Hàng năm cứ mỗi độ Tết đến xuân về, du khách từ muôn nơi lại náo nức du xuân trẩy hội đền Đô - ngôi đền linh thiêng cổ kính nổi tiếng ở Bắc Ninh. Đền thờ 8 vị vua nhà Lý với những kiến trúc độc đáo mang đậm nét văn hóa người Việt.
Đền Đô hay còn gọi là Đền Lý Bát Đế (Cổ Pháp điện), được xây dựng vào thế kỷ XI trên đất hương Cổ Pháp, ngày nay nằm ở phường Đình Bảng, thành phố Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh.
Đền được dựng trên nền đất mà khi xưa vua Lý Công Uẩn đăng quang và trở lại thăm quê hương. Theo sử sách, dân làng Đình Bảng đã cho xây dựng một ngôi nhà lớn làm nơi nghênh tiếp nhà vua. Khi vua Lý Công Uẩn băng hà, Lý Thái Tông lên ngôi kế vị vua cha, ông đã cho sửa sang lại ngôi nhà xưa và chọn làm nơi thờ tự vua cha, từ đó Đền trở thành nơi thờ tự các vị vua nhà Lý sau khi băng hà.
Cấu trúc của đền Đô được chia làm 2 khu vực nội thành và ngoại thành trên khuôn viên rộng khoảng 31.250m2. Trung tâm của đền là điện thờ, là nơi đặt bài vị và tượng của tám vị vua nhà Lý (Lý Thái Tổ, Lý Thái Tông, Lý Thánh Tông, Lý Nhân Tông, Lý Thần Tông, Lý Anh Tông, Lý Cao Tông và Lý Huệ Tông). Xung quanh có nhà Chuyền Bồng, nhà Tiền Tế, nhà Phương Đình, nhà Thủy Đình, nhà để kiệu, nhà để ngựa,…
 |
| Đền Đô với kiến trúc độc đáo có giá trị nghệ thuật, nơi linh thiêng, hội tụ linh khí của đất trời và là nơi nhân dân đến đền cầu phúc. Mang trong mình một giá trị lịch sử văn hóa đậm nét của vương triều Lý nói riêng và lịch sử dân tộc nói chung. |
 |
| Cùng với Khu lăng mộ, đền thờ các vi vua triều Lý được Nhà nước xếp hạng di tích Quốc gia đặc biệt năm 2014. |
 |
| Cửa chính của Đền (cổng Ngũ Long Môn) được xây dựng rất nguy nga. |
 |
| Mái đền được xây dựng với kiến trúc đầu đao cong vút. |
 |
| Nơi thờ tự 8 vị vua thời nhà Lý. |
 |
| Cổng chính nội thành đền Đô, phía bên trái ghi bức cuốn thư “Chiếu dời đô” của vua Lý Thái Tổ với đúng 214 chữ, ứng với 214 năm trị vì của 8 đời vua nhà Lý. Đây là bức cuốn thư cao 3,5 m, rộng hơn 8 m, được làm bằng gốm Bát Tràng, chép lại “Chiếu dời đô” của vua Lý Thái Tổ. |
 |
| Đây được coi là bức cuốn thư bằng gốm Bát Tràng lớn nhất Việt Nam - nơi được nhiều du khách chụp ảnh lưu niệm. |
 |
| Hai bên tả hữu đền Đô là nhà thờ quan văn và quan võ tiêu biểu nhất trong suốt 216 năm của vương triều nhà Lý. Nhà văn chỉ ba gian chồng diêm rộng nằm bên trái khu nội thành thờ Tô Hiến Thành và Lý Đạo Thành, những quan văn đã có công lớn giúp nhà Lý. Nhà võ chỉ có kiến trúc tương tự nhà văn chỉ, ở bên phải khu nội thành thờ Lê Phụng Hiểu, Lý Thường Kiệt, Đào Cam Mộc là những quan võ tài lược. |
 |
| Đền Đô còn có nhà Thủy đình, Thủy đình rộng 5 gian có kiến trúc chồng diêm 8 mái, 8 đao cong được làm bằng gỗ lim chắc chắn, chạm khắc hoa văn tinh xảo. Nhà Thủy đình nằm trên hồ bán nguyệt, được nối với sân chính bằng chiếc cầu đá. |
 |
| Du xuân đền Đô, ngoài thắp nén hương tưởng nhớ công ơn của các vị vua nhà Lý, chiếm ngưỡng một kiến trúc độc đáo, du khách còn được thưởng thức các làn điệu quan họ đặc sắc nơi đây... |
 |
| Ngay từ những ngày đầu năm mới Ất Tỵ 2025, đã có rất đông du khách về trẩy hộ đền Đô. |
Trần Vũ
