--> -->

Sân khấu kịch nói tìm hướng “tự cứu mình”

Trải qua 100 năm hình thành, phát triển, sân khấu kịch nói Việt Nam đã có nhiều đóng góp đối với văn học nghệ thuật nước nhà. Tuy nhiên, kịch nói hiện nay đang rơi vào khủng hoảng thiếu khán giả và buộc phải tìm hướng bứt phá sáng tạo, tìm lại vị thế.
Một thế kỷ kịch nói Việt Nam và những điều cần nói Sân khấu Hà Nội: Ngọn lửa luôn được thắp sáng
Sân khấu kịch nói tìm hướng “tự cứu mình”
Cảnh trong vở “Chén thuốc độc” mở đầu Tuần lễ kỷ niệm 100 năm sân khấu kịch nói Việt Nam.

Kỷ niệm 100 năm sân khấu kịch nói Việt Nam cũng là thời điểm loại hình nghệ thuật này ở nước ta đang rơi vào khủng hoảng, có nguy cơ “đánh mất” khán giả. Các điểm diễn sân khấu bị đứt mạch kịch trường hằng đêm. Thêm nữa là sự xuất hiện của đại dịch Covid-19 khiến cầu nối giữa sân khấu và khán giả vốn đã lung lay càng có nguy cơ đứt gãy. Mổ xẻ nguyên nhân của thực trạng nêu trên, tại hội thảo “100 năm hình thành và phát triển nghệ thuật sân khấu kịch nói Việt Nam - Những vấn đề đặt ra, giải pháp và định hướng phát triển” vừa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam tổ chức, nhiều chuyên gia cho rằng, bên cạnh lý do khách quan đến từ sự cạnh tranh của nhiều loại hình giải trí hiện đại, nguyên nhân chủ yếu là sự chậm đổi mới, thích ứng của bản thân kịch nói.

PGS, TS Nguyễn Thị Minh Thái nhận định: Nếu xét kịch là thể loại chủ chốt với cách sáng tạo vở diễn theo nguyên lý tả thực, tổ chức đối thoại (nên gọi là kịch nói), khác hẳn hình thái ước lệ, tả thần của chèo, tuồng (gọi là kịch hát) thì việc mất trắng khán giả là do bản thân kịch đã đánh mất chính bản chất thể loại của mình - đó là sự đối thoại với đương thời.

Cố Giáo sư, Tiến sĩ - NSND Đình Quang ở một hội thảo trước đây, từng nhấn mạnh sự mất mát đặc hiệu này của thể loại kịch là mất đối thoại với khán giả, dẫn đến công chúng không còn muốn đến nhà hát để được đối thoại với vở diễn về những vấn đề thế sự đang nảy sinh trong xã hội hiện đại. Kiểu viết kịch đổi mới, chứa đựng những vấn đề đặt ra từ đời sống, với tổ chức đối thoại khốc liệt, sắc sảo không chiếm tỷ lệ áp đảo nên không đủ cứu vãn tình trạng chung của sân khấu Việt Nam đầu thế kỷ 21 là khủng hoảng kịch bản hay… Thiếu kịch bản hấp dẫn nên thiếu tác phẩm đặc sắc, không thu hút khán giả, không tạo được nguồn thu, đời sống nghệ sĩ sân khấu bấp bênh kéo theo khâu tuyển sinh đầu vào khó khăn, nguồn nhân lực sân khấu cạn kiệt. Những khó khăn liên hoàn khiến diện mạo sân khấu kịch chưa biết lúc nào mới thoát khỏi gam màu xám.

Giờ đây, khi khán giả có quá nhiều sự lựa chọn thì việc tìm đến rạp hát không đơn thuần chỉ để xem những gì diễn ra trên sân khấu mà là để thưởng thức nghệ thuật. Điều này đòi hỏi sân khấu kịch càng phải hoàn thiện mình nhằm nâng cao sức cạnh tranh.

Theo NSƯT Đỗ Kỷ: Để có được những vở diễn chất lượng đáp ứng đòi hỏi ngày càng cao của người xem, phải nâng cao hơn nữa tính chuyên nghiệp ở tất cả các khâu, thành phần sáng tạo. Cần có lớp đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ cho từng thành tố tạo nên tác phẩm. Trước mắt, Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam nên phối hợp các ban, ngành mở lớp bồi dưỡng ngắn hạn kết hợp đưa các tác giả đi thực tế ở một số địa phương, ngành nghề có ảnh hưởng lớn đến đời sống xã hội, sau đó trên cơ sở bản thu hoạch là những đề cương kịch bản sân khấu mới tổ chức trại sáng tác. Trong trại nên có thêm các buổi tọa đàm, việc tổ chức trại cần chú trọng vào chất lượng hơn số lượng, sao cho khi kết thúc sẽ có được những kịch bản tốt nhất.

Sân khấu kịch nói tìm hướng “tự cứu mình” -0
Cảnh trong vở diễn "Làm Vua" của Sân khấu Lệ Ngọc. Ảnh: TRẦN HẢI

Nhiều năm trở lại đây, đội ngũ đạo diễn, họa sĩ phần lớn là tự học, hoặc học trong nước. Nhiều đạo diễn xuất thân từ diễn viên, vì đam mê sân khấu mà tự bỏ tiền túi đi học. Ai không có điều kiện thì theo học trong nước, ai có điều kiện thì ra nước ngoài du học, việc làm này cũng cần khuyến khích nhưng dẫn đến tình trạng phân bổ lực lượng đạo diễn không đồng đều ở các địa phương, đơn vị. Nên chăng, trong công tác đào tạo mới và nâng cao chuyên môn cho đạo diễn, cần có sự điều tiết của các nhà chuyên môn. Đã đến lúc nên đưa các học viên ra nước ngoài học tập, nếu không thì đi tập huấn ở những nước có nền kịch nói phát triển trong thời gian ba tháng, sáu tháng hoặc một năm. Việc tham quan, học tập ngoài nước sẽ giúp chúng ta tiếp cận những cái mới, hay của các nước.

NSND Trung Hiếu - Giám đốc Nhà hát Kịch Hà Nội cho rằng, cùng với công tác nâng cao chất lượng nguồn “cung”, việc mở rộng nguồn “cầu” cho sân khấu kịch là hết sức quan trọng. Căn nguyên khiến khán giả trẻ quay lưng với sân khấu là do họ thiếu hứng thú, hiểu biết, trong khi nghệ thuật truyền thống cần được giáo dục ngay từ khi còn nhỏ. Vì thế, để tìm kiếm, đào tạo thế hệ khán giả tiềm năng cho sân khấu kịch, cần đưa nghệ thuật kịch nói vào chương trình giáo dục chính khóa tại các trường học. “Việc lấy những hình tượng nhân vật, giai đoạn lịch sử của đất nước trong văn học - lịch sử chính khóa để dàn dựng nghệ thuật sân khấu kịch nói là phương pháp giảng dạy mới, hiệu quả, mang đến lợi ích cho cả hai ngành giáo dục - nghệ thuật”, NSND Trung Hiếu nhấn mạnh.

Chung quan điểm, đạo diễn Lê Quý Dương khẳng định: Điểm đặc biệt cần ưu tiên lúc này là ứng dụng sâu rộng nghệ thuật sân khấu vào học đường, như một hệ phương pháp giáo dục công dân, nâng cao trình độ thưởng thức sân khấu và đầu tư bền vững cho những thế hệ khán giả tương lai. Bên cạnh đó, cần kích thích và tạo điều kiện tốt nhất cho các nghệ sĩ sân khấu, tác giả trẻ có cơ hội thử nghiệm, ứng dụng những sáng tạo mới. Khuyến khích và ưu tiên sân khấu xã hội hóa, khâu quảng bá, truyền thông và công tác nghiên cứu, lý luận, phê bình sân khấu, nhằm tạo nên một đời sống sân khấu sôi động, phong phú, đa dạng và có tính chuyên nghiệp cao, từng bước đưa chất lượng và giá trị của các tác phẩm sân khấu kịch Việt Nam lên tầm vóc mới trên bản đồ sân khấu quốc tế...

Theo Trang Anh/nhandan.vn

https://nhandan.vn/dong-chay/san-khau-kich-noi-tim-huong-tu-cuu-minh-671967/

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Lãnh đạo Đảng, Nhà nước vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh, tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ

Lãnh đạo Đảng, Nhà nước vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh, tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ

Nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025), sáng 24/7/2025, tại Hà Nội, các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các bộ, ngành, cơ quan Trung ương và TP. Hà Nội đặt vòng hoa, vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh và tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ tại đài tưởng niệm trên đường Bắc Sơn (Ba Đình, Hà Nội).
Trực thăng Trung đoàn Không quân 916 bay vào Nghệ An cứu trợ vùng lũ

Trực thăng Trung đoàn Không quân 916 bay vào Nghệ An cứu trợ vùng lũ

Sáng 24/7, Trung đoàn Không quân 916 (Sư đoàn Không quân 371) đã nhanh chóng triển khai tổ bay mang theo các phương tiện cứu hộ, cứu nạn và hàng hóa vào miền Trung thực hiện nhiệm vụ chống lũ.
Trước 31/10: Bộ Nội vụ phải sửa đổi, bổ sung xong các quy định về chính sách tiền lương, phụ cấp mới

Trước 31/10: Bộ Nội vụ phải sửa đổi, bổ sung xong các quy định về chính sách tiền lương, phụ cấp mới

Trước ngày 31/10, Bộ Nội vụ sửa đổi, bổ sung các quy định về chính sách tiền lương, phụ cấp với cán bộ, công chức, người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, tổ dân phố.
“Dịu dàng màu nắng” tập 38: Bí mật phơi bày, Lan Anh sững sờ đối mặt sự thật cay đắng

“Dịu dàng màu nắng” tập 38: Bí mật phơi bày, Lan Anh sững sờ đối mặt sự thật cay đắng

Tập 38 của “Dịu dàng màu nắng” tiếp tục đưa khán giả đến những cung bậc cảm xúc sâu sắc khi bí mật chôn giấu bấy lâu của Nam bị phanh phui, đẩy mối quan hệ giữa Lan Anh và Xuân Bắc vào một khúc quanh đầy giằng xé.
Giá xăng dầu hôm nay (24/7): Giá dầu thế giới tiếp tục giảm

Giá xăng dầu hôm nay (24/7): Giá dầu thế giới tiếp tục giảm

Hôm nay (24/7), giá dầu thế giới tiếp tục giảm trong phiên thứ tư liên tiếp, trong bối cảnh các nhà đầu tư theo dõi sát sao diễn biến của các cuộc đàm phán thương mại, bao gồm cả thỏa thuận thuế quan giữa Mỹ và Nhật Bản, trước khi dữ liệu dự trữ dầu thô của Mỹ được công bố. Cụ thể, giá dầu Brent ở mốc 68,19 USD/thùng, giảm 0,61%, giá dầu WTI ở mốc 64,91 USD/thùng, giảm 0,63%
Tập trung khắc phục hậu quả bão số 3 và mưa lũ

Tập trung khắc phục hậu quả bão số 3 và mưa lũ

Để nhanh chóng khắc phục hậu quả bão số 3 và mưa lũ, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố (bị ảnh hưởng do đợt bão, mưa lũ vừa qua) tập trung triển khai các biện pháp cần thiết để giảm thiệt hại, khôi phục sản xuất nông nghiệp, kịp thời tiêu úng, chống ngập bảo vệ diện tích lúa mới cấy, hoa màu và cây trồng có giá trị kinh tế cao.
Việt Nam đoạt 1 Huy chương Vàng, 4 Huy chương Bạc tại Olympic Vật lí Quốc tế

Việt Nam đoạt 1 Huy chương Vàng, 4 Huy chương Bạc tại Olympic Vật lí Quốc tế

Bộ Giáo dục Đào tạo (GDĐT) vừa thông tin về kết quả chính thức của đội tuyển quốc gia Việt Nam dự thi Olympic Vật lí Quốc tế (IPhO) năm 2025 được tổ chức tại nước Cộng hòa Pháp. Theo đó, Đội tuyển quốc gia Việt Nam có 5 học sinh dự thi và tất cả học sinh đều đoạt Huy chương với 01 Huy chương Vàng, 04 Huy chương Bạc.

Tin khác

Lộ diện dàn đại sứ của MC nhí toàn quốc 2025

Lộ diện dàn đại sứ của MC nhí toàn quốc 2025

Mới đây, Ban Tổ chức cuộc thi MC nhí toàn quốc 2025 đã công bố thông tin chính thức về mùa thi thứ 12 - một sân chơi uy tín, chuyên nghiệp dành cho thanh thiếu nhi cả nước đam mê với nghề dẫn chương trình.
Hà Nội tổ chức chương trình nghệ thuật đặc biệt dịp Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9

Hà Nội tổ chức chương trình nghệ thuật đặc biệt dịp Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9

Thành phố Hà Nội sẽ tổ chức hai chương trình nghệ thuật đặc biệt nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
“Đi tìm” báo in giữa thời đại 4.0

“Đi tìm” báo in giữa thời đại 4.0

Ở thời buổi công nghệ chiếm lĩnh trong đời sống xã hội, chỉ một cái chạm người ta có thể dễ dàng cập nhật tin tức đang diễn ra khắp nơi trên thế giới một cách nhanh chóng, đâu đó trên các góc phố, vẫn có những khán giả trung thành với báo giấy như một phần không thể thiếu.
Hà Nội yêu cầu tạm dừng hoạt động du lịch tại các di tích để ứng phó bão số 3

Hà Nội yêu cầu tạm dừng hoạt động du lịch tại các di tích để ứng phó bão số 3

Ngày 21/7, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã có Văn bản số 3022/SVHTT-QLDSVH gửi Ủy ban nhân dân (UBND) các xã, các đơn vị quản lý di tích, danh thắng tại Hà Nội về việc phòng chống thiên tai tại các di tích lịch sử - văn hóa và danh lam thắng cảnh trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Seeds of Hope - Những hạt giống hy vọng cho sức khỏe tâm thần học đường Việt Nam

Seeds of Hope - Những hạt giống hy vọng cho sức khỏe tâm thần học đường Việt Nam

Không bắt đầu bằng những buổi tọa đàm, cũng không phải những khẩu hiệu sáo rỗng, hành trình của "Seeds of Hope" (Hạt giống hy vọng) khởi nguồn từ một câu hỏi tưởng như đơn giản: "Ai sẽ lắng nghe các em học sinh khi các em buồn?" Từ trăn trở về khoảng trống trong chăm sóc sức khỏe tâm thần học đường, một người trẻ đã cùng cộng sự của mình tạo nên dự án, nơi 15 học sinh THPT ở Vĩnh Phúc được đào tạo, học cách thở, lắng nghe và thấu cảm để trở thành những "đại sứ" gieo trồng ước mơ và hy vọng. Đứng sau dự án là một nữ leader khiêm tốn nhưng đầy nội lực, với niềm tin rằng: “Nếu các em được quan tâm từ bây giờ, các em có thể mang thay đổi đến cho cả một thế hệ.”
Công diễn vở kịch nói "Đối mặt" nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân

Công diễn vở kịch nói "Đối mặt" nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân

Tối 18/7, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tổ chức công diễn vở kịch nói “Đối mặt” - một tác phẩm sân khấu mang nhiều giá trị nghệ thuật và ý nghĩa chính trị sâu sắc.
Vĩnh biệt họa sĩ Lê Thiết Cương, bậc thầy tối giản trong hội họa

Vĩnh biệt họa sĩ Lê Thiết Cương, bậc thầy tối giản trong hội họa

Họa sĩ Lê Thiết Cương - nhà giám tuyển và phê bình mỹ thuật gạo cội - qua đời tối 17/7, ở tuổi 63 sau thời gian mắc bệnh ung thư hiếm gặp.
Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Nội đạt nhiều kết quả tích cực trong 6 tháng đầu năm

Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Nội đạt nhiều kết quả tích cực trong 6 tháng đầu năm

Trong 6 tháng đầu năm 2025, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Nội đã góp phần tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố. GRDP ước tăng 7,63%, cao hơn cùng kỳ năm 2024.
Dấu ấn ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch 6 tháng đầu năm 2025

Dấu ấn ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch 6 tháng đầu năm 2025

Sáng 17/7, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) tổ chức Hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ công tác 6 tháng cuối năm 2025. Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng chủ trì Hội nghị.
Hương sắc tháng Bảy

Hương sắc tháng Bảy

Mỗi độ tháng bảy về, quê tôi lại rộn ràng vào mùa thu hoạch, cánh đồng lúa chín vàng óng ả gió nhẹ nhàng lướt qua nhìn như những đợt sóng chạy lăn tăn trải dài, thoảng từ xa là tiếng cười giòn tan của người dân quê tôi khi được vụ bội thu.
Xem thêm
Phiên bản di động