Điệp khúc “khát vốn, thiếu tiền” của doanh nghiệp bao giờ kết thúc?

Chia sẻ tại hội nghị, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa thành phố Hà Nội (Hanoisme) Mạc Quốc Anh cho biết, hiện nay tình hình doanh nghiệp đang rất khó khăn, đặc biệt là thiếu vốn sản xuất. Một số chính sách hỗ trợ người lao động, đa phần doanh nghiệp không được hưởng lợi vì các điều kiện hỗ trợ đi kèm khó thực hiện như số lượng lao động nghỉ việc, doanh thu của doanh nghiệp… Trong đó, việc vay lãi suất 0% trả lương cho người lao động được đánh giá là chính sách khó tiếp cận nhất.

Theo ông Mạc Quốc Anh, hiện nay do chính sách tín dụng ưu tiên phục vụ kiểm soát lạm phát, giữ giá trị tiền đồng và an toàn của hệ thống ngân hàng nên đã buộc phải tăng lãi suất. Lãi suất cho vay trên 10% thì khó có doanh nghiệp nào có thể làm ăn có lãi để vay, nên rất nhiều doanh nghiệp không thể vay để đầu tư mới.

Nếu không giải quyết vấn đề cho vay tín dụng thì các doanh nghiệp và hộ kinh doanh sẽ có nguy cơ phá sản bởi hai lý do. Đó là không có tiền trả lương cho người lao động và theo đó, doanh nghiệp sẽ mất nguồn nhân lực, không có vốn để kinh doanh và đầu tư mới, không thể khắc phục được các hậu quả sau những năm Covid vừa qua.

Phó Chủ tịch Hội Doanh nghiệp trẻ Hà Nội Nguyễn Phúc Long nêu đề xuất tại hội nghị.

Cũng đang gặp khó khăn về nguồn vốn, Chủ tịch Hội doanh nghiệp sản xuất sản phẩm công nghiệp chủ lực thành phố Hà Nội - HAMI Lê Vĩnh Sơn cho biết, việc giải ngân còn chậm, việc tiếp cận các nguồn vốn rất khó khăn; đặc biệt là từ Quý II/2022 trở lại đây rất nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ không tiếp cận được vốn vay ngân hàng…

Vừa qua, chính sách về việc nới room tín dụng là một tín hiệu tốt song vẫn chưa đủ với “cơn khát vốn” của doanh nghiệp. Do tình hình giá cả tăng cao nên sức mua suy giảm, thị trường thu hẹp, hàng hóa tồn kho nhiều, cộng thêm những khó khăn về tài chính ở trên làm cho các doanh nghiệp lao đao và và đứng trên bờ vực phá sản.

Ngay khi có những thông tin về gói hỗ trợ 2% lãi suất, đại diện nhiều doanh nghiệp bày tỏ niềm vui, song lại không tránh khỏi lo lắng về điều kiện thủ tục của gói hỗ trợ này. Các doanh nghiệp thông tin, về gói vay hỗ trợ lãi suất 2% thì đa số doanh nghiệp đã “lắc đầu” vì khó tiếp cận do không đủ điều kiện đáp ứng. Cụ thể như, không được giải ngân vì thiếu tài sản thế chấp, không có hóa đơn đỏ theo yêu cầu mà chỉ có hóa đơn bán lẻ, địa phương chưa có quy định về thu nhập thấp nên không biết căn cứ vào đâu để xác định…

Gửi kiến nghị được tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi, Chủ tịch HAMI Lê Vĩnh Sơn cho biết, thời gian qua lãi suất tăng cao, có những khu vực/trường hợp lãi suất tăng đến 14,15%/năm và còn có thể tăng cao hơn nữa. Vì vậy, đề xuất Chính phủ hỗ trợ cho doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn/các gói cứu trợ nhanh, tăng tốc độ giải ngân, giảm lãi suất vay, nới room tín dụng… Qua đó hỗ trợ doanh nghiệp giảm thiểu sự đổ vỡ theo dây chuyền, ổn định nền kinh tế Thủ đô, đảm bảo mục tiêu tăng trưởng kinh tế, đạt kế hoạch thu ngân sách 2023 và các mục tiêu đã đề ra…

Toàn cảnh hội nghị.

Tại hội nghị, đại diện Hội Doanh nghiệp trẻ Hà Nội (HanoiBA) - Phó Chủ tịch Nguyễn Phúc Long (Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Thăng Long) đánh giá, 2022 có thể coi là một năm biến động hết sức phức tạp đối với Việt Nam.

''Một vấn đề vô cùng khó khăn khác đối với doanh nghiệp hiện nay là dòng tiền. Điệp khúc khát vốn, thiếu tiền liên tục được lặp đi lặp lại trong hơn một tháng qua. Hàng loạt các vấn đề về tiền tệ, từ hết room tín dụng, nâng cao lãi suất lo chống lạm phát, thị trường chứng khoán đi xuống, trái phiếu doanh nghiệp nhiều sai phạm, giải ngân đầu tư công chậm xuất hiện cùng một thời điểm...", Phó Chủ tịch HanoiBA phân tích.

Trong hoàn cảnh doanh nghiệp phải chạy đua để hoàn thành các đơn hàng cuối năm, công nợ không thể thu hồi, chuẩn bị các khoản lương thưởng cho người lao động dịp Tết đang thực sự trở thành nỗi đau với cộng đồng doanh nhân hiện nay. Ông Nguyễn Phúc Long thông tin thêm, có đơn vị trong Hội Doanh nghiệp trẻ Hà Nội đã phải cắt giảm 80% lao động, có nơi, chủ doanh nghiệp đang phải bán cả tài sản cá nhân để duy trì lao động, dừng luôn việc tham gia các hoạt động Hội, xã hội để đương đầu với giai đoạn khó khăn hiện nay.

Từ những thách thức trên, Hội Doanh nghiệp trẻ Hà Nội đề xuất các cơ quan chức năng có giải pháp cấp bách, trong tháng 12/2022 và đầu tháng 1/2023 để đưa nguồn tín dụng mới được Ngân hàng nhà nước nới room đến trúng, đến đúng đối tượng. Đồng thời cũng có giải pháp căn cơ để tránh lặp lại vấn đề thiếu vốn, hết room trong những năm tiếp theo; điều tiết hoạt động tín dụng ngân hàng một cách phù hợp, tránh để lãi suất leo cao, gia tăng áp lực lên doanh nghiệp đi vay.

Ưu tiên giải ngân vốn cho doanh nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng, doanh nghiệp xuất nhập khẩu, công nghiệp phụ trợ, các doanh nghiệp đầu chuỗi sản xuất, những dự án bất động sản đang hoàn thành tiến độ xây dựng để giải quyết thanh khoản cho giai đoạn cấp bách cuối năm. Có biện pháp để quản lý hiệu quả, khơi thông, đảm bảo tính minh bạch của các kênh dẫn vốn ngoài tín dụng như chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp...

Tại buổi đối thoại, bên cạnh khó khăn lớn nhất về nguồn vốn, nhiều doanh nghiệp cũng chia sẻ thêm những vướng mắc liên quan đến còn các khó khăn liên quan tới miễn giảm tiền thuê đất. Điển hình như chia sẻ của Tổng Giám đốc Công ty Hanel Bùi Thị Hải Yến. Công ty Hanel đã hoàn thành cổ phần hóa, ngày 27/6/2017, đã chính thức chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty cổ phần. Tuy nhiên đến thời điểm hiện tại, Công ty vẫn chưa được ký lại các hợp đồng thuê đất. Điều này gây khó khăn cho công tác quản lý tài sản đất đai sau cổ phần hóa.

Do chưa được giải quyết, nên đến thời điểm hiện nay Công ty vẫn phải nộp số tiền thuê đất hàng năm cho phần diện tích sử dụng chung trong Khu công nghiệp Sài Đồng B khoảng hơn 6 tỷ đồng. Như vậy làm tăng chi phí phát sinh, giảm lợi nhuận của Công ty hàng năm khoảng hơn 6 tỷ đồng. Đây là một điều bất cập cần được Thành phố tháo gỡ.

Cộng đồng doanh nghiệp cùng chung kiến nghị, Thành phố, các quỹ đầu tư, các tổ chức tín dụng sớm đưa nguồn vốn ưu đãi tới các doanh nghiệp, trong đó ưu tiên doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động, tránh tình trạng "nước chảy chỗ trũng", vốn lại dồn hết về các doanh nghiệp lớn. Thành phố cũng cần có giải pháp để tháo gỡ pháp lý cho các dự án "treo", khơi thông thanh khoản cho các dự án đang dở dang, nhất là các dự án bất động sản, xây dựng…

Bên cạnh đó, hiện nhiều dự án khu, cụm công nghiệp đang gặp các khó khăn trong giải phóng mặt bằng, triển khai xây dựng hạ tầng, thu hút nhà đầu tư thứ phát, đáp ứng các yêu cầu về phòng cháy chữa cháy… cũng mong Thành phố sớm có giải pháp tháo gỡ.

Sau khi lắng nghe ý kiến của doanh nghiệp, đại diện lãnh đạo các Sở, ban, ngành, Thuế, Hải quan, Công Thương, Kế hoạch và Đầu tư… của thành phố Hà Nội đã tiếp thu, giải trình và giải đáp những thắc mắc, kiến nghị của doanh nghiệp. Đại diện các hệ thống ngân hàng thương mại cũng có những trao đổi về nguồn vốn vay, gói vay và lãi suất.