--> -->

Về thăm làng đúc đồng Tống Xá

Làng nghề Tống Xá (xã Yên Xá, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định) là một trong những cái nôi lớn của nghề đúc đồng truyền thống. Các nghệ nhân tài hoa làng Tống Xá với khát vọng duy trì nét đẹp văn hóa tâm linh của người Việt đã tạo ra nhiều sản phẩm tinh xảo có mặt khắp cả nước và trở thành niềm tự hào của người dân thành Nam.
ve tham lang duc dong tong xa Nghệ nhân đúc đồng Ngũ Xã nói chuyện nghề

Thành tựu ngày hôm nay

Thuở mới đầu, làng Tống Xá chỉ đúc những mặt hàng đơn giản như đồ thờ cúng, đỉnh đồng, lư hương. Do trình độ công nghệ còn lạc hậu và thấp kém, nên các công đoạn đều là thủ công, chủ yếu dựa vào sức lao động của người thợ. Dụng cụ, trang thiết bị và nhà xưởng còn rất thô sơ, đơn giản. Nghề đúc chính của làng Tống Xá trước năm 1945 là đúc gang. Đây là một loại thủ công hết sức vất vả, phải tiếp xúc trực tiếp với khói bụi, khí độc...

Trải qua nhiều năm phát triển, nghề đúc ở Yên Xá đã phát triển vượt bậc, làm thay đổi cơ bản bộ mặt của một làng quê chiêm trũng nghèo nàn, lạc hậu.Từ chỗ chỉ làm được những sản phẩm thô sơ, đến nay đã sản xuất được hàng loạt sản phẩm đa dạng, phong phú, chất lượng cao, làm ra những sản phẩm hoàn chỉnh, đường nét mềm mại, hoa văn phong phú phục vụ các di tích lịch sử văn hóa, các công trình sản xuất công nghiệp, nhà máy, xí nghiệp, hầm mỏ khai thác...Không chỉ tiêu thụ trong nước, đồ đồng của làng nghề đã xuất khẩu sang hơn 70 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.

ve tham lang duc dong tong xa
Sản phẩm đồng Tống Xá phong phú, đa dạng

Bàn tay và khối óc của các nghệ nhân đang làm cho nghề đúc ở làng Tống Xá ngày càng phát triển, công nghiệp huyện Ý Yên ngày càng mở rộng. “Là người con mảnh đất Tống Xá, tôi sinh ra và lớn lên trong gia đình có truyền thống đúc đồng. Chứng kiến quá trình từ một khối đất trở thành sản phẩm nghệ thuật mang ý nghĩa tâm linh, đam mê với công việc này trong tôi lớn dần.Hơn nữa, đồng là nét đặc trưng của làng mình, mình phải làm cho ngành nghề này phát triển ngày càng mạnh”, nghệ nhân Dương Doãn Hùng chia sẻ.

Sản phẩm của làng nghề ngày càng đa dạng với những bức tượng Phật, danh nhân, lãnh tụ dân tộc.Trong đó có cả những công trình lớn tầm cỡ quốc gia như: Tượng Quốc mẫu Âu Cơ và các vị Lạc tướng, Lạc hầu tại Khu di tích Đền Hùng (Phú Thọ); tượng đài Bác Hồ tại nhà lưu niệm huyện Định Hóa (Thái Nguyên); kỷ niệm 990 năm Thăng Long – Hà Nội với tượng đúc Lý Thái Tổ, cao 10,1m nặng 45 tấn; tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ cao 16,2m nặng 220 tấn; tượng 14 vị vua thời Trần đặt tại quần thể Di tích Lịch sử - Văn hóa Đền Trần (Nam Định); tượng Tam thế Phật tổ Như Lai chùa Bái Đính nặng 50 tấn (Ninh Bình)...

Yên Xá ngày nay đang thể hiện rõ sức mạnh của làng nghề truyền thống tiểu thủ công nghiệp, mỗi người dân dù lao động trực tiếp hay gián tiếp thì vẫn luôn phấn đấu nâng cao tay nghề, đưa công nghệ đúc kim loại ngày một hiện đại hơn, từng bước hướng ra bạn bè quốc tế. Hiện nay, làng nghề đúc Tống Xá có khoảng 138 cơ sở đúc, doanh thu hằng năm đều tăng, năm 2017 đạt 1.310 tỷ đồng, làm cho bộ mặt nông thôn ngày càng đổi mới.

Và nét đẹp văn hóa phi vật thể

Bên cạnh giá trị từ các sản phẩm đồng Tống Xá thì những nét đẹp văn hóa phi vật thể cũng được nhắc đến rất nhiều, đặc biệt là tín ngưỡng thờ tổ nghề.Sau một thời gian ở Tống Xá để truyền nghề, nhà sư Minh Không ra đi vào 12/9 âm lịch, làng Tống Xá thờ ông như một vị tổ nghề, cùng Đức thuỷ tổ Tống Phúc Thành. Như vậy, làng Tống Xá thờ 2 vị thần, một là Tống Phúc Thành với tư cách là một vị thành hoàng của làng với công trạng khai hoang lập làng đầu tiên và một vị tổ nghề đã có công dạy dân nghề thủ công.

ve tham lang duc dong tong xa
Nghệ nhân Dương Doãn Hùng tỉ mỉ với từng sản phẩm của mình

Lễ hội nghề đúc truyền thống làng Tống Xá được tổ chức 3 năm/ 1 lần trong 3 ngày 10, 11, 12 tháng 2 âm lịch nhằm tưởng nhớ các vị tổ nghề và các bậc danh nhân có công khai ấp, lập thôn. Qua đó, động viên thế hệ trẻ giữ vững và phát huy truyền thống làng nghề bao đời nay.

Lễ hội được tổ chức gồm 2 phần: Phần lễ và phần hội. Phần lễ gồm: Lễ mộc dục – tắm rửa cho Đức Thánh; lễ cầu an của các cụ trong làng; lễ tế nam quan; lễ tế nữ quan; lễ rước Đức Thánh từ Đền Thánh Tổ về Đằng Dương và ngược lại; lễ cầu phúc của nhân dân và các dòng họ. Phần hội gồm: Lễ mít tinh kỷ niệm; các chương trình văn nghệ, múa lân, múa rồng, sư tử; các trò chơi dân gian truyền thống của quê hương như tổ tôm, bắt vịt dưới ao, cờ người…

Trải qua nhiều năm phát triển, nghề đúc ở Yên Xá đã phát triển vượt bậc, làm thay đổi cơ bản bộ mặt của một làng quê chiêm trũng nghèo nàn, lạc hậu.

Từ chỗ chỉ làm được những sản phẩm thô sơ, đến nay đã sản xuất được hàng loạt sản phẩm đa dạng, phong phú, chất lượng cao, làm ra những sản phẩm hoàn chỉnh, đường nét mềm mại, hoa văn phong phú phục vụ các di tích lịch sử văn hóa, các công trình sản xuất công nghiệp, nhà máy, xí nghiệp, hầm mỏ khai thác...Không chỉ tiêu thụ trong nước, đồ đồng của làng nghề đã xuất khẩu sang hơn 70 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Bàn tay và khối óc của các nghệ nhân đang làm cho nghề đúc ở làng Tống Xá ngày càng phát triển, công nghiệp huyện Ý Yên ngày càng mở rộng.

Để chuẩn bị cho lễ hội, các gia đình trong làng sẽ làm khuôn đúc để dâng cúng trước cửa thánh. Các mặt hàng phục vụ lễ nghi tôn giáo như chuông, tượng, đỉnh, cây đèn, các mặt hàng phục vụ nông nghiệp như mỏ neo, chân vịt tàu thuỷ, để vào ngày lễ sẽ mang ra trình thánh trong nghi lễ “Hiến xảo”, xảo ở đây là kỹ xảo nghề nghiệp, thể hiện bàn tay khéo léo và trình độ tay nghề của dân làng làm nghề.

Trong khuôn khổ diễn ra lễ hội còn có cuộc thi thả đèn trời.Để tham gia tổ chức thi thả đèn trời, trước đây mỗi gia đình có ý định thi tài về đèn trời, họ phải chuẩn bị nguyên vật liệu từ rất sớm, mỗi gia đình làm vài chục đèntrời để thi với nhau. Hiện nay, thực tế cuộc thi đã có nhiều thay đổi, ban tổ chức lễ hội tự mua đèn trời và thả đèn trong 3 tối, mỗi tối thả 100 đèn trời.

Đặt chất lượng lên hàng đầu

Do đặc thù của nghề cơ khí đúc là phải sử dụng hóa chất độc hại trong quá trình chế tác, không những tác động trực tiếp tới sức khỏe công nhân mà còn tác động đến môi trường xung quanh như ô nhiễm tiếng ồn, ô nhiễm môi trường đất, nước, không khí. Nhận thức được điều này, các cơ sở sản xuất đã đề xuất các cấp chính quyền phương án quy hoạch các xưởng sản xuất thành một khu riêng biệt cách xa khu dân cư.

Khó khăn về vốn và việc phát triển thương hiệu làng nghề, cạnh tranh với thị trường hàng hóa nước ngoài cũng là những khó khăn cần được giải quyết. Các cơ sở sản xuất còn gặp nhiều khó khăn về vốn do phải nhập nguyên vật liệu, đầu tư vào máy móc trang thiết bị... Hơn nữa, do sản phẩm đặc thù của ngành cơ khí đúc thường có giá trị cao, nhiều khi hàng đã xuất đi mà khách hàng chậm thanh toán là việc diễn ra thường xuyên nên doanh nghiệp rất khó quay vòng vốn để mở rộng sản xuất, kinh doanh.

Chia sẻ về những khó khăn này, ông Dương Doãn Hùng – một nghệ nhân có tiếng tại làng Tống Xá cho biết nhu cầu đồ đồng ngày càng nhiều, ở các nơi khác nhà xưởng cũng mọc lên nhiều không kém, sản xuất tràn lan mà không chú trọng đến chất lượng sản phẩm. Có những xưởng sử dụng đồng pha hóa chất để tạo độ bóng cho sản phẩm, khiến cho màu đồng không thật, nhanh bay màu.

Với phương pháp này, giá thành sản phẩm sẽ rẻ hơn đồ đồng Tống Xá rất nhiều.“Tuy nhiên chúng tôi luôn giữ nguyên tắc đặt chất lượng lên hàng đầu. Quan trọng nhất là không bao giờ ăn gian nói dối hay ăn bớt, bởi đây không chỉ là một loại hàng hóa mà còn là sản phẩm tâm linh. Đúc một bức tượng cũng chính là đang khoác áo lên phật thánh, vì vậy người nghệ nhân cần đặt trọn cái tâm và sự thành kính vào từng nét chạm khắc”.

Phương Nguyễn

Có thể bạn quan tâm

Ý kiến bạn đọc

Nên xem

Lan tỏa mô hình hay, sáng tạo trong học và làm theo Bác

Lan tỏa mô hình hay, sáng tạo trong học và làm theo Bác

Triển khai thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, 10 năm qua quận Tây Hồ đã đạt nhiều kết quả khá toàn diện. Nhiều cách làm mới, sáng tạo, thiết thực tạo chuyển biến mạnh mẽ, tích cực có sức lan tỏa, sâu rộng trong toàn Đảng bộ quận.
Bảo đảm tốt hơn quyền con người của người đang chấp hành án phạt tù

Bảo đảm tốt hơn quyền con người của người đang chấp hành án phạt tù

Tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, ngày 24/5, Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang đã trình dự án Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù, nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thi hành Luật Tương trợ tư pháp năm 2007 và đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra hiện nay.
Cần quyết liệt xử lý hàng giả trong lĩnh vực y tế

Cần quyết liệt xử lý hàng giả trong lĩnh vực y tế

Sau vụ gần 600 loại sữa giả bị phát hiện, dư luận lại bức xúc với chuyện thuốc giả, thực phẩm chức năng giả, thiết bị y tế giả… bị cơ quan chức năng triệt phá. Đáng lo ngại, khi một số sản phẩm này đã được bán trên thị trường trong suốt thời gian dài. Đây là hồi chuông cảnh báo, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa từ các cơ quan chức năng và cộng đồng doanh nghiệp.
Bộ trưởng Bộ Công an: Cho phép mua bán dữ liệu cá nhân là cho phép mua bán quyền con người

Bộ trưởng Bộ Công an: Cho phép mua bán dữ liệu cá nhân là cho phép mua bán quyền con người

Bộ trưởng Lương Tam Quang cho rằng, nếu không quy định việc cấm mua bán dữ liệu cá nhân như hàng hóa thông thường và có chế tài xử lý nghiêm minh thì thực tiễn sẽ phát sinh rất nhiều những phương thức, thủ đoạn để hình thành chợ đen về dữ liệu cá nhân, gây hậu quả thiệt hại rất lớn.
Hội đồng Tiền lương quốc gia có chủ tịch mới

Hội đồng Tiền lương quốc gia có chủ tịch mới

Theo quyết định kiện toàn của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Mạnh Khương làm tân chủ tịch Hội đồng Tiền lương quốc gia.
Nhà ở xã hội vẫn vượt quá xa khả năng của người lao động

Nhà ở xã hội vẫn vượt quá xa khả năng của người lao động

Phát biểu tại phiên thảo luận của Quốc hội về Dự thảo Nghị quyết thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội ngày 24/5, đại biểu Quốc hội Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương) đã chia sẻ những gửi gắm của người lao động đến Quốc hội.
Kinh tế tư nhân - Động lực quan trọng của nền kinh tế quốc gia

Kinh tế tư nhân - Động lực quan trọng của nền kinh tế quốc gia

Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị đặt ra mục tiêu đến năm 2030, kinh tế tư nhân (KTTN) là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia; là lực lượng tiên phong trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số…; Ngoài ra, Nghị quyết còn đặt ra các mục tiêu cụ thể như phấn đấu có 2 triệu doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế, có ít nhất 20 doanh nghiệp lớn tham gia chuỗi giá trị toàn cầu…

Tin khác

Hội đồng Tiền lương quốc gia có chủ tịch mới

Hội đồng Tiền lương quốc gia có chủ tịch mới

Theo quyết định kiện toàn của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Mạnh Khương làm tân chủ tịch Hội đồng Tiền lương quốc gia.
Cử hành trọng thể lễ viếng nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương

Cử hành trọng thể lễ viếng nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương

Sáng 24/5/2025, tại Nhà tang lễ Quốc gia (Hà Nội), Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch nước, Chính phủ, Quốc hội, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và gia đình tổ chức trọng thể Lễ viếng nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương theo nghi thức Quốc tang.
Đồng chí Trần Đức Lương - Nhà lãnh đạo có nhiều đóng góp quan trọng cho sự nghiệp đổi mới, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc

Đồng chí Trần Đức Lương - Nhà lãnh đạo có nhiều đóng góp quan trọng cho sự nghiệp đổi mới, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc

Cuộc đời và sự cống hiến không ngừng nghỉ của Đồng chí Trần Đức Lương là nguồn cảm hứng cho cán bộ, đảng viên, Nhân dân ta, cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau viết tiếp những trang sử vẻ vang cho dân tộc. Báo Lao động Thủ đô trân trọng giới thiệu bài viết của Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính về nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương.
Lễ viếng nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương

Lễ viếng nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương

Lúc 7 giờ 00 phút sáng nay (24/5), Lễ viếng đồng chí Trần Đức Lương được tổ chức trọng thể tại Nhà tang lễ Quốc gia, số 5 Trần Thánh Tông, thành phố Hà Nội.
Thủ tướng yêu cầu ưu tiên làm thủ tục thông quan cho sầu riêng

Thủ tướng yêu cầu ưu tiên làm thủ tục thông quan cho sầu riêng

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ trưởng Bộ Tài chính chỉ đạo Cục Hải quan ưu tiên làm thủ tục thông quan cho các lô hàng sầu riêng trong thời gian sớm nhất. Bên cạnh đó, chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất cơ chế hỗ trợ tài chính, tín dụng ưu đãi, giãn thuế cho doanh nghiệp chế biến, bảo quản sầu riêng xuất khẩu...
Dấu ấn của nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước

Dấu ấn của nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước

Trọn đời hoạt động cách mạng, từ một kỹ sư địa chất cần mẫn đến người đứng đầu Nhà nước, nguyên Chủ tịch Trần Đức Lương đã để lại nhiều dấu ấn sâu sắc, đóng góp to lớn cho sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Ở bất kỳ cương vị nào, ông cũng thể hiện bản lĩnh chính trị vững vàng, tư duy khoa học sắc sảo, tinh thần trách nhiệm cao và một trái tim luôn hướng về lợi ích quốc gia, dân tộc.
Sáng nay (24/5), tổ chức trọng thể lễ tang đồng chí Trần Đức Lương

Sáng nay (24/5), tổ chức trọng thể lễ tang đồng chí Trần Đức Lương

Sáng nay (24/5), Lễ tang đồng chí Trần Đức Lương theo nghi thức Lễ Quốc tang được tổ chức trọng thể tại Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Quảng Ngãi. Lễ tang diễn ra trong 2 ngày 24 và 25/5.
Quốc hội quyết định bổ sung hơn 4.300 tỷ đồng ngân sách chi thường xuyên từ nguồn viện trợ

Quốc hội quyết định bổ sung hơn 4.300 tỷ đồng ngân sách chi thường xuyên từ nguồn viện trợ

Chiều 23/5, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết của Quốc hội về việc bổ sung ngân sách chi thường xuyên (nguồn viện trợ không hoàn lại nước ngoài) năm 2025, với 441/443 đại biểu có mặt biểu quyết tán thành (chiếm 92,68% tổng số đại biểu Quốc hội).
Quyết tâm đưa dự án Bệnh viện Bạch Mai và Việt Đức cơ sở 2 hoạt động vào cuối năm 2025

Quyết tâm đưa dự án Bệnh viện Bạch Mai và Việt Đức cơ sở 2 hoạt động vào cuối năm 2025

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nêu rõ, Dự án đầu tư xây dựng cơ sở 2 Bệnh viện (BV) Hữu nghị Việt Đức và Dự án đầu tư xây dựng cơ sở 2 BV Bạch Mai chậm trễ như hiện tại là có lỗi với nhân dân. Do đó, phải quyết tâm khắc phục bằng được những tồn tại hạn chế để có thể hoàn thành trong năm nay.
Bộ Chính trị ban hành quy định mới về thu hồi tài sản tham nhũng, lãng phí, tiêu cực

Bộ Chính trị ban hành quy định mới về thu hồi tài sản tham nhũng, lãng phí, tiêu cực

Quy định của Bộ Chính trị nêu nguyên tắc, thủ tục thu hồi tài sản do tham nhũng, lãng phí, tiêu cực được phát hiện qua công tác kiểm tra, giám sát.
Xem thêm
Phiên bản di động