--> -->

Để diễn xướng dân gian trở thành sản phẩm du lịch

Khai thác các yếu tố văn hóa và nghệ thuật dân gian vào phục vụ du lịch là một trong những thế mạnh của Thủ đô Hà Nội. Những loại hình diễn xướng dân gian có thể trở thành hoặc đóng góp phần xây dựng nghệ thuật công cộng trong phát triển du lịch có thể kể đến chèo, quan họ, chầu văn, xẩm, ca trù, hát xoan, tuồng, hát trống quân, bài chòi, cải lương…
Hát Xoan và nghệ thuật Bài Chòi được bình chọn nhiều nhất Hát Xoan và nghệ thuật Bài Chòi được bình chọn nhiều nhất

Thực tế là tại Hà Nội đã có khá nhiều nhà hát, chương trình tạo được dấu ấn, thương hiệu của mình như: Nhà hát Múa rối Thăng Long, Nhà hát Tuồng Việt Nam, Nhà hát Chèo Hà Nội, các chương trình diễn xướng dân gian nằm rải rác tại các điểm du lịch, hay các sân khấu nhỏ trong Không gian đi bộ khu vực hồ Hoàn Kiếm và phụ cận... Những chương trình này đã tạo được ấn tượng tốt đẹp, thu hút khá đông du khách trong và ngoài nước.

Tại Hội thảo khoa học "Nghệ thuật công cộng kiến tạo điểm đến du lịch", Tiến sĩ Trịnh Lê Anh – Chủ nhiệm bộ môn Quản trị sự kiện, khoa Du lịch học, Đại học Khoa học xã hội và nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) phân tích rằng, cấu trúc của diễn xướng dân gian dưới tiếp cận phát triển du lịch gồm nhiều phần.

Phần hát, nói là bộ phận đáp ứng nhu cầu về thính giác của khách du lịch. Những giai điệu, câu hát trong diễn xướng dân gian sẽ thu hút người nghe mà không cần họ hiểu nghĩa về những giai điệu này.

Để diễn xướng dân gian trở thành sản phẩm du lịch
Những loại hình diễn xướng dân gian có thể trở thành nghệ thuật công cộng trong phát triển du lịch (ảnh minh họa: BT)

Phần diễn (kết hợp với hát, nói như một chỉnh thể thống nhất). Người nghệ sĩ vừa hát vừa diễn khiến khách du lịch cảm nhận rõ ràng hơn về diễn xướng dân gian. Đặc biệt, phần diễn bổ sung ý nghĩa cho phần hát, nói để khách du lịch không cần hiểu nghĩa câu hát nhưng vẫn hiểu được nội dung tiết mục.

Phần âm nhạc vừa liên kết, vừa hỗ trợ cho hai bộ phận nói trên, vừa là một chất xúc tác giúp tác phẩm thú vị hơn, cuốn hút hơn. Những giai điệu âm nhạc dân gian tạo ra điểm khác biệt để du khách luôn ghi nhớ, đặc biệt âm nhạc lại có sức lan tỏa lớn bởi nó không bị rào cản ngôn ngữ chị phối.

Cũng giống như phần âm nhạc, phần phục trang diễn xướng làm tăng sức hấp dẫn cho diễn xướng dân gian, làm thỏa mãn yếu tố tiếp cận thị giác của du khách. Những bộ trang phục đặc sắc của diễn xướng dân gian đóng vai trò cốt lõi tạo dấu ấn về văn hóa, bản sắc của Việt Nam với du khách quốc tế.

Theo các khái niệm đó, có thể hiểu diễn xướng dân gian là một phần quan trọng cấu thành nên nghệ thuật dân gian. Từ đó, bước đi của diễn xướng dân gian thành nghệ thuật công cộng trở nên gần gũi hơn. Bản thân nghệ thuật dân gian là kết tinh trí tuệ của cộng đồng từ xa xưa, nghệ thuật dân gian thường được trình bày trong không gian của cộng đồng, nghệ thuật dân gian thường được trình bày trong không gian cộng đồng tạo nên nó.

Những loại hình diễn xướng dân gian có thể trở thành hoặc đóng góp phần xây dựng nghệ thuật công cộng trong phát triển du lịch có thể kể đến chèo, quan họ, chầu văn, xẩm, ca trù, hát xoan, tuồng, hát trống quân, bài chòi, cải lương… bởi thỏa mãn các tiêu chí như đa dạng về không gian thể hiện; đơn giản trong cách thức thể hiện do thiết bị hỗ trợ đơn giản, thuận lợi trong quá trình biểu diễn; quy mô nhỏ do số lượng diễn viên, khán giả, những người hỗ trợ biểu diễn nhỏ; có tính tương tác cao với khán giả; nội dung đơn giản, dễ hiểu, trong trường hợp sử dụng ngôn ngữ thì không cần phiên dịch, biên dịch; tiếp cận đa dạng về mặt trực giác.

Để diễn xướng dân gian trở thành sản phẩm du lịch
Những bộ trang phục đặc sắc của diễn xướng dân gian đóng vai trò cốt lõi tạo dấu ấn về văn hóa (ảnh minh họa: BT)

Tiến sĩ Trịnh Lê Anh cũng đưa ra những phân tích để diễn xướng dân gian có thể trở thành những dịch vụ phục vụ du lịch. Ví dụ như đối với diễn xướng quan họ, gói dịch vụ có thể gồm các làn điệu qua họ như hát đối đáp, giao duyên, mời trầu khách du lịch, quà lưu niệm có thể gồm khăn mỏ quạ, nón ba tầm, trầu têm cánh phượng.

Hát xẩm dễ dàng bài trí ở không gian công cộng bởi tính linh hoạt khi trình diễn, gói dịch vụ gồm bài xẩm vui nhộn, tăng tương tác với du hách bằng cách có thể để khách du lịch đàn nhị hoặc tập hát một số câu cơ bản.

Hát xoan là một loại hình kết hợp giữa hát và múa, gói dịch vụ có thể là các làn điệu xoan cơ bản, đặc biệt dàn dựng các tiết mục để khách du lịch có thể cùng trải nghiệm hát và múa cùng nghệ sĩ.

Các loại hình chèo, cải lương, tuồng… là các loại hình có tính sân khấu cao, mỗi tiết mục có nhiều nghệ sĩ tham gia trình diễn, các gói dịch vụ có thể gồm các trích đoạn nhỏ, dễ hiểu có nhiều động tác múa, giao tiếp bằng các trích đoạn ngắn, đơn giản, có nội dung thú vị, hài hước, trong hoảng thời gian từ 5-10 phút để du khách dễ dàng hiểu được nội dung mà không cần thông qua biên dịch, phiên dịch. Nghệ sĩ tương tác với khách trong các trích đoạn nói trên như thực hiện đóng những vai đơn giản, chụp ảnh cùng nghệ sĩ, có thể cải biên, thay đổi một số nội dung để dễ dàng đưa các loại hình này trở thành nghệ thuật công cộng.

Với một số loại hình như chầu văn hay ca trù cần phải xây dựng mô hình biểu diễn đặc biệt, phù hợp tại các không ggian đặc thù như đình làng, đền, phủ dành cho những khách du lịch có mong muốn trải nghiệm đặc biệt với loại hình nghệ thuật này.

Từ những phân tích trên có thể khẳng định rằng, các loại hình diễn xướng dân gian có thể trở thành nghệ thuật công cộng và phục vụ phát triển sản phẩm du lịch, nhưng không phái bất cứ loại hình dân gian nào cũng có thể trở thành nghệ thuật công cộng. Vì vậy, cần có một hệ tiêu chí để xây dựng diễn xướng dân gian thành nghệ thuật công cộng.

“Để có thể tối ưu hóa, đa dạng hóa các mô hình nghệ thuật công cộng – diễn xướng dân gian cần phải nghiên cứu và thử nghiệm các thay đổi, sáng tạo về không gian, trình diễn, nội dung theo hướng gia tăng tính linh hoạt, tính động trong biểu diễn, sự dễ dàng thẩm nhận về mặt trực giác, tính tương tác giữa người biểu diễn, phục trang, đạo cụ với người thưởng thức diễn xướng dân gian, chú ý đến những giới hạn của sự thay đổi, sáng tạo đó.”, Tiến sĩ Trịnh Lê Anh cho biết.

Bảo Thoa

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Cô giáo yêu nghề, tận tụy với học sinh

Cô giáo yêu nghề, tận tụy với học sinh

Luôn hết mình trong giảng dạy và chủ nhiệm, cô giáo Nguyễn Thị Kim Oanh, giáo viên Trường THCS Tri Thủy, huyện Phú Xuyên, Hà Nội, là một trong những cá nhân tiêu biểu trong phong trào “Người tốt, việc tốt” cấp huyện năm 2025.
Hiệu quả từ truyền thông chính sách

Hiệu quả từ truyền thông chính sách

Trong những năm qua, các cấp Công đoàn tỉnh Hà Tĩnh đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho người lao động, tạo được sự chuyển biến tích cực trong nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của người lao động và người sử dụng lao động.
Chút se lạnh giữa mùa hạ

Chút se lạnh giữa mùa hạ

Chúng ta đang đi qua những ngày se lạnh giữa mùa hạ. Chỉ sau một cơn mưa dữ dội, tiết trời thoắt trở nên dịu dàng đến lạ. Dường như, mùa thu chợt ghé thăm Hà thành bởi còn vấn vương chút nhớ nhung
Khi các nguyên thủ dạo bộ Hồ Gươm

Khi các nguyên thủ dạo bộ Hồ Gươm

Hồ Hoàn Kiếm viên ngọc quý giữa lòng Thủ đô không chỉ là biểu tượng của khát vọng hòa bình mà nơi đây đã thành “địa chỉ đỏ” cho các nguyên thủ quốc gia mỗi lần đến Hà Nội thăm hữu nghị chính thức Việt Nam hoặc dự các hội nghị cấp cao. Một Hồ Gươm quyến rũ không chỉ đáng để thả bước, mà còn gửi thông điệp từ Thủ đô đến toàn thế giới: “Hà Nội thực sự là thành phố bình yên”.
Lê Quang Liêm góp mặt tại vòng chung kết siêu giải cờ nhanh Speed Chess Championship 2025

Lê Quang Liêm góp mặt tại vòng chung kết siêu giải cờ nhanh Speed Chess Championship 2025

Hai đại diện xuất sắc của cờ vua Việt Nam, kỳ thủ Lê Quang Liêm và Lê Tuấn Minh, vừa chính thức giành quyền tham dự vòng chung kết giải cờ nhanh danh giá Speed Chess Championship 2025. Đây là một thành tích đáng tự hào, khẳng định vị thế của cờ vua Việt Nam trên đấu trường quốc tế.
Lần đầu tiên có tour đêm tại Di tích quốc gia đặc biệt Đền Quán Thánh

Lần đầu tiên có tour đêm tại Di tích quốc gia đặc biệt Đền Quán Thánh

Tối 28/5, quận Ba Đình đã chính thức ra mắt sản phẩm du lịch tour đêm "Tiếng chuông Trấn Vũ" - "Chạm vào linh thiêng, Sống cùng huyền thoại" tại Di tích quốc gia đặc biệt Đền Quán Thánh. Đây là sản phẩm du lịch đêm đầu tiên được thí điểm tại ngôi đền cổ kính bên hồ Trúc Bạch. Dự chương trình có Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội Vũ Thu Hà.
Đánh bại Real Betis với tỷ số 4-1, Chelsea vô địch UEFA Conference League 2024/25

Đánh bại Real Betis với tỷ số 4-1, Chelsea vô địch UEFA Conference League 2024/25

Chelsea đã có màn trình diễn tuyệt vời để lật ngược thế cờ và giành chiến thắng vang dội 4-1 trước Real Betis trong trận chung kết UEFA Europa Conference League mùa giải 2024/25, qua đó nâng cao chiếc cúp danh giá trong lịch sử câu lạc bộ.

Tin khác

Lần đầu tiên có tour đêm tại Di tích quốc gia đặc biệt Đền Quán Thánh

Lần đầu tiên có tour đêm tại Di tích quốc gia đặc biệt Đền Quán Thánh

Tối 28/5, quận Ba Đình đã chính thức ra mắt sản phẩm du lịch tour đêm "Tiếng chuông Trấn Vũ" - "Chạm vào linh thiêng, Sống cùng huyền thoại" tại Di tích quốc gia đặc biệt Đền Quán Thánh. Đây là sản phẩm du lịch đêm đầu tiên được thí điểm tại ngôi đền cổ kính bên hồ Trúc Bạch. Dự chương trình có Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội Vũ Thu Hà.
Hà Nội đón gần 13 triệu lượt khách trong 5 tháng đầu năm

Hà Nội đón gần 13 triệu lượt khách trong 5 tháng đầu năm

Trong 5 tháng đầu năm nay, Thủ đô Hà Nội đã đón khoảng 12,77 triệu lượt khách du lịch, tăng 10,9% so với cùng kỳ năm 2024. Đặc biệt, lượng khách quốc tế đến Hà Nội đạt 3,16 triệu lượt, ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng 20,2%, khẳng định sức hút ngày càng mạnh mẽ của Thủ đô trên bản đồ du lịch quốc tế.
Hợp tác thúc đẩy nhu cầu du lịch từ du khách Việt Nam đến Singapore

Hợp tác thúc đẩy nhu cầu du lịch từ du khách Việt Nam đến Singapore

Ngày 20/5, Tổng cục Du lịch Singapore (STB), Vietnam Airlines (VNA) và Tập đoàn Sentosa Development Corporation (SDC) ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác chiến lược nhằm thúc đẩy du lịch và mở rộng kết nối giữa Việt Nam và Singapore, trong bối cảnh lượng khách đến Đảo quốc đang tăng trưởng ấn tượng trong khu vực.
Quận Hoàn Kiếm nâng tầm điểm đến du lịch trung tâm Thủ đô

Quận Hoàn Kiếm nâng tầm điểm đến du lịch trung tâm Thủ đô

Hội nghị "Nâng cấp chất lượng dịch vụ và kết nối điểm đến du lịch của quận Hoàn Kiếm với các doanh nghiệp lữ hành" với những đóng góp thiết thực từ các chuyên gia và doanh nghiệp sẽ là cơ sở quan trọng để quận Hoàn Kiếm tiếp tục hoàn thiện và nâng cao chất lượng điểm đến du lịch, khẳng định vị thế "viên ngọc" của du lịch Thủ đô trong tương lai.
Hà Giang và Hội An nằm trong danh sách 44 điểm đến đẹp nhất hành tinh

Hà Giang và Hội An nằm trong danh sách 44 điểm đến đẹp nhất hành tinh

Tin vui từ tạp chí du lịch danh tiếng Time Out của Anh Quốc đã một lần nữa khẳng định sức hút kỳ diệu của Việt Nam trên bản đồ du lịch thế giới.
Dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5, ngành Du lịch đón khoảng 10,5 triệu lượt du khách

Dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5, ngành Du lịch đón khoảng 10,5 triệu lượt du khách

Kỳ nghỉ lễ 30/4 và 1/5 năm nay chứng kiến du lịch bùng nổ với khoảng 10,5 triệu lượt khách, tăng hơn 31% so với cùng kỳ 2024.
Trong 5 ngày nghỉ lễ, lượng khách về Nghệ An tăng 123% so với năm 2024

Trong 5 ngày nghỉ lễ, lượng khách về Nghệ An tăng 123% so với năm 2024

Dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5 năm nay thời tiết khá thuận lợi, vì vậy, các điểm đến ở Nghệ An thu hút một số lượng lớn du khách về tham quan, trải nghiệm.
Ngành du lịch TP.HCM “bội thu” dịp lễ 30/4 và 1/5

Ngành du lịch TP.HCM “bội thu” dịp lễ 30/4 và 1/5

Từ ngày 20/4 - 4/5/2025 (15 ngày), khách tham quan tại các khu điểm du lịch, vui chơi giải trí… của Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) đạt khoảng 2,7 triệu lượt, khách quốc tế đến Thành phố đạt khoảng 355.000 lượt; qua đó đem về doanh thu cho Thành phố 15.707 tỷ đồng, trung bình mỗi ngày đạt hơn 1.000 tỷ đồng.
Sức hút du lịch Thủ đô: Nhìn từ con số ấn tượng trong dịp lễ 30/4

Sức hút du lịch Thủ đô: Nhìn từ con số ấn tượng trong dịp lễ 30/4

Dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5 năm 2025 đã khép lại với nhiều kết quả tích cực cho ngành Du lịch Thủ đô. Với lượng khách tăng cao, doanh thu tăng trưởng mạnh, Hà Nội một lần nữa khẳng định vị thế là một trong những trung tâm du lịch hàng đầu của cả nước.
Hà Nội - Điểm đến hấp dẫn với chuỗi sự kiện đặc sắc dịp lễ 30/4 - 1/5

Hà Nội - Điểm đến hấp dẫn với chuỗi sự kiện đặc sắc dịp lễ 30/4 - 1/5

Nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025) và Ngày Quốc tế Lao động 1/5, ngành Du lịch Thủ đô đã triển khai nhiều hoạt động, chương trình quảng bá, xúc tiến và kích cầu du lịch hấp dẫn nhằm thu hút và chuẩn bị chu đáo cho việc đón khách du lịch đến Thủ đô trong 5 ngày nghỉ lễ.
Xem thêm
Phiên bản di động