Luôn xứng đáng với niềm tin của Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân Thủ đô

Một hành trinh đầy tự hào

Phóng viên: Năm nay là năm kỷ niệm 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam, theo ông, báo chí giữ vai trò quan trọng như thế nào trong tiến trình lịch sử của dân tộc?

Nhà báo Kiều Thanh Hùng - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo thành phố Hà Nội: Trước hết, xin cảm ơn câu hỏi rất ý nghĩa trong thời điểm chúng ta đang hướng đến dấu mốc 100 năm hình thành và phát triển của nền Báo chí Cách mạng Việt Nam - một hành trình gắn liền với sự nghiệp cách mạng của dân tộc.

Xuyên suốt chiều dài lịch sử dân tộc, báo chí Thủ đô luôn có những đóng góp xứng đáng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; xây dựng Thủ đô ngày càng giàu đẹp (Ảnh: Đồng chí Nguyễn Doãn Toản - Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Hà Nội cùng các đồng chí lãnh đạo Hội Nhà báo Việt Nam, Hội Nhà báo TP. Hà Nội tham quan các gian trưng bày báo chí Thủ đô tại Hội báo Xuân Ất Tỵ - Hà Nội 2025)

Có thể nói, trong chặng đường 100 năm hình thành và phát triển (1925 - 2025), Báo chí Cách mạng Việt Nam đã trải qua 3 giai đoạn lớn, gắn liền với sự phát triển của đất nước và sự nghiệp cách mạng do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo.

Giai đoạn thứ nhất từ năm 1925 đến năm1945. Đây là giai đoạn hình thành và đấu tranh giành độc lập dân tộc. Trong giai đoạn này mốc khởi đầu là ngày 21/6/1925, khi lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc, Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập Báo Thanh Niên, báo chí trong giai đoạn này mang tính bí mật, cách mạng, chủ yếu hoạt động trong điều kiện ngầm, là công cụ sắc bén để truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin, cổ vũ tinh thần yêu nước và đấu tranh giành độc lập dân tộc. Đây là thời kỳ báo chí được ví như những lời hịch, khơi dậy ngọn lửa yêu nước, tập hợp khối đại đoàn kết toàn dân tộc dưới ngọn cờ của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Trong bối cảnh đất nước chìm trong bóng tối nô lệ, báo chí cách mạng không đơn thuần là phương tiện thông tin, mà trở thành vũ khí tư tưởng sắc bén, là nơi khơi nguồn, nhen nhóm tinh thần yêu nước, kêu gọi đấu tranh giành độc lập dân tộc. Một số tờ báo đã đóng vai trò như những ngọn lửa nhỏ lan tỏa khắp mọi miền Tổ quốc. Chính từ hàng triệu ngọn lửa nhỏ ấy, một đám cháy lớn - phong trào cách mạng toàn dân đã bùng lên mãnh liệt, dẫn đến thắng lợi vĩ đại của Cách mạng tháng Tám năm 1945.

Sự thành công ấy là kết tinh của nhiều yếu tố, trong đó có ba trụ cột đặc biệt quan trọng, đó là: Sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam - người cầm lái đưa cách mạng đến thắng lợi; Nền tảng liên minh công - nông, giai cấp cơ bản của xã hội Việt Nam, động lực chính của phong trào cách mạng; Vai trò của báo chí cách mạng - kênh kết nối tư tưởng, truyền cảm hứng, củng cố niềm tin và sức mạnh toàn dân.

Chính nhờ sự hội tụ ấy, ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - mốc son chói lọi trong lịch sử dân tộc.

Giai đoạn 2 là từ năm 1945 đến 1975. Giai đoạn này báo chí như những bài ca ra trận, tiếng kèn xung phong vì độc lập, thống nhất. Nếu giai đoạn đầu của Báo chí Cách mạng Việt Nam là những “lời hịch cứu nước”, thì trong giai đoạn từ năm 1946 đến 1975, báo chí chính là những bài ca ra trận, là hồi kèn xung trận thôi thúc triệu triệu người con đất Việt bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ, đầy gian khổ nhưng cũng vô cùng oanh liệt.

Các phóng viên chiến trường đã góp phần vào chiến thắng 30/4/1975 lịch sử, đưa nong sông liền một giải (Ảnh tư liệu TTXVN)

Trong hơn 30 năm chiến đấu không ngơi nghỉ, từ kháng chiến chống thực dân Pháp đến cuộc chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược, báo chí cách mạng đã trở thành một phần không thể tách rời trong đời sống tinh thần của nhân dân. Tờ báo là người bạn đồng hành trong chiến hào, bài viết là động lực cổ vũ tinh thần chiến đấu, những trang thơ, trang văn là nguồn cảm hứng bất tận hun đúc tinh thần yêu nước, sẵn sàng hy sinh vì độc lập, tự do.

Đặc biệt, báo chí Thủ đô đã có những đóng góp rất xứng đáng trong giai đoạn này. Hà Nội, nơi được xem là cái nôi của nhiều phong trào thanh niên, học sinh, sinh viên lên đường nhập ngũ, trở thành hậu phương vững chắc, là trung tâm phát đi những lời hiệu triệu cả nước hướng về tiền tuyến. Nhiều bài thơ, bài viết trên báo Hà Nội Mới, Tiền Phong, Quân đội Nhân dân… đã trở thành “mệnh lệnh trái tim”, thôi thúc tuổi trẻ rời giảng đường, ra chiến trường, đặc biệt là trong các chiến dịch lớn như chiến dịch Quảng Trị năm 1972.

Báo chí thời kỳ này không chỉ viết về chiến tranh - báo chí là một phần của chiến tranh. Các nhà báo không đứng ngoài cuộc mà trực tiếp ra trận, bám sát chiến trường, ghi lại những khoảnh khắc lịch sử bằng cả bút mực lẫn máu xương. Gần 500 nhà báo - liệt sĩ đã anh dũng ngã xuống trong suốt thời kỳ này. Họ là những người lính mang bút, mang máy ảnh, mang cả trái tim yêu nước để ghi lại từng trận đánh, từng nụ cười, từng giọt nước mắt của một dân tộc đang đi tới ngày toàn thắng. Đây là thời kỳ báo chí thực sự hòa mình vào dòng chảy cách mạng, là tiếng nói của chính nghĩa, là ngọn lửa, tiếp sức cho cả một dân tộc vững bước đến mùa xuân đại thắng năm 1975, thu non sông về một mối.

Giai đoạn 3 là từ năm 1975 đến nay. Sau khi đất nước thống nhất năm 1975, Báo chí Cách mạng Việt Nam bước vào một giai đoạn mới - giai đoạn của kiến thiết và đổi mới. Trong bối cảnh đất nước bước ra khỏi chiến tranh với muôn vàn khó khăn, báo chí tiếp tục đảm nhận vai trò là người đồng hành với Đảng, Nhà nước và nhân dân trên con đường xây dựng lại Tổ quốc.

Từ năm 1975 đến trước Đổi mới (1986), báo chí vừa là kênh tuyên truyền chủ trương, chính sách, vừa là diễn đàn phản ánh tiếng nói của nhân dân, giúp chính sách đi vào cuộc sống một cách hiệu quả hơn. Những bất cập, hạn chế khi cơ chế mới được áp dụng đã được báo chí phản ánh trung thực, kịp thời, từ đó giúp các cơ quan chức năng điều chỉnh cho phù hợp với thực tiễn. Một ví dụ điển hình là việc báo chí nêu bật tấm gương ông Kim Ngọc, người đi đầu trong mô hình “khoán hộ”, sau này trở thành cơ sở để ra đời Chỉ thị Khoán 10 trong nông nghiệp - một bước ngoặt giúp Việt Nam từ quốc gia thiếu đói trở thành nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới.

Từ sau Đổi mới (1986) đến nay, báo chí tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong công cuộc phát triển kinh tế, xây dựng Nhà nước pháp quyền, thúc đẩy dân chủ và hội nhập quốc tế. Báo chí không chỉ làm nhiệm vụ tuyên truyền nghị quyết, chính sách, mà còn là nơi phản biện, đề xuất, hiến kế, là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân.

Trải qua 100 năm, báo chí cách mạng Việt Nam không ngừng phát triển về chất lượng, phương tiện và đội ngũ, luôn đồng hành cùng dân tộc trong sự nghiệp đấu tranh, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đây là hành trình lịch sử đầy tự hào, tiếp tục đặt nền tảng cho những bước tiến mới trong kỷ nguyên số và hội nhập toàn cầu.

Tổng Biên tập Báo Lao động Thủ đô Nguyễn Văn Bình (bên phải) cùng nhóm tác giả của Báo Lao động Thủ đô đạt giải Khuyến khích Giải Diên Hồng, lần thứ Ba - năm 2025.

Vai trò nổi bật của báo chí Thủ đô

Phóng viên: Được biết, báo chí Thủ đô đã có nhiều đóng góp vào thành tích chung của nền Báo chí Cách mạng Việt Nam. Xin ông chia sẻ một số dấu ấn nổi bật của báo chí Thủ đô trong thời gian qua?

Nhà báo Kiều Thanh Hùng - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo thành phố Hà Nội: Báo chí Hà Nội - trung tâm chính trị, văn hóa, xã hội của cả nước, thời gian qua luôn giữ vững vai trò nòng cốt trong dòng chảy chung của báo chí cách mạng. Báo chí Thủ đô vừa đồng hành, vừa dẫn dắt, bám sát các chương trình công tác lớn của Thành ủy qua từng nhiệm kỳ, từ xây dựng Đảng, phát triển kinh tế - xã hội, đến xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh, giữ gìn bản sắc Thăng Long - Hà Nội ngàn năm văn hiến.

Các phóng viên báo chí Trung ương, Thủ đô Hà Nội... tác nghiệp tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII (Ảnh tư liệu)

Một điểm đặc sắc là báo chí Hà Nội đã phát hiện và lan tỏa hàng nghìn tấm gương “Người tốt - Việc tốt” trong hơn 30 năm qua, tạo thành một “vườn hoa đẹp” cho Thủ đô, thúc đẩy lối sống văn minh, nghĩa tình.

Hà Nội cũng là nơi duy nhất trong cả nước được UNESCO công nhận là “Thành phố sáng tạo”, là điểm đến văn hóa, ẩm thực, nghệ thuật dân gian và báo chí Thủ đô có vai trò quan trọng trong việc lan tỏa những giá trị văn hóa đặc sắc ấy ra cả nước và thế giới.

Đặc biệt, báo chí Thủ đô đã chủ động tổ chức và dẫn dắt các diễn đàn góp ý cho những chính sách lớn. Trong hai đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng vừa qua - góp ý Luật Đất đai sửa đổi và Luật Thủ đô sửa đổi - báo chí Hà Nội đã tập hợp được hàng triệu ý kiến từ mọi tầng lớp nhân dân, đóng góp trực tiếp vào quá trình xây dựng pháp luật và hoạch định chính sách.

Nhiều tác phẩm báo chí của Thủ đô đã giành được giải cao tại Giải Báo chí Quốc gia, Giải Búa liềm vàng, Giải báo chí về xây dựng Đảng, về phòng chống tham nhũng… Năm 2024, riêng các hội viên Hội Nhà báo thành phố Hà Nội đã giành hơn 100 giải thưởng các cấp.

Báo chí Thủ đô luôn là lực lượng nòng cốt, là tấm gương phản ánh sinh động hình ảnh Thủ đô “văn hiến - văn minh - hiện đại”. Trong chặng đường 100 năm tới, chúng tôi tin rằng báo chí Hà Nội sẽ tiếp tục phát huy truyền thống, đổi mới sáng tạo để góp phần xây dựng Thủ đô ngày càng phát triển bền vững, hiện đại, xứng đáng với vai trò đầu tàu của cả nước.

Cũng cần phải nói thêm rằng, trong dòng chảy phát triển mạnh mẽ của báo chí khu vực phía Bắc, báo chí Thủ đô, đặc biệt là những tờ báo gắn bó chặt chẽ với công nhân, người lao động đã có bước tiến đáng ghi nhận. Một trong những điểm sáng tiêu biểu chính là Báo Lao động Thủ đô, dù là cơ quan báo chí cấp ngành, nhưng đã chứng minh rõ nét vai trò tiên phong đổi mới nội dung, hình thức và tiếp cận người đọc bằng nhiều nền tảng hiện đại.

Một trong những dấu ấn đặc trưng có thể coi là “đặc sản” của Lao động Thủ đô chính là việc tổ chức các chương trình truyền trực tuyến các cuộc toạ đàm chính với nội dung sâu sát đời sống, tâm tư, nguyện vọng của người lao động, đặc biệt là bộ phận công nhân - tầng lớp lao động đang chịu nhiều áp lực nhất trong quá trình chuyển mình của nền kinh tế.

Thông qua các chương trình này, báo đã làm tốt vai trò cầu nối tin cậy giữa người dân với cơ quan Đảng, Nhà nước, không chỉ phản ánh kiến nghị mà còn trực tiếp mời các chuyên gia, nhà quản lý, luật sư tham gia giải thích cặn kẽ chính sách mới, quyền lợi người lao động và những điểm còn vướng mắc cần tiếp tục tháo gỡ.

Mặc dù số lượng người dự trực tiếp có thể chỉ vài trăm người, nhưng sức lan tỏa của chương trình lại rất lớn: mỗi người tham dự đều là hạt nhân truyền tải thông tin tới gia đình, đồng nghiệp, bạn bè, tạo nên hiệu ứng cộng hưởng xã hội, cộng với việc khai thác nền tảng số - livestream đa nền tảng, phát lại trên mạng xã hội, website báo, các chương trình này còn vươn xa ra ngoài Thủ đô, thậm chí lan toả đến cả quốc tế, nâng cao nhận thức chính sách không chỉ cho công nhân tại chỗ mà còn cho hàng triệu người lao động khác trên cả nước.

Sự đổi mới, thích ứng công nghệ và kiên trì giữ bản sắc phục vụ người lao động chính là yếu tố khiến báo chí Thủ đô, đặc biệt là Lao động Thủ đô, ngày càng được nhân dân tín nhiệm, xã hội đánh giá cao và các cấp lãnh đạo ghi nhận.

Khát vọng mới, sứ mệnh mới của báo chí trong kỷ nguyên mới

Phóng viên: Theo ông, lịch sử 100 năm báo chí giữ vai trò như thế nào trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc?

Nhà báo Kiều Thanh Hùng - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo thành phố Hà Nội: Hành trình 100 năm của báo chí cách mạng Việt Nam là một dòng chảy bền bỉ, liên tục đổi mới, trong đó báo chí Thủ đô luôn giữ vai trò tiên phong, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc. Những dấu mốc lịch sử vẻ vang đã tạo dựng một nền tảng vững chắc, một niềm tin sâu sắc vào vai trò lãnh đạo của Đảng, trở thành động lực lớn lao cho những người làm báo tiếp tục cống hiến.

Nhà báo Kiều Thanh Hùng - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo thành phố Hà Nội (thứ 4 từ trái qua) trao giải cho các tác giả đoạt giải Cuộc thi viết "Văn hoá Thăng Long - Hà Nội hội tụ và lan toả".

Trong quá trình phát triển, đội ngũ người làm báo không chỉ được truyền cảm hứng từ những thành tựu đã đạt được, mà còn tự rút ra bài học từ những hạn chế, khuyết điểm, chủ động đổi mới, hoàn thiện mình để đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu từ thực tiễn cuộc sống và sự kỳ vọng của Đảng, Nhà nước, nhân dân.

Các cấp Hội Nhà báo, các cơ quan báo chí trên địa bàn Thủ đô đã và đang phát huy mạnh mẽ tinh thần tự soi, tự sửa, tự đổi mới, coi đó là trách nhiệm nghề nghiệp và đạo đức cách mạng. Chính từ những nền móng được thế hệ đi trước vun đắp, thế hệ nhà báo hôm nay bước vào kỷ nguyên vươn mình với khát vọng mãnh liệt và tinh thần trách nhiệm cao.

Nếu như khát vọng của dân tộc trong thế kỷ XX là độc lập, tự do, thống nhất non sông, thì bước sang thế kỷ XXI, trong hòa bình, hội nhập và toàn cầu hóa, khát vọng mới đã hiện rõ: ấm no, hạnh phúc, thịnh vượng cho mỗi người dân. Đó cũng là tinh thần xuyên suốt được khẳng định trong các nghị quyết của Đảng, từ Đại hội XIII cho đến các chiến lược phát triển kinh tế - xã hội hiện nay.

Báo chí cách mạng, với bản lĩnh, trách nhiệm và trí tuệ, phải là lực lượng tiên phong thắp lên niềm tin, lan toả khát vọng, truyền cảm hứng đổi mới. Người làm báo hôm nay không chỉ là “người chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng” như lời dạy của Bác Hồ, mà còn là người dẫn đường, người đồng hành, người kiến tạo xã hội, thông tin minh bạch, nhân văn và phát triển bền vững.

Kỷ nguyên vươn mình cũng đặt ra yêu cầu phải đổi mới toàn diện báo chí - từ tư duy làm báo, cách tổ chức tòa soạn, kỹ năng phóng viên cho đến ứng dụng công nghệ số. Nhưng trên hết, chính là giữ vững đạo đức người làm báo, trung thành với lý tưởng cách mạng, gắn bó với nhân dân, luôn đứng về lẽ phải, vì lợi ích chung của dân tộc.

Đó là con đường để báo chí Việt Nam, đặc biệt là báo chí Thủ đô tiếp tục xứng đáng với vai trò xung kích, tiên phong, góp phần cùng cả nước hiện thực hoá khát vọng phát triển, vì một Việt Nam hùng cường, giàu mạnh và hạnh phúc!

Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ thành phố Hà Nội, báo chí Thủ đô sẽ tiếp tục đồng hành cùng Đảng bộ, Chính quyền, Nhân dân Thành phố xây dựng Thủ đô Hà Nội "Văn hiến -Văn minh- Hiện đại" (Ảnh tư liệu một góc Thủ đô Hà Nội)

Hãy tiếp tục viết bằng trí tuệ, tâm huyết và trách nhiệm

Phóng viên: Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6), ông có gửi gắm điều gì đến đội ngũ cán bộ, phóng viên, biên tập viên Báo Lao động Thủ đô nói riêng và các cơ quan Báo chí Thủ đô nói chung?

Nhà báo Kiều Thanh Hùng - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo thành phố Hà Nội: Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), tôi xin gửi lời chúc mừng tốt đẹp nhất đến toàn thể cán bộ, phóng viên, biên tập viên Báo Lao động Thủ đô nói riêng và đội ngũ những người làm báo Thủ đô nói chung.

Báo chí Thủ đô có vị thế đặc biệt trong lòng báo chí cả nước, bởi không chỉ là nơi quy tụ lực lượng báo chí hùng hậu, mà còn luôn giữ vai trò tiên phong về tư tưởng, thông tin, phản biện và dẫn dắt dư luận xã hội. Tôi ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực đổi mới không ngừng của các cơ quan báo chí, trong đó có Báo Lao động Thủ đô - một tờ báo có bản sắc riêng, gắn bó chặt chẽ với đời sống người lao động, đặc biệt là công nhân, viên chức, lao động Thủ đô.

Trong bối cảnh chuyển đổi số, báo chí không chỉ cần nhanh, chính xác, khách quan, trung thực mà còn phải tích hợp cao, đa phương tiện, giàu tính nhân văn và chuyên sâu. Độc giả hôm nay cần một nền báo chí không chỉ cung cấp thông tin mà còn phải tạo niềm tin, khơi dậy suy nghĩ tích cực và lan tỏa giá trị tốt đẹp.

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn ông!