2: Không khí lạnh tràn về gây mưa rào rải rác

(LĐTĐ) Dự báo ngày 3/2, khu vực Hà Nội trời nhiều mây, đêm và sáng có mưa, mưa rào rải rác. Gió chuyển hướng Đông Bắc cấp 3.
Để con trẻ hiểu được ý nghĩa của lì xì?

Để con trẻ hiểu được ý nghĩa của lì xì?

(LĐTĐ) Lì xì trẻ em là phong tục truyền thống mang nhiều ý nghĩa tốt đẹp của người dân Việt Nam. Nhưng làm thế nào để trẻ em hiểu được ý nghĩa của những phong bao lì xì, hơn thế nữa là trân trọng những giá trị tốt đẹp và những gửi gắm của người trao tặng luôn là vấn đề khiến nhiều phụ huynh trăn trở suy nghĩ.
Tiếp tục đi đầu trong sắp xếp, xây dựng hệ thống chính trị

Tiếp tục đi đầu trong sắp xếp, xây dựng hệ thống chính trị

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong đã ký ban hành Kết luận số 177-KL/TU Hội nghị lần thứ hai mươi mốt Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Hà Nội khóa XVII.

Tin khác

Tưng bừng kỷ niệm 236 năm chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa

Tưng bừng kỷ niệm 236 năm chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa

(LĐTĐ) Năm nay, Lễ kỷ niệm 236 năm chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa được tổ chức vào tối 2/2/2025 (mùng 5 tháng Giêng Âm lịch) với màn trình diễn 3D mapping tại Công viên văn hóa Đống Đa thay vì vào buổi sáng như mọi năm.
Hàng nghìn người dân đi lễ Phủ Tây Hồ dịp đầu năm

Hàng nghìn người dân đi lễ Phủ Tây Hồ dịp đầu năm

(LĐTĐ) Phủ Tây Hồ (phường Quảng An, quận Tây Hồ) - nơi thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh luôn tấp nập người đến lễ đầu năm mới. Sáng 2/2 (mùng 5 Tết Ất Tỵ), hàng nghìn người vẫn tiếp tục đổ về lễ Phủ, cầu mong một năm mới may mắn, bình an.
Quận Tây Hồ: Điểm sáng trong công tác cải cách hành chính

Quận Tây Hồ: Điểm sáng trong công tác cải cách hành chính

(LĐTĐ) Tại quận Tây Hồ, công tác cải cách hành chính đang từng bước nâng cao chất lượng để đáp ứng yêu cầu xây dựng chính quyền số của thành phố Hà Nội.
Lễ hội Gò Đống Đa 2025 sử dụng công nghệ 3D mapping hiện đại

Lễ hội Gò Đống Đa 2025 sử dụng công nghệ 3D mapping hiện đại

(LĐTĐ) Lễ kỷ niệm 236 năm chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa sẽ được tổ chức vào 20h tối 2/2/2025 (mùng 5 tháng Giêng Âm lịch) tại Công viên văn hóa Đống Đa. Chương trình nghệ thuật đặc biệt với chủ đề “Đống Đa - Sử vàng lưu danh - Tương lai vững bước” được làm theo hình thức bán thực cảnh kết hợp công nghệ 3D mapping hiện đại.
Sức hút của Sơn Tây

Sức hút của Sơn Tây

(LĐTĐ) Sự giao thoa giữa trầm tích văn hóa xứ Đoài và những chấm phá, sáng tạo trong hoạt động du lịch khiến mảnh đất Sơn Tây ngày một hấp dẫn. Vùng đất cổ của xứ Đoài trở thành điểm hẹn yêu thích của những người đam mê khám phá cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, cùng với trải nghiệm các giá trị sâu lắng về mặt văn hoá, lịch sử.
Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội dâng hương tại Khu di tích chiến thắng Ngọc Hồi

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội dâng hương tại Khu di tích chiến thắng Ngọc Hồi

(LĐTĐ) Tại Khu di tích chiến thắng Ngọc Hồi (thuộc xã Ngọc Hồi, huyện Thanh Trì), ngày 1/2 (mùng 4 tháng Giêng năm Ất Tỵ), Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong dự lễ dâng hương kỷ niệm 236 năm Chiến thắng Ngọc Hồi mùa Xuân năm Kỷ Dậu (1789).
Hà Nội: Thêm tuyến buýt điện kết nối với Đại học Tài nguyên và Môi trường

Hà Nội: Thêm tuyến buýt điện kết nối với Đại học Tài nguyên và Môi trường

(LĐTĐ) Tổng Công ty Vận tải Hà Nội (Transerco) thông tin, đơn vị đã triển khai vận hành tuyến buýt số 05 (Mai Động - Đại học Tài nguyên và Môi trường) bằng xe buýt điện. Đây là tuyến buýt điện thứ 3 được Transerco đưa vào khai thác.
Năm 2024 thành phố Hà Nội hoàn thành 2,219 triệu m2 sàn nhà ở

Năm 2024 thành phố Hà Nội hoàn thành 2,219 triệu m2 sàn nhà ở

(LĐTĐ) Theo báo cáo của Sở Xây dựng Hà Nội, năm 2024, toàn thành phố Hà Nội đã hoàn thành khoảng 2,219 triệu m2 sàn nhà, tương đương khoảng 14.984 căn nhà. Diện tích sàn nhà ở bình quân đạt 29,1m2/người, vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra là 28,8m2/người.
Ấn tượng đêm khai hội hoa xuân và khai trương năm du lịch 2025

Ấn tượng đêm khai hội hoa xuân và khai trương năm du lịch 2025

(LĐTĐ) Mới đây, xã Hồng Vân (huyện Thường Tín, Hà Nội) đã tưng bừng tổ chức chương trình khai hội hoa xuân và khai trương năm du lịch 2025 tại khu vực Quảng trường Thống Nhất. Chương trình sẽ diễn ra xuyên suốt trước, trong và sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025.
Giữ lửa cho nghệ thuật chèo truyền thống

Giữ lửa cho nghệ thuật chèo truyền thống

(LĐTĐ) Những năm qua, cùng với sự phát triển của sân khấu chèo chuyên nghiệp, phong trào hát chèo trong quần chúng nhân dân cũng diễn ra sôi nổi tại các quận, huyện trên địa bàn Thủ đô. Hoạt động của các câu lạc bộ chèo góp phần tích cực trong việc gìn giữ và phát huy giá trị nghệ thuật chèo truyền thống.
Xem thêm
Phiên bản di động