Phạt tù 12 năm đối với tội xả chất thải nguy hại gây ô nhiễm môi trường

Tại dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) do Bộ Công an chủ trì xây dựng dự kiến sẽ trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến vào Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV năm 2025 đã đề xuất nâng mức hình phạt tù, tiền đối với một số tội danh và một số hành vi để đảm bảo tính răn đe để nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống tội phạm, kịp thời bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của Nhà nước, công dân, phù hợp với các quy định pháp luật quốc tế, trong đó, có tội phạm về môi trường nhằm bảo vệ môi trường sống an toàn, bền vững cho các thế hệ tương lai.

Hơn 15 năm nay, hàng nghìn hộ dân sinh sống tại 2 xã: Thụy Lâm và Vân Hà (huyện Đông Anh, Hà Nội) phải “sống chung” với trình trạng môi trường bị ô nhiễm trầm trọng do việc đốt rác thải công nghiệp

Dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) do Bộ Công an chủ trì xây dựng đề xuất tăng mạnh mức hình phạt tù và tiền đối với các tội phạm về môi trường và tội lây lan dịch bệnh. Mức phạt tiền tối đa có thể lên tới hàng chục tỷ đồng, cùng với việc hạ thấp ngưỡng định lượng gây ô nhiễm để xử lý hình sự, thể hiện quyết tâm siết chặt kỷ cương nhằm bảo vệ môi trường sống và sức khỏe cộng đồng. Cụ thể:

Tội gây ô nhiễm môi trường (theo dự thảo Bộ luật mới là tội xả chất thải nguy hại gây ô nhiễm môi trường): Tăng mức hình phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm thành từ 1 năm đến 3 năm, tăng mức phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng thành từ 300.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng tại khoản 1; tăng mức hình phạt tù từ 1 năm đến 5 năm thành 3 năm đến 7 năm, tăng mức phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng thành từ 3.000.000.000 đồng đến 6.000.000.000 đồng tại khoản 2; tăng mức hình phạt tù từ 3 năm đến 7 năm thành từ 7 năm đến 12 năm, tăng mức phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng thành từ 6.000.000.000 đồng đến 18.000.000 đồng tại khoản 3;

Tội vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại: Tăng mức hình phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm thành từ 1 năm đến 3 năm, tăng mức phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng thành từ 300.000.000 đồng đến 1.200.000.000 đồng tại khoản 1; tăng mức hình phạt tù từ 2 năm đến 5 năm thành từ 3 năm đến 7 năm, tăng mức phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng thành từ 1.200.000.000 đồng đến 6.000.000.000 đồng tại khoản 2; tăng mức hình phạt tù từ 5 năm đến 10 năm thành từ 7 năm đến 15 năm tại khoản 3;

Ngoài ra, dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) 2025 cũng đề xuất "tăng lực" cho các chế tài xử lý tội phạm môi trường và lây lan dịch bệnh. Theo đó, tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người: Nâng mức cao nhất của hình phạt tù đối với tội này từ 12 năm thành 15 năm.

Bên cạnh đó, Dự thảo cũng đề xuất hạ mức định lượng trong cấu thành tội gây ô nhiễm môi trường (theo dự thảo Bộ luật mới là tội xả chất thải nguy hại gây ô nhiễm môi trường): Hạ mức thông số môi trường nguy hại vượt quy chuẩn quốc gia về môi trường từ 5 lần đến dưới 10 lần xuống từ 3 đến 5 lần; hạ mức thông số môi trường nguy hại vượt quy chuẩn quốc gia về môi trường từ 3 lần đến 5 lần xuống từ 2 đến 3 lần tại các khung, khoản trong tội này.

Ngoài ra, dự thảo Bộ luật Hình sự bổ sung Tội vi phạm các quy định về xử lý chất thải rắn thông thường và chất thải rắn sinh hoạt trên cơ sở tách ra từ tội gây ô nhiễm môi trường

Minh Phương