--> -->

Để diễn xướng dân gian trở thành sản phẩm du lịch

Khai thác các yếu tố văn hóa và nghệ thuật dân gian vào phục vụ du lịch là một trong những thế mạnh của Thủ đô Hà Nội. Những loại hình diễn xướng dân gian có thể trở thành hoặc đóng góp phần xây dựng nghệ thuật công cộng trong phát triển du lịch có thể kể đến chèo, quan họ, chầu văn, xẩm, ca trù, hát xoan, tuồng, hát trống quân, bài chòi, cải lương…
Hát Xoan và nghệ thuật Bài Chòi được bình chọn nhiều nhất Hát Xoan và nghệ thuật Bài Chòi được bình chọn nhiều nhất

Thực tế là tại Hà Nội đã có khá nhiều nhà hát, chương trình tạo được dấu ấn, thương hiệu của mình như: Nhà hát Múa rối Thăng Long, Nhà hát Tuồng Việt Nam, Nhà hát Chèo Hà Nội, các chương trình diễn xướng dân gian nằm rải rác tại các điểm du lịch, hay các sân khấu nhỏ trong Không gian đi bộ khu vực hồ Hoàn Kiếm và phụ cận... Những chương trình này đã tạo được ấn tượng tốt đẹp, thu hút khá đông du khách trong và ngoài nước.

Tại Hội thảo khoa học "Nghệ thuật công cộng kiến tạo điểm đến du lịch", Tiến sĩ Trịnh Lê Anh – Chủ nhiệm bộ môn Quản trị sự kiện, khoa Du lịch học, Đại học Khoa học xã hội và nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) phân tích rằng, cấu trúc của diễn xướng dân gian dưới tiếp cận phát triển du lịch gồm nhiều phần.

Phần hát, nói là bộ phận đáp ứng nhu cầu về thính giác của khách du lịch. Những giai điệu, câu hát trong diễn xướng dân gian sẽ thu hút người nghe mà không cần họ hiểu nghĩa về những giai điệu này.

Để diễn xướng dân gian trở thành sản phẩm du lịch
Những loại hình diễn xướng dân gian có thể trở thành nghệ thuật công cộng trong phát triển du lịch (ảnh minh họa: BT)

Phần diễn (kết hợp với hát, nói như một chỉnh thể thống nhất). Người nghệ sĩ vừa hát vừa diễn khiến khách du lịch cảm nhận rõ ràng hơn về diễn xướng dân gian. Đặc biệt, phần diễn bổ sung ý nghĩa cho phần hát, nói để khách du lịch không cần hiểu nghĩa câu hát nhưng vẫn hiểu được nội dung tiết mục.

Phần âm nhạc vừa liên kết, vừa hỗ trợ cho hai bộ phận nói trên, vừa là một chất xúc tác giúp tác phẩm thú vị hơn, cuốn hút hơn. Những giai điệu âm nhạc dân gian tạo ra điểm khác biệt để du khách luôn ghi nhớ, đặc biệt âm nhạc lại có sức lan tỏa lớn bởi nó không bị rào cản ngôn ngữ chị phối.

Cũng giống như phần âm nhạc, phần phục trang diễn xướng làm tăng sức hấp dẫn cho diễn xướng dân gian, làm thỏa mãn yếu tố tiếp cận thị giác của du khách. Những bộ trang phục đặc sắc của diễn xướng dân gian đóng vai trò cốt lõi tạo dấu ấn về văn hóa, bản sắc của Việt Nam với du khách quốc tế.

Theo các khái niệm đó, có thể hiểu diễn xướng dân gian là một phần quan trọng cấu thành nên nghệ thuật dân gian. Từ đó, bước đi của diễn xướng dân gian thành nghệ thuật công cộng trở nên gần gũi hơn. Bản thân nghệ thuật dân gian là kết tinh trí tuệ của cộng đồng từ xa xưa, nghệ thuật dân gian thường được trình bày trong không gian của cộng đồng, nghệ thuật dân gian thường được trình bày trong không gian cộng đồng tạo nên nó.

Những loại hình diễn xướng dân gian có thể trở thành hoặc đóng góp phần xây dựng nghệ thuật công cộng trong phát triển du lịch có thể kể đến chèo, quan họ, chầu văn, xẩm, ca trù, hát xoan, tuồng, hát trống quân, bài chòi, cải lương… bởi thỏa mãn các tiêu chí như đa dạng về không gian thể hiện; đơn giản trong cách thức thể hiện do thiết bị hỗ trợ đơn giản, thuận lợi trong quá trình biểu diễn; quy mô nhỏ do số lượng diễn viên, khán giả, những người hỗ trợ biểu diễn nhỏ; có tính tương tác cao với khán giả; nội dung đơn giản, dễ hiểu, trong trường hợp sử dụng ngôn ngữ thì không cần phiên dịch, biên dịch; tiếp cận đa dạng về mặt trực giác.

Để diễn xướng dân gian trở thành sản phẩm du lịch
Những bộ trang phục đặc sắc của diễn xướng dân gian đóng vai trò cốt lõi tạo dấu ấn về văn hóa (ảnh minh họa: BT)

Tiến sĩ Trịnh Lê Anh cũng đưa ra những phân tích để diễn xướng dân gian có thể trở thành những dịch vụ phục vụ du lịch. Ví dụ như đối với diễn xướng quan họ, gói dịch vụ có thể gồm các làn điệu qua họ như hát đối đáp, giao duyên, mời trầu khách du lịch, quà lưu niệm có thể gồm khăn mỏ quạ, nón ba tầm, trầu têm cánh phượng.

Hát xẩm dễ dàng bài trí ở không gian công cộng bởi tính linh hoạt khi trình diễn, gói dịch vụ gồm bài xẩm vui nhộn, tăng tương tác với du hách bằng cách có thể để khách du lịch đàn nhị hoặc tập hát một số câu cơ bản.

Hát xoan là một loại hình kết hợp giữa hát và múa, gói dịch vụ có thể là các làn điệu xoan cơ bản, đặc biệt dàn dựng các tiết mục để khách du lịch có thể cùng trải nghiệm hát và múa cùng nghệ sĩ.

Các loại hình chèo, cải lương, tuồng… là các loại hình có tính sân khấu cao, mỗi tiết mục có nhiều nghệ sĩ tham gia trình diễn, các gói dịch vụ có thể gồm các trích đoạn nhỏ, dễ hiểu có nhiều động tác múa, giao tiếp bằng các trích đoạn ngắn, đơn giản, có nội dung thú vị, hài hước, trong hoảng thời gian từ 5-10 phút để du khách dễ dàng hiểu được nội dung mà không cần thông qua biên dịch, phiên dịch. Nghệ sĩ tương tác với khách trong các trích đoạn nói trên như thực hiện đóng những vai đơn giản, chụp ảnh cùng nghệ sĩ, có thể cải biên, thay đổi một số nội dung để dễ dàng đưa các loại hình này trở thành nghệ thuật công cộng.

Với một số loại hình như chầu văn hay ca trù cần phải xây dựng mô hình biểu diễn đặc biệt, phù hợp tại các không ggian đặc thù như đình làng, đền, phủ dành cho những khách du lịch có mong muốn trải nghiệm đặc biệt với loại hình nghệ thuật này.

Từ những phân tích trên có thể khẳng định rằng, các loại hình diễn xướng dân gian có thể trở thành nghệ thuật công cộng và phục vụ phát triển sản phẩm du lịch, nhưng không phái bất cứ loại hình dân gian nào cũng có thể trở thành nghệ thuật công cộng. Vì vậy, cần có một hệ tiêu chí để xây dựng diễn xướng dân gian thành nghệ thuật công cộng.

“Để có thể tối ưu hóa, đa dạng hóa các mô hình nghệ thuật công cộng – diễn xướng dân gian cần phải nghiên cứu và thử nghiệm các thay đổi, sáng tạo về không gian, trình diễn, nội dung theo hướng gia tăng tính linh hoạt, tính động trong biểu diễn, sự dễ dàng thẩm nhận về mặt trực giác, tính tương tác giữa người biểu diễn, phục trang, đạo cụ với người thưởng thức diễn xướng dân gian, chú ý đến những giới hạn của sự thay đổi, sáng tạo đó.”, Tiến sĩ Trịnh Lê Anh cho biết.

Bảo Thoa

Có thể bạn quan tâm

Ý kiến bạn đọc

Nên xem

Chuyển đổi số trong công tác tuyên truyền, vận động đoàn viên, người lao động

Chuyển đổi số trong công tác tuyên truyền, vận động đoàn viên, người lao động

Xác định công tác tuyên truyền, vận động đoàn viên, người lao động là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của tổ chức Công đoàn, thời gian qua, các cấp Công đoàn Thủ đô đã chú trọng triển khai công tác tuyên truyền thông qua việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, tăng cường truyền thông trực tuyến phù hợp với thời gian làm việc của cán bộ, đoàn viên, người lao động và xu thế truyền thông hiện đại.
Lương chuyên gia tư vấn cao nhất lên đến 70 triệu đồng/tháng

Lương chuyên gia tư vấn cao nhất lên đến 70 triệu đồng/tháng

Bộ Nội vụ vừa ban hành Thông tư 004/2025/TT-BNV quy định mức lương của chuyên gia tư vấn trong nước làm cơ sở cho việc xác định giá gói thầu. Thông tư này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.
LĐLĐ huyện Chương Mỹ thăm, tặng quà công nhân lao động có hoàn cảnh khó khăn

LĐLĐ huyện Chương Mỹ thăm, tặng quà công nhân lao động có hoàn cảnh khó khăn

Hưởng ứng Tháng hành động về an toàn vệ sinh lao động và Tháng Công nhân năm 2025, vừa qua, Ủy ban nhân dân huyện Chương Mỹ đã tổ chức 2 đoàn công tác đi thăm, tặng quà cho công nhân lao động và gia đình có công nhân lao động bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp ở một số xã, thị trấn trên địa bàn.
Canoeing Việt Nam giành Huy chương Vàng tại Giải vô địch Canoeing châu Á 2025

Canoeing Việt Nam giành Huy chương Vàng tại Giải vô địch Canoeing châu Á 2025

Tại Giải vô địch canoeing châu Á 2025, đội tuyển canoeing Việt Nam đã xuất sắc giành 1 Huy chương Vàng, 4 Huy chương Bạc và 1 Huy chương Đồng, xếp thứ 3 toàn đoàn, khẳng định sức mạnh và sự phát triển vượt bậc của bộ môn này tại khu vực.
LĐLĐ huyện Mỹ Đức tổ chức nhiều hoạt động trong Tháng Công nhân

LĐLĐ huyện Mỹ Đức tổ chức nhiều hoạt động trong Tháng Công nhân

Thực hiện Kế hoạch số 101/KH-LĐLĐ ngày 21/3/2025 của LĐLĐ thành phố Hà Nội về việc tổ chức các hoạt động Tháng Công nhân năm 2025, Ban Thường vụ LĐLĐ huyện Mỹ Đức đã xây dựng Kế hoạch tổ chức các hoạt động Tháng Công nhân năm 2025 trong các cấp Công đoàn huyện.
Sôi nổi “Ngày hội Văn hóa - Thể thao” trong CNVCLĐ huyện Hoài Đức năm 2025

Sôi nổi “Ngày hội Văn hóa - Thể thao” trong CNVCLĐ huyện Hoài Đức năm 2025

Diễn ra trong 2 ngày (9 - 10/5/2025), “Ngày hội Văn hóa - Thể thao” trong công nhân, viên chức, lao động (CNVCLĐ) huyện Hoài Đức đã thành công tốt đẹp, ngày hội thu hút 1.020 diễn viên, vận động viên tham gia tranh tài ở hai nội dung chính gồm thể thao và văn nghệ.
Báo cáo chính trị Đại hội đề ra 6 nhiệm vụ trọng tâm và 3 khâu đột phá trong nhiệm kỳ mới

Báo cáo chính trị Đại hội đề ra 6 nhiệm vụ trọng tâm và 3 khâu đột phá trong nhiệm kỳ mới

Báo cáo chính trị Đại hội đại biểu Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 phải đề ra 6 nhiệm vụ trọng tâm và 3 khâu đột phá trong nhiệm kỳ mới, trong đó cần tập trung vào đột phá đổi mới phương thức hoạt động gắn với địa bàn dân cư; đồng thời đề ra 10 chỉ tiêu cho nhiệm kỳ.

Tin khác

Quận Hoàn Kiếm nâng tầm điểm đến du lịch trung tâm Thủ đô

Quận Hoàn Kiếm nâng tầm điểm đến du lịch trung tâm Thủ đô

Hội nghị "Nâng cấp chất lượng dịch vụ và kết nối điểm đến du lịch của quận Hoàn Kiếm với các doanh nghiệp lữ hành" với những đóng góp thiết thực từ các chuyên gia và doanh nghiệp sẽ là cơ sở quan trọng để quận Hoàn Kiếm tiếp tục hoàn thiện và nâng cao chất lượng điểm đến du lịch, khẳng định vị thế "viên ngọc" của du lịch Thủ đô trong tương lai.
Hà Giang và Hội An nằm trong danh sách 44 điểm đến đẹp nhất hành tinh

Hà Giang và Hội An nằm trong danh sách 44 điểm đến đẹp nhất hành tinh

Tin vui từ tạp chí du lịch danh tiếng Time Out của Anh Quốc đã một lần nữa khẳng định sức hút kỳ diệu của Việt Nam trên bản đồ du lịch thế giới.
Dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5, ngành Du lịch đón khoảng 10,5 triệu lượt du khách

Dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5, ngành Du lịch đón khoảng 10,5 triệu lượt du khách

Kỳ nghỉ lễ 30/4 và 1/5 năm nay chứng kiến du lịch bùng nổ với khoảng 10,5 triệu lượt khách, tăng hơn 31% so với cùng kỳ 2024.
Trong 5 ngày nghỉ lễ, lượng khách về Nghệ An tăng 123% so với năm 2024

Trong 5 ngày nghỉ lễ, lượng khách về Nghệ An tăng 123% so với năm 2024

Dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5 năm nay thời tiết khá thuận lợi, vì vậy, các điểm đến ở Nghệ An thu hút một số lượng lớn du khách về tham quan, trải nghiệm.
Ngành du lịch TP.HCM “bội thu” dịp lễ 30/4 và 1/5

Ngành du lịch TP.HCM “bội thu” dịp lễ 30/4 và 1/5

Từ ngày 20/4 - 4/5/2025 (15 ngày), khách tham quan tại các khu điểm du lịch, vui chơi giải trí… của Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) đạt khoảng 2,7 triệu lượt, khách quốc tế đến Thành phố đạt khoảng 355.000 lượt; qua đó đem về doanh thu cho Thành phố 15.707 tỷ đồng, trung bình mỗi ngày đạt hơn 1.000 tỷ đồng.
Sức hút du lịch Thủ đô: Nhìn từ con số ấn tượng trong dịp lễ 30/4

Sức hút du lịch Thủ đô: Nhìn từ con số ấn tượng trong dịp lễ 30/4

Dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5 năm 2025 đã khép lại với nhiều kết quả tích cực cho ngành Du lịch Thủ đô. Với lượng khách tăng cao, doanh thu tăng trưởng mạnh, Hà Nội một lần nữa khẳng định vị thế là một trong những trung tâm du lịch hàng đầu của cả nước.
Hà Nội - Điểm đến hấp dẫn với chuỗi sự kiện đặc sắc dịp lễ 30/4 - 1/5

Hà Nội - Điểm đến hấp dẫn với chuỗi sự kiện đặc sắc dịp lễ 30/4 - 1/5

Nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025) và Ngày Quốc tế Lao động 1/5, ngành Du lịch Thủ đô đã triển khai nhiều hoạt động, chương trình quảng bá, xúc tiến và kích cầu du lịch hấp dẫn nhằm thu hút và chuẩn bị chu đáo cho việc đón khách du lịch đến Thủ đô trong 5 ngày nghỉ lễ.
Trải nghiệm đẳng cấp với giá ưu đãi tại các khách sạn hàng đầu Hà Nội

Trải nghiệm đẳng cấp với giá ưu đãi tại các khách sạn hàng đầu Hà Nội

Các khách sạn 4-5 sao trên địa bàn thành phố Hà Nội đang tung ra nhiều gói sản phẩm với đa dạng chính sách ưu đãi nhằm thu hút người dân và du khách đến trải nghiệm du lịch tại Thủ đô.
Cẩn trọng với các chiêu lừa đảo mùa du lịch

Cẩn trọng với các chiêu lừa đảo mùa du lịch

Mỗi khi hè đến nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng của người dân trên cả nước bắt đầu tăng cao, đặc biệt là vào dịp nghỉ lễ Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước 30/4 và Quốc tế Lao động 1/5. Đây cũng là thời điểm những cạm bẫy du lịch được tội phạm lừa đảo giăng ra…
Cửa Lò rực rỡ khai mạc mùa du lịch năm 2025

Cửa Lò rực rỡ khai mạc mùa du lịch năm 2025

Tối ngày 19/4, tại Quảng trường Bình Minh, Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An tổ chức khai mạc Lễ hội du lịch biển Cửa Lò năm 2025.
Xem thêm
Phiên bản di động