--> -->

Sân khấu kịch nói tìm hướng “tự cứu mình”

Trải qua 100 năm hình thành, phát triển, sân khấu kịch nói Việt Nam đã có nhiều đóng góp đối với văn học nghệ thuật nước nhà. Tuy nhiên, kịch nói hiện nay đang rơi vào khủng hoảng thiếu khán giả và buộc phải tìm hướng bứt phá sáng tạo, tìm lại vị thế.
Một thế kỷ kịch nói Việt Nam và những điều cần nói Sân khấu Hà Nội: Ngọn lửa luôn được thắp sáng
Sân khấu kịch nói tìm hướng “tự cứu mình”
Cảnh trong vở “Chén thuốc độc” mở đầu Tuần lễ kỷ niệm 100 năm sân khấu kịch nói Việt Nam.

Kỷ niệm 100 năm sân khấu kịch nói Việt Nam cũng là thời điểm loại hình nghệ thuật này ở nước ta đang rơi vào khủng hoảng, có nguy cơ “đánh mất” khán giả. Các điểm diễn sân khấu bị đứt mạch kịch trường hằng đêm. Thêm nữa là sự xuất hiện của đại dịch Covid-19 khiến cầu nối giữa sân khấu và khán giả vốn đã lung lay càng có nguy cơ đứt gãy. Mổ xẻ nguyên nhân của thực trạng nêu trên, tại hội thảo “100 năm hình thành và phát triển nghệ thuật sân khấu kịch nói Việt Nam - Những vấn đề đặt ra, giải pháp và định hướng phát triển” vừa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam tổ chức, nhiều chuyên gia cho rằng, bên cạnh lý do khách quan đến từ sự cạnh tranh của nhiều loại hình giải trí hiện đại, nguyên nhân chủ yếu là sự chậm đổi mới, thích ứng của bản thân kịch nói.

PGS, TS Nguyễn Thị Minh Thái nhận định: Nếu xét kịch là thể loại chủ chốt với cách sáng tạo vở diễn theo nguyên lý tả thực, tổ chức đối thoại (nên gọi là kịch nói), khác hẳn hình thái ước lệ, tả thần của chèo, tuồng (gọi là kịch hát) thì việc mất trắng khán giả là do bản thân kịch đã đánh mất chính bản chất thể loại của mình - đó là sự đối thoại với đương thời.

Cố Giáo sư, Tiến sĩ - NSND Đình Quang ở một hội thảo trước đây, từng nhấn mạnh sự mất mát đặc hiệu này của thể loại kịch là mất đối thoại với khán giả, dẫn đến công chúng không còn muốn đến nhà hát để được đối thoại với vở diễn về những vấn đề thế sự đang nảy sinh trong xã hội hiện đại. Kiểu viết kịch đổi mới, chứa đựng những vấn đề đặt ra từ đời sống, với tổ chức đối thoại khốc liệt, sắc sảo không chiếm tỷ lệ áp đảo nên không đủ cứu vãn tình trạng chung của sân khấu Việt Nam đầu thế kỷ 21 là khủng hoảng kịch bản hay… Thiếu kịch bản hấp dẫn nên thiếu tác phẩm đặc sắc, không thu hút khán giả, không tạo được nguồn thu, đời sống nghệ sĩ sân khấu bấp bênh kéo theo khâu tuyển sinh đầu vào khó khăn, nguồn nhân lực sân khấu cạn kiệt. Những khó khăn liên hoàn khiến diện mạo sân khấu kịch chưa biết lúc nào mới thoát khỏi gam màu xám.

Giờ đây, khi khán giả có quá nhiều sự lựa chọn thì việc tìm đến rạp hát không đơn thuần chỉ để xem những gì diễn ra trên sân khấu mà là để thưởng thức nghệ thuật. Điều này đòi hỏi sân khấu kịch càng phải hoàn thiện mình nhằm nâng cao sức cạnh tranh.

Theo NSƯT Đỗ Kỷ: Để có được những vở diễn chất lượng đáp ứng đòi hỏi ngày càng cao của người xem, phải nâng cao hơn nữa tính chuyên nghiệp ở tất cả các khâu, thành phần sáng tạo. Cần có lớp đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ cho từng thành tố tạo nên tác phẩm. Trước mắt, Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam nên phối hợp các ban, ngành mở lớp bồi dưỡng ngắn hạn kết hợp đưa các tác giả đi thực tế ở một số địa phương, ngành nghề có ảnh hưởng lớn đến đời sống xã hội, sau đó trên cơ sở bản thu hoạch là những đề cương kịch bản sân khấu mới tổ chức trại sáng tác. Trong trại nên có thêm các buổi tọa đàm, việc tổ chức trại cần chú trọng vào chất lượng hơn số lượng, sao cho khi kết thúc sẽ có được những kịch bản tốt nhất.

Sân khấu kịch nói tìm hướng “tự cứu mình” -0
Cảnh trong vở diễn "Làm Vua" của Sân khấu Lệ Ngọc. Ảnh: TRẦN HẢI

Nhiều năm trở lại đây, đội ngũ đạo diễn, họa sĩ phần lớn là tự học, hoặc học trong nước. Nhiều đạo diễn xuất thân từ diễn viên, vì đam mê sân khấu mà tự bỏ tiền túi đi học. Ai không có điều kiện thì theo học trong nước, ai có điều kiện thì ra nước ngoài du học, việc làm này cũng cần khuyến khích nhưng dẫn đến tình trạng phân bổ lực lượng đạo diễn không đồng đều ở các địa phương, đơn vị. Nên chăng, trong công tác đào tạo mới và nâng cao chuyên môn cho đạo diễn, cần có sự điều tiết của các nhà chuyên môn. Đã đến lúc nên đưa các học viên ra nước ngoài học tập, nếu không thì đi tập huấn ở những nước có nền kịch nói phát triển trong thời gian ba tháng, sáu tháng hoặc một năm. Việc tham quan, học tập ngoài nước sẽ giúp chúng ta tiếp cận những cái mới, hay của các nước.

NSND Trung Hiếu - Giám đốc Nhà hát Kịch Hà Nội cho rằng, cùng với công tác nâng cao chất lượng nguồn “cung”, việc mở rộng nguồn “cầu” cho sân khấu kịch là hết sức quan trọng. Căn nguyên khiến khán giả trẻ quay lưng với sân khấu là do họ thiếu hứng thú, hiểu biết, trong khi nghệ thuật truyền thống cần được giáo dục ngay từ khi còn nhỏ. Vì thế, để tìm kiếm, đào tạo thế hệ khán giả tiềm năng cho sân khấu kịch, cần đưa nghệ thuật kịch nói vào chương trình giáo dục chính khóa tại các trường học. “Việc lấy những hình tượng nhân vật, giai đoạn lịch sử của đất nước trong văn học - lịch sử chính khóa để dàn dựng nghệ thuật sân khấu kịch nói là phương pháp giảng dạy mới, hiệu quả, mang đến lợi ích cho cả hai ngành giáo dục - nghệ thuật”, NSND Trung Hiếu nhấn mạnh.

Chung quan điểm, đạo diễn Lê Quý Dương khẳng định: Điểm đặc biệt cần ưu tiên lúc này là ứng dụng sâu rộng nghệ thuật sân khấu vào học đường, như một hệ phương pháp giáo dục công dân, nâng cao trình độ thưởng thức sân khấu và đầu tư bền vững cho những thế hệ khán giả tương lai. Bên cạnh đó, cần kích thích và tạo điều kiện tốt nhất cho các nghệ sĩ sân khấu, tác giả trẻ có cơ hội thử nghiệm, ứng dụng những sáng tạo mới. Khuyến khích và ưu tiên sân khấu xã hội hóa, khâu quảng bá, truyền thông và công tác nghiên cứu, lý luận, phê bình sân khấu, nhằm tạo nên một đời sống sân khấu sôi động, phong phú, đa dạng và có tính chuyên nghiệp cao, từng bước đưa chất lượng và giá trị của các tác phẩm sân khấu kịch Việt Nam lên tầm vóc mới trên bản đồ sân khấu quốc tế...

Theo Trang Anh/nhandan.vn

https://nhandan.vn/dong-chay/san-khau-kich-noi-tim-huong-tu-cuu-minh-671967/

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Hà Nội tổng kiểm soát phương tiện kinh doanh vận tải đường bộ, đường thủy

Hà Nội tổng kiểm soát phương tiện kinh doanh vận tải đường bộ, đường thủy

Từ 25/7 đến 25/8/2025, Phòng Cảnh sát giao thông (CSGT) Công an thành phố Hà Nội đã đồng loạt ra quân tổng kiểm soát phương tiện kinh doanh vận tải trên cả đường bộ và đường thủy, kiên quyết xử lý các hành vi vi phạm nhằm giảm thiểu tai nạn giao thông. Nhiều trường hợp vi phạm đã bị phát hiện và xử lý nghiêm.
Ông Lý Xương Căn, hậu duệ đời thứ 31 vua Lý Thái Tổ nhận Bằng khen của Bộ VHTTDL

Ông Lý Xương Căn, hậu duệ đời thứ 31 vua Lý Thái Tổ nhận Bằng khen của Bộ VHTTDL

Ngày 25/7, tại trụ sở Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL), Thứ trưởng Hồ An Phong đã trao Bằng khen của Bộ trưởng cho ông Lý Xương Căn, Đại sứ Du lịch Việt Nam tại Hàn Quốc, nhằm ghi nhận những đóng góp xuất sắc, bền bỉ và tiên phong trong xúc tiến du lịch, quảng bá hình ảnh Việt Nam đến với người dân Hàn Quốc - một thị trường gửi khách hàng đầu đến Việt Nam.
Bộ Tài chính thông tin về việc một Vụ trưởng bị ngã tử vong

Bộ Tài chính thông tin về việc một Vụ trưởng bị ngã tử vong

Ngày 25/7, Bộ Tài chính đã thông tin chính thức về vụ tai nạn dẫn đến việc ông Phan Đức Dũng - Vụ trưởng bị ngã tử vong.
Đẩy mạnh tuyên truyền Giải Báo chí về phát triển văn hóa và xây dựng người Hà Nội thanh lịch năm 2025

Đẩy mạnh tuyên truyền Giải Báo chí về phát triển văn hóa và xây dựng người Hà Nội thanh lịch năm 2025

Ngày 25/7, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã có công văn đề nghị các cơ quan báo chí đẩy mạnh tuyên truyền và tích cực tham gia Giải Báo chí về phát triển văn hóa và xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh lần thứ VIII - năm 2025.
Thắng ngược Philippines, U23 Việt Nam lần thứ 3 liên tiếp vào chung kết U23 Đông Nam Á

Thắng ngược Philippines, U23 Việt Nam lần thứ 3 liên tiếp vào chung kết U23 Đông Nam Á

U23 Việt Nam tiếp tục khẳng định sức mạnh và bản lĩnh tại giải U23 Đông Nam Á 2025 khi giành chiến thắng 2-1 trước U23 Philippines trong trận bán kết đầy kịch tính. Dù bị dẫn trước, đoàn quân của HLV Kim Sang-sik đã có màn lội ngược dòng ấn tượng nhờ sự tỏa sáng đúng lúc của hai ngôi sao trẻ Đình Bắc và Xuân Bắc, qua đó lần thứ ba liên tiếp góp mặt ở trận đấu cuối cùng của giải.
Chính quyền địa phương hai cấp: Chìa khóa nâng tầm du lịch Thủ đô

Chính quyền địa phương hai cấp: Chìa khóa nâng tầm du lịch Thủ đô

Mô hình chính quyền hai cấp đang tạo ra những cơ hội mới cho du lịch Thủ đô. Việc phân quyền rõ ràng giúp các địa phương chủ động hơn trong việc phát triển du lịch, thu hút đầu tư và nâng cao chất lượng dịch vụ. Sự linh hoạt này không chỉ đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách mà còn góp phần quảng bá văn hóa và hình ảnh của Hà Nội ra thế giới.
Phường Ô Chợ Dừa góp ý dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội Đảng bộ phường

Phường Ô Chợ Dừa góp ý dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội Đảng bộ phường

Chiều 25/7, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phường Ô Chợ Dừa tổ chức Hội nghị tham gia góp ý Dự thảo văn kiện Đại hội Đảng bộ phường Ô Chợ Dừa lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030.

Tin khác

Đẩy mạnh tuyên truyền Giải Báo chí về phát triển văn hóa và xây dựng người Hà Nội thanh lịch năm 2025

Đẩy mạnh tuyên truyền Giải Báo chí về phát triển văn hóa và xây dựng người Hà Nội thanh lịch năm 2025

Ngày 25/7, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã có công văn đề nghị các cơ quan báo chí đẩy mạnh tuyên truyền và tích cực tham gia Giải Báo chí về phát triển văn hóa và xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh lần thứ VIII - năm 2025.
Chính quyền địa phương hai cấp: Chìa khóa nâng tầm du lịch Thủ đô

Chính quyền địa phương hai cấp: Chìa khóa nâng tầm du lịch Thủ đô

Mô hình chính quyền hai cấp đang tạo ra những cơ hội mới cho du lịch Thủ đô. Việc phân quyền rõ ràng giúp các địa phương chủ động hơn trong việc phát triển du lịch, thu hút đầu tư và nâng cao chất lượng dịch vụ. Sự linh hoạt này không chỉ đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách mà còn góp phần quảng bá văn hóa và hình ảnh của Hà Nội ra thế giới.
“Không có vùng cấm" khi xử lý nghệ sĩ sử dụng ma túy

“Không có vùng cấm" khi xử lý nghệ sĩ sử dụng ma túy

Chiều 24/7, tại Hà Nội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) đã tổ chức họp báo thường kỳ quý II/2025. Ông Cao Lê Tuấn Anh, Chánh Văn phòng, Người phát ngôn Bộ VHTTDL chủ trì họp báo.
Công bố mẫu biểu trưng quà tặng kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9

Công bố mẫu biểu trưng quà tặng kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) đã ban hành Quyết định 2553/QĐ-BVHTTDL về việc phê duyệt mẫu biểu trưng quà tặng kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025).
Công bố Thể lệ Giải báo chí toàn quốc "Vì sự nghiệp phát triển Văn hoá Việt Nam" lần thứ 3

Công bố Thể lệ Giải báo chí toàn quốc "Vì sự nghiệp phát triển Văn hoá Việt Nam" lần thứ 3

Sáng nay (24/7), Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) đã tổ chức họp báo, công bố Thể lệ Giải báo chí toàn quốc "Vì sự nghiệp phát triển Văn hoá Việt Nam" lần thứ 3.
Lộ diện dàn đại sứ của MC nhí toàn quốc 2025

Lộ diện dàn đại sứ của MC nhí toàn quốc 2025

Mới đây, Ban Tổ chức cuộc thi MC nhí toàn quốc 2025 đã công bố thông tin chính thức về mùa thi thứ 12 - một sân chơi uy tín, chuyên nghiệp dành cho thanh thiếu nhi cả nước đam mê với nghề dẫn chương trình.
Hà Nội tổ chức chương trình nghệ thuật đặc biệt dịp Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9

Hà Nội tổ chức chương trình nghệ thuật đặc biệt dịp Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9

Thành phố Hà Nội sẽ tổ chức hai chương trình nghệ thuật đặc biệt nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
“Đi tìm” báo in giữa thời đại 4.0

“Đi tìm” báo in giữa thời đại 4.0

Ở thời buổi công nghệ chiếm lĩnh trong đời sống xã hội, chỉ một cái chạm người ta có thể dễ dàng cập nhật tin tức đang diễn ra khắp nơi trên thế giới một cách nhanh chóng, đâu đó trên các góc phố, vẫn có những khán giả trung thành với báo giấy như một phần không thể thiếu.
Hà Nội yêu cầu tạm dừng hoạt động du lịch tại các di tích để ứng phó bão số 3

Hà Nội yêu cầu tạm dừng hoạt động du lịch tại các di tích để ứng phó bão số 3

Ngày 21/7, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã có Văn bản số 3022/SVHTT-QLDSVH gửi Ủy ban nhân dân (UBND) các xã, các đơn vị quản lý di tích, danh thắng tại Hà Nội về việc phòng chống thiên tai tại các di tích lịch sử - văn hóa và danh lam thắng cảnh trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Seeds of Hope - Những hạt giống hy vọng cho sức khỏe tâm thần học đường Việt Nam

Seeds of Hope - Những hạt giống hy vọng cho sức khỏe tâm thần học đường Việt Nam

Không bắt đầu bằng những buổi tọa đàm, cũng không phải những khẩu hiệu sáo rỗng, hành trình của "Seeds of Hope" (Hạt giống hy vọng) khởi nguồn từ một câu hỏi tưởng như đơn giản: "Ai sẽ lắng nghe các em học sinh khi các em buồn?" Từ trăn trở về khoảng trống trong chăm sóc sức khỏe tâm thần học đường, một người trẻ đã cùng cộng sự của mình tạo nên dự án, nơi 15 học sinh THPT ở Vĩnh Phúc được đào tạo, học cách thở, lắng nghe và thấu cảm để trở thành những "đại sứ" gieo trồng ước mơ và hy vọng. Đứng sau dự án là một nữ leader khiêm tốn nhưng đầy nội lực, với niềm tin rằng: “Nếu các em được quan tâm từ bây giờ, các em có thể mang thay đổi đến cho cả một thế hệ.”
Xem thêm
Phiên bản di động