Vụ buôn lậu đất hiếm: Cựu Thứ trưởng Nguyễn Linh Ngọc bị đề nghị từ 30-36 tháng tù treo

Theo đó, Viện Kiểm sát nhân dân Hà Nội đề nghị bị cáo Nguyễn Linh Ngọc từ 30-36 tháng tù, nhưng cho hưởng án treo về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí".

Cùng tội danh trên, bị cáo Nguyễn Văn Thuấn, cựu Tổng Cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản, bị đề nghị 5-6 năm tù; cựu Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái Hồ Đức Hợp bị đề nghị 3 năm 6 tháng đến 4 năm 6 tháng tù; Lê Công Tiến, cựu Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, bị đề nghị 30-36 tháng tù và Bùi Đoàn Như, cựu Trưởng phòng Khoáng sản (Sở Tài nguyên và Môi trường) bị đề nghị 24-30 tháng tù.

Cựu Thứ trưởng Nguyễn Linh Ngọc bị đề nghị mức án từ 30-36 tháng tù treo.

Bị cáo Đoàn Văn Huấn, Chủ tịch Công ty Thái Dương bị đề nghị mức án 5-6 năm tù về tội vi phạm quy định về thăm dò, khai thác tài nguyên; 4-5 năm tù về tội "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng", và 3-4 năm tù về tội gây ô nhiễm môi trường. Tổng hợp hình phạt, bị cáo Huấn bị đề nghị từ 12-15 năm tù.

Bị cáo Lưu Anh Tuấn, Chủ tịch Công ty Đất hiếm Việt Nam, bị đề nghị 16-18 năm tù với cáo buộc phạm hai tội danh "Buôn lậu" và "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng".

Các bị cáo khác gồm: Nguyễn Văn Chính, Phó Tổng Giám đốc kiêm Kế toán trưởng Công ty Thái Dương bị Viện Kiểm sát đề nghị mức án từ 8-10 năm tù; Lưu Anh Tuấn, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Đất hiếm Việt Nam 16-18 năm tù; Đỗ Hạnh Hương, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Đất hiếm Việt Nam 6-7 năm tù; Phạm Thị Yến, nhân viên xuất nhập khẩu Công ty Cổ phần Đất hiếm Việt Nam 5-6 năm tù; Trương Thị Hiển, nguyên Kế toán Công ty Cổ phần Đất hiếm Việt Nam bị đề nghị mức hình phạt bằng với thời gian bị tạm giam; các bị cáo còn lại bị đề nghị các mức án từ 24 tháng tù, nhưng cho hưởng án treo đến 8 năm tù về các tội: "Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên", "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng", "Gây ô nhiễm môi trường", "Buôn lậu", "Tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có".

Các bị cáo tại Tòa.

Bản luận tội nêu rõ, đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng liên quan đến hoạt động khai thác, kinh doanh, xuất khẩu khoáng sản quặng đất hiếm và Cơ quan quản lý Nhà nước có trách nhiệm cấp, gia hạn, thu hồi Giấy phép khai thác khoáng sản.

Đất hiếm là 1 loại khoáng sản chiến lược có vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực công nghiệp hiện đại. Vì vậy, Nhà nước đã ban hành nhiều quy định, quy hoạch và kế hoạch nhằm phát triển ngành công nghiệp khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản quặng đất hiếm một cách bền vững và hiệu quả. Mặc dù quy định của pháp luật cũng như chỉ đạo của Chính phủ chặt chẽ như vậy, nhưng các bị cáo trong vụ án này vẫn không chấp hành mà còn cố ý thực hiện những sai phạm.

Cụ thể, sau khi được cấp Giấy phép số 927 ngày 13/6/2013 của Bộ Tài nguyên và Môi trường, quá trình khai thác khoáng sản, bị cáo Đoàn Văn Huấn đã chỉ đạo Nguyễn Văn Chính, Nguyễn Quang Mạnh thực hiện việc khai thác không đúng Luật Khoáng sản 2010, Nghị định 158 của Chính phủ và nội dung Giấy phép số 927. Các bị cáo đã tổ chức khai thác, tiêu thụ trái phép với số lượng 10.292.529 kg quặng đất hiếm, thu được số tiền hơn 736 tỷ đồng.

Viện Kiểm sát xác định, trong vụ án này bị cáo Huấn chịu trách nhiệm chính đối với hành vi vi phạm quy định về khai thác tài nguyên, còn bị cáo Chính và Mạnh giữ vai trò giúp sức. Tuy nhiên, Viện Kiểm sát đã phân hóa bị cáo Mạnh có vai trò thấp hơn bị cáo Chính trên cơ sở hành vi thực hiện của từng bị cáo.

Đối với các bị cáo có hành vi Buôn lậu, Lưu Anh Tuấn là người giữ vai trò chính và phải chịu trách nhiệm về toàn bộ hậu quả hàng hóa buôn lậu là hơn 379 tỷ đồng. Bị cáo Hương phải chịu mức hình phạt cao hơn bị cáo Yến và bị cáo Hậu là nhân viên thực hiện hành vi sai phạm theo chỉ đạo.

Quá trình điều tra cũng như tại phiên tòa, công tố viên đã ghi nhận lời khai của các bị cáo Nguyễn Linh Ngọc, Nguyễn Văn Thuấn, Hoàng Văn Khoa, Lê Duy Phương về bối cảnh khi các bị cáo thực hiện hành vi phạm tội, là do sự có thay đổi của hệ thống pháp luật cũng như chỉ đạo của Chính phủ nên hồ sơ xin cấp phép của Công ty Thái Dương bị tạm dừng. Đến khi Luật khoáng sản năm 2010 có hiệu lực từ ngày 1/7/2011, thì các hồ sơ xin cấp phép đã nộp trước đó được ưu tiên giải quyết, không để hồ sơ tồn đọng. Trước áp lực đó, các bị cáo cũng muốn giải quyết nhanh chóng, tránh bị hiểu lầm gây phiền hà cho doanh nghiệp. Mặc dù biết rõ hồ sơ của Công ty Thái Dương chưa đủ điều kiện, nhưng vẫn tham mưu, đề xuất để Thứ trưởng Nguyễn Linh Ngọc ký Giấy phép 927, cấp phép cho Công ty Thái Dương...

Lê Thắm