“Bộ Y tế đã không kiểm soát tốt việc đấu thầu thiết bị y tế”

Việc ngày 5/11 Bộ Y tế đã có công văn gửi Bộ Công an điều tra nghi án Công ty Bio Raid Laboratories hối lộ cán bộ ngành y tế để giành hợp đồng cung cấp thiết bị đã thu hút sự quan tâm của nhiều đại biểu Quốc hội.

Ngày 6/11, đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Thuận, ông Nguyễn Sỹ Cương, nguyên Chánh thanh tra Bộ Nội vụ đã trả lời phỏng vấn của BizLIVE về vấn đề này.

Ông quan tâm vụ việc này ở góc độ nào?

Tôi cho là động thái của Bộ Y tế thể hiện trách nhiệm và kịp thời nhưng các đại biểu Quốc hội, nhiều cử tri rất quan tâm đến sự minh bạch trong việc tổ chức đấu thầu thiết bị y tế diễn ra trong nhiều năm về trước. 

Nếu việc này bên nước ngoài không phát giác qua việc gian lận thuế về chứng từ gì đó thì Việt Nam cũng không phát hiện được và chúng ta không biết rằng giá thực của lô thiết bị y tế đó là bao nhiêu. 

Đây hoàn toàn là trách nhiệm của ngành y tế vì tuy có quy định về đấu thầu trang thiết bị y tế nhưng bộ cũng phải có trách nhiệm giám sát xem việc thực hiện đấu thầu đó có đúng hay không.

Những việc đấu thầu như thế này chắc chắn nó không công bằng và giá đắt lên rất nhiều và người ta sẽ dùng tiền chênh lệch đó để hối lộ cho cán bộ ngành y tế. 

Đây là điều rất đáng báo động. Bởi vì, số lượng trang thiết bị y tế nhập khẩu về hàng năm rất lớn. Nên đấu thầu không minh bạch, nó sẽ cũng đưa về những thiết bị đắt tiền mà chất lượng không đảm bảo, ảnh hưởng đến chất lượng khám chữa bệnh.

Hiện có hàng chục công ty cung cấp trang thiết bị y tế nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam và đây có thể không phải một vụ đơn lẻ?

Việc phát giác vừa rồi mới có 1 hãng mà trên thế giới có hàng trăm hãng cung cấp thiết bị y tế cho nhiều nước trong đó có Việt Nam. Có rất nhiều hãng tham gia đấu thầu nhưng chỉ vì lợi ích một nhóm người mà xảy ra những việc như vậy. Với vụ việc mới xảy ra cho thấy Bộ Y tế không kiểm soát được những việc này.

Theo ông, để ngăn chặn việc các hãng cung cấp thiết bị y tế của nước ngoài có hành vi hối lộ để cạnh tranh, giành hợp đồng thì cần có giải pháp nào?

Tôi nghĩ là cần có sự kiểm soát rất nghiêm ngặt việc đấu thầu mua sắm thiết bị y tế. Luật Đấu thầu sửa đổi mới có hiệu lực để kiểm soát việc đấu thầu theo đúng quy định. Nhưng quy định của Luật Đấu thầu không phải không có những kẽ hở nhất định thì cơ quan chức năng cũng phải phát hiện, sửa đổi, bổ sung lại chính sách.

Nhưng tôi e rằng, hiện nay, không chỉ đấu thầu thiết bị, hoạt động đấu thầu cung cấp dược phẩm cũng không phải không có những chuyện tiêu cực. Ở nhiều bệnh viện, các hãng dược họ cho người đi tiếp thị nhưng bản chất là đi tiếp xúc với bác sĩ, ở bệnh viện nào cũng có để xem bác sĩ nào đó kê đơn thuốc của mình và trả tiền cho họ. Thì lĩnh vực này cũng phải có kiểm soát, ngăn chặn.

Hiện nay, có những việc mà người ta sử dụng khái niệm chi hoa hồng cũng chưa chính xác vì hoa hồng nó có hàm nghĩa là khoản chi không lớn. Nhưng với những hợp đồng mà chi bôi trơn tới hơn 2 triệu USD như vụ việc mới được nêu thì không còn gọi là tiền hoa hồng nữa, mà ta phải gọi chính xác là hối lộ.

Có những thông tin cho thấy, thu nhập của một bộ phận cán bộ ngành y, các bác sĩ chuyên khoa…rất lớn, do nhận thù lao, hoa hồng cho việc kê đơn, mua thiết bị khám chữa bệnh, điều trị cho bệnh nhân từ các hãng dược phẩm, các công ty cung cấp thiết bị y tế của nước ngoài. Làm sao có thể kiểm soát được thu nhập của họ, chống tiêu cực trong ngành y?

Tôi cũng rất quan tâm vấn đề này. Lâu nay khám chữa bệnh, tiêu thụ thuốc chữa bệnh bị thả nổi. Khâu chữa bệnh, trước tôi cũng có công văn gửi Bộ Y tế về một trường hợp kê đơn thuốc rất cao. Đó là của một bác sĩ rất có uy tín mà vì uy tín ông cao nên người ta phải tìm đến chữa bệnh. 

Nhưng yêu cầu chủ cơ sở khám chữa bệnh đó phải kê khai giá thì người ta vẫn kê khai được. Anh chỉ có thể xử phạt khi người ta không công khai thôi, không niêm yết giá thôi. Nhưng tôi nghĩ, vẫn phải có khung giá nhất định để dịch vụ đó chỉ ở mức giá đó thôi.

Còn về kiểm soát thu nhập, theo tôi, việc kê khai tài sản hiện nay làm rất hình thức. Nếu các cơ quan, ví dụ như ngành y tế yêu cầu cán bộ trong ngành kê khai tài sản mà lại không xác minh, chốt được tài sản lần đầu kê khai thì làm sao biết được những biến động về tài sản của người đó sau này để kiểm tra, giám sát.

Xin cảm ơn ông!

Theo Hà Anh/ BizLIVE