--> -->

Đề xuất tăng thuế thuốc lá: Lợi cả đôi đường

Bộ Tài chính đã có đề xuất tăng thuế thuốc lá từ năm 2020 nhằm giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá, đặc biệt là thanh - thiếu niên, qua đó giảm bệnh tật và tử vong. Giải pháp này được coi là có lợi đôi đường, vừa bảo vệ sức khỏe cộng đồng, vừa tăng nguồn thu cho ngân sách.
de xuat tang thue thuoc la loi ca doi duong Sửa thuế tiêu thụ đặc biệt: Đánh thuế nước ngọt, tăng thuế thuốc lá?
de xuat tang thue thuoc la loi ca doi duong Tăng thuế thuốc lá là biện pháp hiệu quả nhất để giảm tử vong
de xuat tang thue thuoc la loi ca doi duong Tăng thuế thuốc lá có tiếp tay cho nạn buôn lậu?
de xuat tang thue thuoc la loi ca doi duong
Ảnh minh họa: Vinacosh.

Thuốc lá ở Việt Nam: Giá rẻ, tiêu thụ cao

Thạc sĩ - bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm, Văn phòng Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam, cho biết, mức thuế thuốc lá ở nước ta hiện thuộc nhóm rất thấp so với thế giới và khu vực. Theo các quy định pháp luật về thuế hiện hành của Việt Nam, thuế tiêu thụ đặc biệt của thuốc lá có thuế suất bằng 70% giá xuất xưởng. Tuy nhiên, khi tính theo chuẩn quốc tế là mức thuế trong giá bán lẻ, tỷ lệ thuế của Việt Nam (bao gồm cả VAT) chỉ chiếm khoảng 35% giá bán lẻ. Con số này ít hơn nhiều so với con số trung bình thế giới là 58,6%, thấp hơn đa số các nước ASEAN và rất xa so với khuyến cáo của WHO.

Nhờ mức thuế thấp, giá thuốc lá ở Việt Nam thuộc loại rẻ trong khu vực và trên thế giới. Theo Báo cáo kiểm soát thuốc lá toàn cầu năm 2015, giá trung bình một bao thuốc lá 20 điếu nhãn phổ biến nhất tính theo USD ở Việt Nam chỉ khoảng 1,071 USD, thấp hơn cả Lào và Campuchia, cũng như nhiều nước còn lại trong khu vực ASEAN.

Giá thấp làm tăng sức mua thuốc lá của người Việt. Riêng ba năm gần đây, số lượng thuốc tiêu dùng trong nước luôn dao động từ 3,56 tỷ đến gần 3,8 tỷ bao mỗi năm. Riêng năm 2016, sản lượng tiêu thụ thuốc lá trong nước là hơn 3,78 tỷ bao. Do thu nhập tăng nhanh hơn mức tăng giá thuốc lá, sức mua thuốc lá của người dân đã tăng lên nhiều trong những năm qua. Từ năm 2015 đến 2016, thu nhập danh nghĩa theo đầu người đã tăng gấp 4,7 lần, giá thuốc lá chỉ tăng gấp 2,2 lần.

Đáng lo ngại, giá thuốc lá được đánh giá ở mức rẻ và chấp nhận được đối với thanh niên, khi, 43% thanh - thiếu niên ở độ tuổi 13-17 ở thành thị và 33% ở nông thôn đồng tình nhận định này. Đây là kết quả từ một khảo sát mới nhất của tổ chức Health Bridge Canada tại Việt Nam và Đại học Thương mại tiến hành năm 2017. Điều này cũng tạo nên một ngịch lý “thuốc lá rẻ hơn sữa”, khi một bao thuốc có giá trung bình 11,8 nghìn đồng, trong khi giá sữa trung bình 30 nghìn một lít. Dễ hiểu vì sao thuốc lá giá rẻ vẫn thu hút người dùng.

Một thống kê gần đây cho thấy, Việt Nam có 15,6 triệu người hơn 15 tuổi hiện đang hút thuốc lá, đứng thứ ba trong khu vực ASEAN và đứng thứ chín trên thế giới về số người hút thuốc cao nhất.

Tổn thất do sử dụng thuốc lá ở Việt Nam không hề nhỏ, với hơn 40 nghìn ca tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá mỗi năm; thiệt hại về kinh tế ước tính lên tới hơn 24,6 nghìn tỷ đồng mỗi năm. Số ca tử vong có thể tăng lên 70 nghìn ca vào năm 2030, nếu Việt Nam không thực hiện ngay các biện pháp phòng, chống tác hại của thuốc lá hiệu quả.

Mục tiêu của Chiến lược quốc gia về phòng, chống tác hại thuốc lá đến năm 2020 là giảm tỷ lệ hút thuốc lá ở nam giới Việt Nam từ 45,3% của năm 2015 xuống còn 39%.

Dù khá khiêm tốn, nhưng con số này cũng khó khả thi trong thực tế do nhiều nguyên nhân, trong đó, giá thuốc lá thấp cũng là một rào cản. Bên cạnh đó, quy định bán thuốc lá tràn lan cho bất kỳ đối tượng nào, khiến tỷ lệ người hút thuốc lá không những giảm mà còn tăng trong vài năm gần đây.

Trước thực trạng này, nhằm hạn chế tác hại của thuốc lá, Bộ Tài chính đã biên soạn dự thảo “Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, Luật Thuế thu nhập cá nhân và Luật Thuế tài nguyênđể lấy ý kiến của các chuyên gia và người dân. Dự thảo Luật đề xuất, từ ngày 1-1-2020 sẽ áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt theo phương pháp hỗn hợp (kết hợp thu theo thuế suất tỷ lệ và thuế suất tuyệt đối). Theo đó, bổ sung mức thu thuế tuyệt đối 1.000 đồng/bao thuốc lá 20 điếu và 1.500 đồng/một điếu xì gà.

Lợi cả về tài chính và y tế

Đó là khẳng định của bà Bungon Ritthiphakdee, Giám đốc điều hành, Liên minh Phòng, chống tác hại của thuốc lá Đông - Nam Á (SEATCA). Bà Bungon nhấn mạnh, tăng thuế thuốc lá thường tạo ra thu nhập khổng lồ và giảm tỷ lệ hút thuốc lá, điều này đến từ kinh nghiệm thành công của một số quốc gia trong khu vực. Cụ thể, với Thái-lan, lợi ích tài chính từ chính sách thuế thuốc lá thực hiện từ năm 1994 đến 2013 rất đáng kể. Thu bình quân từ thuế tính từ năm 1993 tăng thêm mỗi năm khoảng 730 triệu USD. Tổng thu thuế tăng trong giai đoạn này đạt khoảng 14,6 tỷ USD.

Hoặc với Philippines, trong năm đầu tiên cải cách thuế, doanh thu thuế tăng hơn 100% và doanh số bán thuốc lá giảm 17%. Cải cách chính sách thuế thuốc lá Philippines đã hình thành cơ cấu thuế thống nhất và thuế suất liên hệ với lạm phát năm 2017. Từ đó, huy động thêm hàng loạt nguồn lực dành cho chăm sóc sức khoẻ cộng đồng. Cụ thể, số gia đình nghèo vào danh sách bảo hiểm y tế Philhealth tăng đáng kể, từ 4,2 triệu gia đình vào năm 2013 lên tới 14,1 triệu gia đình vào năm 2014.

Theo ước tính của WHO và Ngân hàng Thế giới, khi tăng thuế thuốc lá để giá tăng 10%, sẽ giảm tiêu dùng khoảng 4% ở các nước phát triển; 5% ở các nước đang phát triển. Với đối tượng người nghèo và lớp trẻ, tỷ lệ này sẽ giảm nhiều hơn. Mức tăng giá 10% sẽ giảm tiêu thụ cùng tỷ lệ ở trẻ em và người nghèo. Giá thuốc lá cao cũng tác động tích cực ngăn trẻ em bắt đầu hút thuốc.

Cùng quan điểm trên, bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm nhấn mạnh, tăng thuế thuốc lá giúp đạt được lợi ích kép: tăng thu cho ngân sách, lợi cho sức khỏe cộng đồng. Rõ nhất là tình trạng giảm sử dụng thuốc lá, qua đó giảm bệnh tật, tử vong do thuốc lá.

Tính toán của các chuyên gia từ Bộ Y tế và WHO, với phương án tăng thuế như dự thảo của Bộ Tài chính hiện nay áp dụng từ năm 2020, tỷ lệ hút thuốc của nam giới sẽ giảm khoảng 1,5% so với tỷ lệ hiện tại là 45,3%. Ước tính, mức tăng thuế như trên sẽ mang lại nguồn thu từ thuế thuốc lá của Chính phủ thêm 3.900 tỷ đồng mỗi năm. Đồng thời sẽ giảm khoảng 180 nghìn người hút thuốc, giúp tránh được 90 nghìn ca tử vong sớm trong tương lai.

Tuy nhiên, để đạt mục tiêu giảm tỷ lệ hút thuốc của nam giới xuống 39% vào năm 2020, các chuyên gia của WHO ước tính, thuế thuốc lá cần tăng đủ cao để có thể tác động làm giảm 3% tỷ lệ hút thuốc tới thời điểm đó. Theo đó, thuế thuốc lá cần tăng ở mức 2.000 đồng/bao. Cụ thể, từ ngày 1-1-2020, bên cạnh biểu thuế theo tỷ lệ hiện hành, bổ sung thuế tuyệt đối với thuốc lá ở mức 2.000 đồng/bao. Với lộ trình này, ước tính nguồn thu thuế của Chính phủ sẽ tăng thêm 6.300 tỷ đồng mỗi năm. Quan trọng hơn, sẽ giảm được khoảng gần 600 nghìn người hút thuốc, và tránh được khoảng 300 nghìn ca tử vong sớm trong tương lai.

Ngoài ra, các chuyên gia cũng khuyến cáo về mức thuế tối ưu, áp dụng tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với thuốc lá ở mức 5.000 đồng mỗi bao. Cụ thể, từ ngày 1-1-2020, bên cạnh biểu thuế theo tỷ lệ hiện hành, bổ sung thuế tuyệt đối với thuốc lá ở mức 5.000 đồng/bao. Với mức thuế này, tỷ lệ hút thuốc sẽ giảm 6,5% tuyệt đối, sẽ giúp 1,8 triệu người bỏ thuốc, sẽ giúp tránh được 900 nghìn ca tử vong sớm trong tương lai. Doanh thu thuế của Chính phủ tăng thêm khoảng 10.700 tỷ đồng.

Theo Ngân Anh/Báo Nhân dân

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Novak Djokovic vô địch Geneva Open, chính thức cán mốc 100 danh hiệu trong sự nghiệp

Novak Djokovic vô địch Geneva Open, chính thức cán mốc 100 danh hiệu trong sự nghiệp

Trong một buổi chiều tràn ngập cảm xúc bên bờ hồ Thụy Sĩ, Novak Djokovic đã tạo nên một cột mốc chói lọi trong sự nghiệp quần vợt huy hoàng của mình: Danh hiệu đơn thứ 100, sau chiến thắng đầy quả cảm trước Hubert Hurkacz ở trận chung kết Geneva Open 2025. Một chiến thắng không chỉ là minh chứng cho bản lĩnh thép, mà còn là món quà sinh nhật đầy ý nghĩa dành cho chính anh và gia đình thân yêu.
Công đoàn giáo dục huyện Mỹ Đức: Chăm lo thiết thực, thi đua sôi nổi

Công đoàn giáo dục huyện Mỹ Đức: Chăm lo thiết thực, thi đua sôi nổi

Năm học 2024 - 2025, hoạt động Công đoàn khối giáo dục huyện Mỹ Đức (Hà Nội) tiếp tục khẳng định vai trò đồng hành, chăm lo, bảo vệ quyền lợi cho cán bộ, giáo viên, người lao động trong ngành. Với tinh thần chủ động, đổi mới và gắn bó mật thiết với chuyên môn, tổ chức Công đoàn đã tạo động lực tích cực, góp phần hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ năm học, xây dựng môi trường giáo dục nhân văn, hiện đại và bền vững.
Kinh tế tư nhân và những thuận lợi khi bước vào kỷ nguyên mới

Kinh tế tư nhân và những thuận lợi khi bước vào kỷ nguyên mới

Kinh tế tư nhân tại Việt Nam đang bước vào một kỷ nguyên phát triển mới, với nhiều thuận lợi nổi bật nhờ sự thay đổi trong tư duy quản lý, chính sách hỗ trợ và bối cảnh kinh tế trong và ngoài nước.
Tuyên truyền về sửa đổi Hiến pháp 2013: Bài bản, rộng khắp, đa dạng

Tuyên truyền về sửa đổi Hiến pháp 2013: Bài bản, rộng khắp, đa dạng

Bà Nguyễn Thị Hạnh cho biết, có thể nhận định chưa bao giờ công tác tuyên truyền, phổ biến, truyền thông chính sách được tổ chức quy mô đồ sộ, bài bản, rộng khắp, có kế hoạch chi tiết, cụ thể, thực hiện thành cao điểm, có sự tham gia của tất cả các chủ thể như đợt tuyên truyền, phổ biến về công tác sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 lần này.
Colwill ghi bàn quyết định, Chelsea chính thức trở lại Champions League 2025/26

Colwill ghi bàn quyết định, Chelsea chính thức trở lại Champions League 2025/26

Chiến thắng kịch tính 1-0 trên sân City Ground nhờ pha lập công của Levi Colwill giúp Chelsea cán đích trong top 4 Ngoại hạng Anh, hoàn tất hành trình trở lại đấu trường danh giá Champions League.
“Cha tôi, người ở lại” tập 43: Việt bóc trần chuyện tình Nguyên - An trước hai ông bố, cả nhà rơi vào căng thẳng

“Cha tôi, người ở lại” tập 43: Việt bóc trần chuyện tình Nguyên - An trước hai ông bố, cả nhà rơi vào căng thẳng

Tập 43 của “Cha tôi, người ở lại” tiếp tục đẩy cao kịch tính khi mối quan hệ mập mờ giữa Nguyên (Trần Nghĩa) và An (Nguyễn Hoàng Ngọc Huyền) cuối cùng cũng bị Việt (Thái Vũ) vạch trần ngay giữa cuộc họp gia đình, với sự có mặt của cả hai người cha - ông Chính (Bùi Như Lai) và ông Bình (Thái Sơn).
Giá xăng dầu hôm nay (26/5): Giá dầu thế giới tiếp đà leo dốc

Giá xăng dầu hôm nay (26/5): Giá dầu thế giới tiếp đà leo dốc

Hôm nay (26/5), giá dầu thế giới tiếp đà leo dốc. Cụ thể, giá dầu Brent ở mốc 65,03 USD/thùng, tăng 0,53%; giá dầu WTI ở mốc 61,76 USD/thùng, tăng 0,54%.

Tin khác

Giá xăng dầu hôm nay (26/5): Giá dầu thế giới tiếp đà leo dốc

Giá xăng dầu hôm nay (26/5): Giá dầu thế giới tiếp đà leo dốc

Hôm nay (26/5), giá dầu thế giới tiếp đà leo dốc. Cụ thể, giá dầu Brent ở mốc 65,03 USD/thùng, tăng 0,53%; giá dầu WTI ở mốc 61,76 USD/thùng, tăng 0,54%.
Tỷ giá USD hôm nay (26/5): Giá USD "chợ đen" đi xuống

Tỷ giá USD hôm nay (26/5): Giá USD "chợ đen" đi xuống

Tỷ giá USD hôm nay (26/5): Sau 4 tuần tăng liên tiếp, đồng USD đã chấm dứt đà tăng và giảm xuống mức thấp nhất trong ba tuần qua. Chỉ số USD ghi nhận mức thấp nhất trong tuần còn 99,10 điểm.
Giá vàng hôm nay (26/5): Vàng trong nước giảm nhẹ

Giá vàng hôm nay (26/5): Vàng trong nước giảm nhẹ

Giá vàng hôm nay (26/5): Theo khảo sát, giá vàng trong nước ở hầu hết các thương hiệu đều bình ổn, chỉ có vàng Bảo Tín Minh Châu giảm nhẹ.
Dự báo giá vàng tuần tới nhiều khả năng tăng mạnh

Dự báo giá vàng tuần tới nhiều khả năng tăng mạnh

Tâm lý lạc quan hiện đang trở lại với thị trường vàng. Phần lớn chuyên gia kỳ vọng giá vàng sẽ tăng trong tuần giao dịch tới.
Dự báo giá xăng trong kỳ điều hành 29/5: Xăng tăng, dầu giảm

Dự báo giá xăng trong kỳ điều hành 29/5: Xăng tăng, dầu giảm

Giá dầu thế giới tuần qua quay đầu giảm nhẹ. Chuyên gia dự báo giá xăng dầu trong nước kỳ tới điều chỉnh theo hướng xăng tăng, dầu giảm.
Giá xăng dầu hôm nay (25/5): Giá dầu thế giới tiếp đà tăng

Giá xăng dầu hôm nay (25/5): Giá dầu thế giới tiếp đà tăng

Hôm nay (25/5), giá xăng dầu thế giới tăng khi nhu cầu nhiên liệu tại Mỹ bước vào giai đoạn tăng cao, đồng thời thị trường lo ngại về kết quả không mấy khả quan trong vòng đàm phán hạt nhân mới nhất giữa Mỹ và Iran. Cụ thể, giá dầu Brent ở mốc 65,03 USD/thùng, tăng 0,53%, giá dầu WTI ở mốc 61,76 USD/thùng, tăng 0,54%.
Tỷ giá USD hôm nay (25/5): Giá USD “chợ đen” tăng nhẹ

Tỷ giá USD hôm nay (25/5): Giá USD “chợ đen” tăng nhẹ

Tại thị trường “chợ đen”, tỷ giá USD “chợ đen” tính đến 6h hôm nay tăng 20 đồng chiều mua và không đổi chiều bán so với phiên giao dịch ngày hôm qua, giao dịch quanh mốc 26.250 - 26.350 đồng/USD.
Giá vàng hôm nay (25/5): Vàng tăng vọt 121 triệu đồng/lượng

Giá vàng hôm nay (25/5): Vàng tăng vọt 121 triệu đồng/lượng

Giá vàng hôm nay (25/5): Giá vàng trong nước tăng mạnh, với giá vàng miếng tăng 500.000 đồng, vàng nhẫn tăng mạnh nhất lên tới 1 triệu đồng.
Tiếp tục đàm phán, sớm đạt thỏa thuận về thuế quan với Hoa Kỳ

Tiếp tục đàm phán, sớm đạt thỏa thuận về thuế quan với Hoa Kỳ

Vòng đàm phán lần thứ 2 Hiệp định song phương về thương mại đối ứng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ được tổ chức từ ngày 19-22/5/2025 tại Washington D.C, Hoa Kỳ. Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu, sau vòng đàm phán lần thứ 2, đoàn đàm phán tiếp tục nỗ lực, cố gắng để sớm đạt thỏa thuận với phía Hoa Kỳ.
Giá xăng dầu hôm nay (24/5): Giá dầu thế giới tăng nhẹ

Giá xăng dầu hôm nay (24/5): Giá dầu thế giới tăng nhẹ

Hôm nay (24/5), giá dầu thế giới tăng trở lại khi các nhà mua Mỹ đẩy mạnh việc bổ sung tồn kho trước kỳ nghỉ lễ Memorial Day kéo dài ba ngày, trong bối cảnh dấy lên lo ngại xung quanh vòng đàm phán hạt nhân mới nhất giữa Mỹ và Iran. Cụ thể, giá dầu Brent ở mốc 64,77 USD/thùng, tăng 0,51%, giá dầu WTI ở mốc 61,55 USD/thùng, tăng 0,57%.
Xem thêm
Phiên bản di động